الزامات تجلیل از هفته شهید
به منظور تجلیل از ایثار و زحمات شهدای والا مقام کشور، دولت افغانستان، هفتهای را بنام هفته شهید نامگذاری کرده است.
این هفته از روز هجدهم سنبله مصادف با سالروز شهادت قهرمان ملی کشور، احمد شاه مسعود، آغاز گردیده و همهساله جلسات و گردهماییهایی در این هفته بخاطر تکریم از شخصیت و تجلیل از مقام شهدا در مرکز، ولایات و خارج از کشور برگزار میگردد.
به نظر میرسد توجه به چند نکته در این زمینه ضروری است:
یکم؛ فلسفه تجلیل از شهدا از یکسو به منظور قدردانی از مجاهدت، ایثار و زحماتی است که شهیدان بزرگ ما، برای استقلال، تمامیت ارضی، وحدت و عزتمندی ملی، عدالت اجتماعی و دستیابی به نظام سیاسی مطلوب کشیده و در این راه جان خود را در طَبَق اخلاص گذاشته و تقدیم کردهاند.
از اینرو ما خود را مدیون و مرهون آنها میدانیم و ایجاب میکند قدرشناس آنها باشیم. از طرف دیگر طبق آموزه قرآنی، شهدا برای همیشه زنده و جاویداند و بخش از جاویدانهگی آنها در گرو زنده بودن و باز خوانی آرمانها، اهداف و خاطرات آنها است و یکی از طرق این بازخوانی، همین محافل گرامیداشت به شمار میرود.
علاوه بر آن سنت تجلیل از شهداء به معنای زنده نگهداشتن فرهنگ قرآنی شهادت است. طبق این فرهنگ، جوامع در مقاطعی نیاز به شهادت دارد و شهادت است که عزت و استقلال یک جامعه و ملت را تضمین میکند.
دوم؛ هفته شهید مجالی مناسب است تا عالمان دینی، مراکز مطالعات و پژوهشهای اسلامی دولتی و غیر دولتی و دیگر نهادها و ارگانهای ذیربط و تاثیرگذار بر حوزه فرهنگ اسلامی، به تبیین دقیق مفهوم شهادت و تعیین شاخصهای شهادت مطابق اصول و ارزشهای اسلامی، بپردازند.
این اقدام که انتظار میرود به هفته شهید خلاصه نشود، از یک طرف مرز بین شهادت و اقدامات دهشت افگنانه و تروریستی را واضح میسازد و از طرف دیگر جلو گسترش نفرت از اقدامات تروریستی به فرهنگ اسلامی شهادت در راستی دافع از عزت، شرف و عظمت جامعه را میگیرد.
سوم؛ یکی از کارکردهای تجلیل از شهدا در بیش از یکونیم دهه گذشته، تقویت وحدت ملی و همبستگی اقوام و گروههای زبانی و مذهبی مختلف بوده است.
این امر نشاندهنده آن است که شهدا همانطور که در دوران حیاتشان مایه وحدت، عزت و سر بلندی کشور بودهاند؛ در دوران پس از شهادتشان نیز همانند حلقههای وصل و درفشهای همبستگی در جهت تقویت اتحاد و همدلی ملی موثراند. از اینرو انتظار میرود هواداران و طرفداران هریک از شهدا این نکته را مورد توجه قرار داده اقدامات و رفتارهای متناقض آن نداشته باشند.
چهارم؛ یکی از دلایل تجلیل از شهدا علاوه بر قدردانی از عملکردشان، معرفی اندیشه و آرمانهای آنها به نسلهای بعدی است؛ اما متاسفانه در این عرصه ما ناکام بودیم و صرفا با برگزاری محافل مجلل ولی تهی از معنا و محتوی و یا حتی بدتر از آن با راهاندازی قطارهای وحشت و آشوب در خیابانها و آسیب رساندن به روح و روان شهروندان، نه تنها در راستای معرفی اندیشههای شهدا و جلب حمایت آرمان آنها گام بر نمیداریم؛ بلکه نفرت و انزجار عمومی را تحریک کرده و چهره و شخصیت شهدا را مخدوش و منفور میسازیم.
قاسم عرفانی؛ استاد دانشگاه