آینده کشور و روزهای دشواری حامد کرزی

خروج کامل نیروهای بین‎المللی از افغانستان به چه معنی است؟ این مسئله چه پیامدهایی بر دولت و مردم افغانستان خواهد داشت؟ آیا دولت قادر به حفظ حاکمیت و نهادهای خود هست؟ آیا منافعی که دولت افغانستان در امضای پیمان امنیتی با امریکا بر آن تاکید دارد مهم ‌تر از سقوط دولت و فروپاشی نهادهای دولتی است؟ این‏ها از جمله پرسش‏هایی است که پس از اوج گرفتن تنش میان واشنگتن‎ ـ‎ کابل بر سر گشایش دفتر طالبان در قطر و امضای پیمان امنیتی و انتشار خبر خروج احتمالی کامل امریکا از افغانستان در اغلب رسانه‏های کشور دیده می‏شود.

به گزارش خبرگزاری خاورمیانه، اگرچه رسانه‏های غربی از جمله سی‏ان‎ان با اشاره به هزینه‏های سرسام‏آور جنگ افغانستان (ماهانه یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دالر) از تصمیم دولتمردان امریکایی برای خروج از افغانستان حمایت کرده‌اند.

اما در افغانستان، نگرانی از قدرت‏گیری مجدد طالبان و حتی سرنگونی حکومت فعلی در این کشور اوج گرفته است.

به نظر می‏رسد امریکایی‏ها با علم به همین نگرانی‎هاست که از این مسئله (ادامه حضور) به عنوان ابزار فشاری برای امتحان کردن کامل خواسته‏های خود به رهبران افغان استفاده می‏کنند.

علی قادری،‌ روزنامه‏ نگار افغان، در این باره می‏نویسد، خروج نیروهای بین‏المللی از چند جهت مایه نگرانی برای مردم است.

اول، مهم‌ترین نگرانی شکل نگرفتن دولت مقتدر است، دولتی که بتواند حاکمیت خود را حفظ کند و از فروپاشی نهادهای خود جلوگیری کند.

دوم، شکاف‎های اجتماعی میان گروه‎های قومی، زبانی و دینی است، نبود قدرت فائقه باعث می‎شود که این شکاف‎ها فعال‎تر شود، فعال شدن شکاف باعث می‎شود که نیروهای اجتماعی برخاسته از آن شکاف‎ها نیز فعال شوند، فعال شدن نیروها در نبود قدرت فائقه که آن‎ها را کنترل و جهت ‎دهی کند باعث می‎شود این نیروها با یکدیگر رویارو شوند.

درگیری‎هایی که امروز هم وجود دارد و گسترش نیافتن آن‎ها تاکنون به خاطر حضور نیروهای بین‎المللی و دولتی است.

سومین نگرانی مربوط به نهادها و نیروهای امنیتی است، ساختار اجتماعی افغانستان قومی است، این ساختار اجتماعی بر ساختار نهادها نیز تاثیر می‎گذارد، ارتش و نهادهای امنیتی هم از ساختار اجتماعی جامعه کشور تاثیر گرفته‏اند و قومی هستند و احتمالا با خروج نیروهای بین‎المللی جناح‌ بندی‎ها در درون نهادهای امنیتی شدت خواهد گرفت.

این مسئله بدین معنی است که نیروهای امنیتی احتمالا از نخستین گروه‎هایی هستند که وارد درگیری می‎شوند.

چهارم، نیروهای بین‎المللی و دولت افغانستان در بیش از یک دهه نتوانستند گروه‎های مخالف مسلح دولت را از بین ببرند و چند سال است که از موضع ضعف تلاش بر گفت‎ وگو دارند، بنابراین با خروج نیروهای بین‎المللی نیروهای مخالف مسلح دولت خود را سازماندهی خواهند کرد.

از سوی دیگر، خروج نیروهای بین‎المللی برای گروه‎های مخالف مسلح دولت به معنی شکست نیروهای بین‎المللی است.

این مسئله باعث تقویت روحیه آن‏ها خواهند شد، در نهایت همین گروه‎های مخالف باعث سقوط دولت فعلی حامد کرزی خواهد شد. به ویژه این ‏که امروز این پرسش جدی مطرح شده که کابل با حمایت نیروهای بین‏المللی نمی‏تواند آن‎ها را کنترل کند چگونه پس از خروج نیروهای بین‎المللی می‎تواند جلوی حمله آن‌ها را بگیرد.

بنابراین با خروج نیروهای بین‎المللی دولت و نهادهای دولتی به خاطر ساختار اجتماعی جامعه افغانستان دچار فروپاشی خواهند شد.

حمیده فاروقی، یکی از اعضای ارشد حزب حق و عدالت افغانستان، پیش از این گفته بود: «در صورتی که افغانستان و امریکا درباره امضای پیمان امنیتی به توافق نرسند، نیروهای داخلی نمی‌توانند علیه تهدیدها ایستادگی کنند».

این در حالی است که برخی نزدیکان حامد کرزی با رد انتقادها از وی، می‏گویند رئیس‏جمهوری افغانستان گذشته از تمام انتقاداتی که به او وارد است، تلاش دارد تا از استقلال و مشروعیت دولت افغانستان دفاع کند.

به نظر می‏رسد حامد کرزی روزهای دشواری برای تصمیم‏ گیری درباره آینده کشور خود در پیش دارد.