تبادله انس حقانی یا معامله بزرگتر؟

همه چیز بعد از توقف گفتگوهای ۹ دوره ای زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان از سوی دونالد ترامپ و سفر عمران خان، نخست وزیر پاکستان به امریکا و دیدار با ترامپ آغاز شد.
در آن زمان انتخابات افغانستان در مراحل ابتدایی بود و احتمال تاخیر در اعلام نتایج ابتدایی و آمار کمرنگ میزان رای مطرح نشده بود.
مقام های پاکستان بعد از سفر سه روزه نخست وزیر این کشور به امریکا گفتند که دونالد ترامپ از عمران خان خواسته است که برای آغاز گفتگوها و رهایی دو استاد خارجی دانشگاه امریکایی ـ افغانستان تلاش بیشتر کند.
همچنین گفته شد که عمران خانه خطاب به رئیس جمهور امریکا گفته است «خبرهای خوشی در راه است.»
همزمان با آن تاریخ اعلام شده برای نتایج ابتدایی به تاخیر افتاد و بعد از آن فعالیت بخش کنسولی سفارت پاکستان در کابل تعطیل شد و عاطف مشعل، سفیر افغانستان در اسلام آباد از سوی «آی اس آی» فراخوانده شده و گفته می شود که مورد آزار و اذیت قرار گرفت.
همچنین روند بازشماری آرا از سوی کمیسیون آغاز شد و دسته های انتخاباتی به غیر از «دولت ساز» به رهبری محمد اشرف غنی، به این روند اعتراض کرده و خواهان توقف آن شدند.
از سویی هم تلاش ها برای آغاز گفتگوهای صلح از سر گرفته شد و در عین حال، جنرال فیض حمید، رئیس سازمان استخبارات نظامی پاکستان (آی اس آی) در یک سفر ناگهانی وارد کابل شد.
در ابتدا گفته می شد که جنرال حمید برای عذرخواهی از رفتار نامناسب با سفیر افغانستان در اسلام آباد به کابل آمده است؛ اما بعدا مشخص شد که این سفر برای نقش گرفتن پاکستان در روند گفتگوهای صلح است.
به یک باره، همه چیز تغییر کرد و یک بار دیگر افغانستان در محراق توجه قرار گرفت، محمد اشرف غنی، رئیس جمهور کشور در حالی که هر دو معاون دسته انتخاباتی اش همراه با سرپرست وزرای داخله و دفاع، روسای هر دو مجلس، لوی سارنوال و مشاور امنیت ملی در کنارش حضور داشت، یک تصمیم مهم را اعلام کرد.
وی که رهایی زندانیان به ویژه انس حقانی را خط قرمز خود اعلام کرده بود، در این نشست خبری گفت که برای زمینه سازی جهت آغاز گفتگوهای رودر رو با طالبان مسلح، سه زندانی طالب و شبکه حقانی به شمول انس حقانی را از زندان بگرام آزاد کرده است.
اشرف غنی تصریح کرد که این زندانیان در بدل رهایی دو استاد خارجی دانشگاه امریکایی ـ افغانستان و با مشوره شرکای بین المللی افغانستان رها شده اند.
اما اتفاقات اخیر افغانستان، با واکنش هایی روبرو شد.
احمد سعیدی، کارشناس مسایل سیاسی می گوید «استقلال، آزادی، حقوق بشر، دموکراسی، حکومت مردم سالار، انتخابات، خود ارادیت، آزادی بیان، شفافیت انصاف و عدالت، توسعه و انکشاف جلوگیری از قتل و قتال و مداخلات بیشرمانه در کشور خیلی مسخره و ریش خند شده است».
به گفته وی، محکومین به اعدام مانند انس حقانی، محمد نبی عمر، مالی خان زدران، قاری عبدالرشید عمری بدستور خارجی ها در بدل دو خارجی آزاد میشوند؛ این عمل خلاف تمام ارزش های حقوقی و اسلامی بوده و توهین است بر تصامیم دادگاه های افغانستان.
سعیدی باورمند است که «به یقین این لکه ای ننگ را زمامداران ما نمیتوانند از دامن خود پاک کنند، بدون تردید سفارت خانه ها، دفتر یوناما، اتحادیه اروپا و همه خارجی ها در امور انتخابات، آزادی زندانی ها و در همه امور رهبران ما را هدایت میدهند، امر میکنند و مسئولین ما اجرآت مینمایند و در سرنوشت ما خائنانه و بی شرمانه مداخله دارند».
این کارشناس مسایل سیاسی در صفحه فیس بوک خود نگاشته است که رهبران سیاسی نه استقلال سیاسی دارند و نه پایبند به منافع ملی اند، خط سرخ شان با اشاره خارجی ها سیاه میشود، سیاه شان سرخ، نه شرم سیاسی وجود دارد و نه حیای سیاسی.
وی به صراحت می گوید که در حال حاضر نتایج انتخابات ریاست جمهوری به بن بست رفته است؛ اما این خارجی های مداخله گر بخصوص دفتر یوناما، آقای یاماموتو و دیگران باید بدانند که مردم افغانستان قیمت تقلب انتخابات ۲۰۱۴ را پرداخته اند و آنهم، تلفات اضافه تر از ۵۳ هزار نیروی امنیتی، ناامنی، فقر، بی باوری مردم به دموکراسی و سایر خسارات جبران ناپذیر دیگر است که دامن مردم را گرفته است.
سعیدی در پایاین از خارجی ها خواست که به تقلب و مداخله در فیصله های دادگاه ها از این بیشتر مشروعیت نداده، تصامیم آنها را در مورد محکومین بی شرمانه زیر سوال نبرند.

به هر حال معادلات در افغانستان پیچیده تر از گذشته شد و شاید رهایی انس حقانی، تاثیر عمده ای در نتایج انتخابات و سرنوشت کشور نیز داشته باشد که در آینده مشخص می شود.