دفتر طالبان در قطر و موضع افغانستان!

گشایش دفتر طالبان در قطر با واکنش دولت افغانستان رو به رو شد و نگرانی‌ مقام‌های این کشور را برانگیخت. نخستین واکنش‌ دولت متوقف کردن روند مذکرات با امریکا بر سر پیمان امنیتی میان دو کشور بود.

ایمل فیضی، سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان در این باره مقاله‌ای را ترتیب داده و به بی بی سی فرستاده است.

چگونگی گشایش دفتر طالبان در تاریخ ۲۹ جوزا سال جاری در شهر دوحه قطر سر و صداهای زیادی را در داخل و خارج افغانستان ایجاد کرده و باعث بوجود آمدن نگرانی هایی نیز شده است.

گشایش این دفتر تحت نام “دفتر سیاسی امارت اسلامی افغانستان در قطر” با عکس العمل شدید دولت و مردم افغانستان مواجه شد. رئیس جمهور حامد کرزی در یک جلسه با رهبری شورای امنیت ملی و مشاورینش، مذاکرات موافقتنامه امنیتی میان افغانستان و ایالات متحده را به دلیل “تناقضات میان گفتار و عمل ایالات متحده امریکا” در رابطه به روند صلح، به تعلیق درآورد.

به تعقیب آن جلسه مشورتی حدود ۵۰ تن از رهبران جهادی و شخصیت های سیاسی کشور تحت ریاست رئیس جمهور کرزی بعد از بحث و گفتگوهای زیاد فیصله نمود که بدلیل اینکه “در عقب گشایش دفتر طالبان در قطر قدرت های بیرونی قرار دارند تا زمانیکه پروسه صلح کاملاً افغانی نباشد، شورای عالی صلح در مذاکرات قطر اشتراک ننماید.”

رهبران جهادی و سیاسی کشور جانب مطرح و مسوول در ارتباط به گشایش این دفتر را ایالات متحده، و پاکستان را عامل بی ثباتی افغانستان وحامی تروریسم دانستند.

امریکا و ایجاد دفتر طالبان در قطرپروسه قطر یا نظریه ایجاد یک دفتر برای طالبان در دوحه در نتیجه تماس ها و مذاکرات میان نمایندگان طالبان و ایالات متحده امریکا در سال۲۰۱۱ میلادی بوجود آمد.

حکومت جمهوری اسلامی افغانستان از این تماس ها و موافقه میان طالبان و ایالات متحده روی ایجاد این دفتر در روزهای قبل از برگزاری دومین کنفرانس بن توسط نماینده اسبق آن کشور برای افغانستان، مطلع گردید.

دولت افغانستان در آن زمان با گشایش دفتر طالبان در قطر مشروط برشرایط و مکانیزم عملی شورای عالی صلح، موافقت کرد. به اساس این شرایط دولت جمهوری اسلامی افغانستان با بازشدن این دفتر صرفاً بمنظور پیشبرد پروسۀ صلح و انجام مذاکرات موافقت کرد.

جیمزدابینز، نماینده مذاکره کننده امریکا با طالبان است

تاکید دولت افغانستان براین بود که این دفترباید در کابل باشد و اگرشرایط بطور عاجل مساعد نباشد، دفتر باید در یکی از کشور های اسلامی، ترجیحاً عربستان سعودی و یا ترکیه ایجاد گردد.

فغانستان خواهان این بود که قبل از آغاز هر نوع مذاکرات، جنگ و خشونت علیه مردم افغانستان قطع گردد. قانون اساسی افغانستان من حیث وثیقۀ ملی ما پذیرفته شود و دست آوردهای یک دهه اخیر حفظ گردد و همچنان حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و وحدت ملی افغانستان واحد، مصون باشد.

یکی از شرایطی که مانع مداخلات کشورهای خارجی می شد این بود که هیچ کشور و یا مرجع بدون اجازه و موافقت دولت افغانستان نمی توانددراین پروسه مداخله کند.

با این شرایط ظاهراً پیشرفت های که در نتیجه تماس ها و مذاکرات میان ایالات متحده و نمایندگان طالبان صورت گرفته بود، ادامه نیافت.

موقف امریکا این بود که ختم خشونت و جنگ طالبان باید نتیجهء مذاکرات با آنها باشد نه آغاز مذاکرات. همچنان مقامات آمریکایی تاکید داشتند که طالبان بعد از سال ۲۰۱۴ دشمن آمریکا نخواهند بود و آن کشور دیگر با آنها نخواهد جنگید. این موقف جدید ایالات متحده در برابر طالبان که هزاران افغان بی گناه در جنگ میان آنها قربانی شدند، برای هیئت افغانی سوال برانگیز بود و باعث بحث های داغ گردید.

در نتیجه سفر رئیس جمهور کرزی به واشنگتن، هردو جانب با توجه به شرایط افغانستان و موقف هر دو کشور، برادامه تلاش ها برای ایجاد دفترطالبان درقطر موافقت کردند.

سفر جیمز دابینز به کابل و انکشافات جدید در رابطه به دفتر طالباندر تاریخ ۲۹ مه سال جاری آقای جیمز دابینز نماینده جدید ایالات متحده امریکا برای افغانستان و پاکستان در اولین سفرش به کابل به عنوان نماینده خاص، به رئیس جمهور از انکشافات تازه در مورد ایجاد دفتر طالبان در قطر، خبر داد.

انکشافات تازه در کلیات حاکی از این بود که طالبان آماده انجام مذاکرات شده اند و اعلامیه ای را به نشر می رسانند و همچنان با دولت قطر در رابطه با ایجاد دفتر تفاهمنامه ای را امضاء خواهند کرد. هیئت آمریکایی مسوده های اسناد نامبرده طالبان را باخود داشت.

“در ماه ژانویه ۲۰۱۳ میلادی در جریان سفر کرزی به واشنگتن، مقامات ایالات متحده موضوع ایجاد دفتر طالبان در قطر را مطرح کردند. در این مذاکرات یکی از شرایط افغانستان این بود که با آغاز گفتگوها، طالبان باید دست از خشونت علیه مردم و نیروهای امنیتی افغانستان بردارند، اما این شرط با مخالفت مقامات آمریکایی روبرو شد”

در این ملاقات، جانب افغانی موارد نگرانی و اختلاف نظرهای خود را بسیار به صراحت به هیئت آمریکایی بیان کرد. سوالاتی که از جانب افغانستان مطرح شد این بود که مذاکره با کی و تحت کدام نام؟ تعریف امریکا از طالبان چه خواهد بود؟ (گروه تروریستی یا جنبش آزادیخواه ضد اشغال؟) تحت چه نامی طالبان با دولت قطر تفاهمنامه امضاء می کنند؟ چگونه طالبان که ایالات متحده امریکا در جنگ علیه آنها تابحال هزاران افغان بی گناه را به شهادت رساند، اکنون میتوانند من حیث یک “شخصیت حقوقی” پذیرفته شوند و با دول و سازمان های دولتی و غیر دولتی جهان روابط داشته باشند؟

جانب افغانی بر امضاء یک تفاهمنامه میان دولت های افغانستان و قطر که ماه ها قبل روی مسودهء آن کار صورت گرفته بود تاکید کرد اما این خواست، حمایت ایالات متحده را جلب نکرد. رئیس جمهور حامد کرزی به آقای دابینز و هیئت همراه وی با تاکید گفت که افغانستان به تلاش های خود برای رسیدن به صلح به طور مسئولانه ادامه میدهد ولی هرگز اجازه نخواهد داد که آرزوی صلح مردم افغانستان وسیلهء اهداف بیگانه ها قرار گیرد.

رئیس جمهور افزود که صلح آرزوی مقدس مردم ماست اما پروسه صلح باید به تمام معنی تحت رهبری و مالکیت افغانها باشد که در نتیجه آن وحدت ملی تحکیم گردد و افغانها از ترور و وحشتی که بر آنها تحمیل شده است، رهایی یابند. حامد کرزی از نمایندهء خاص آمریکا خواست تا حکومت ایالات متحده آمریکا با توجه به نگرانی ها و موقف افغانستان در رابطه به چگونگی گشایش این دفتر، کتباً ضمانت های لازم را به افغانستان ارائه نماید.

حامد کرزی فردای این ملاقات در محفل وزارت احیاء و انکشاف دهات تحت عنوان “چهارمین کنفرانس مشورتی شوراهای انکشافی قریه” در سلام خانه ارگ به اشتراک کنندگان گفت: ما برای تحکیم صلح درکشور “بسیار به احتیاط” قدم به پیش می گذاریم. قدرت های بیگانهء نزدیک و دور میخواهند از آرزوی صلح ما برای رسیدن به اهداف شان در افغانستان و منطقه استفاده کنند.

رئیس جمهور کرزی همچنان ملاقات های را با روسای ولسی جرگه، مشرانو جرگه و رهبران اپوزیسیون سیاسی نیز انجام داد و آنها را از انکشافات اخیر مطلع ساخت.

از سفر نماینده خاص ایالات متحده آمریکا به کابل الی گشایش دفتر طالبان در دوحه، درطول نزدیک به سه هفته، دیپلماسی کابل با واشنگتن و کشورهای بزرگ منطقه (روسیه ‍، چین، هند و ایران) روی موضوع ایجاد دفتر قطر، بیشتر گردید.

رئیس جمهور بر نگرانی ها و موقف افغانستان در صحبت های مکرر تلفنی با رئیس جمهور و وزیر امور خارجه ایالات متحده تاکید نموده گفت که بگونه ایکه پروسه قطر به پیش میرود، افغانستان هیچ نقشی را در آن برای خود و منفعت مردمش نمیبیند.

تضمین های داده شده به افغانستان در نامه رئیس جمهور اوبامارئیس جمهور باراک اوباما در نامه ای به تاریخ ۱۴ ژوئن به رئیس جمهور کرزی نوشت که برای وی پیشرفت در راستای ایجاد دفتری برای طالبان به منظور انجام مذاکرات با شورای عالی صلح امیدوار کننده است.

در نامه آمده است که ایالات متحده با دید حکومت افغانستان مبنی بر اینکه گشایش این دفتر باید به هدف انجام مذاکرات میان شورای عالی صلح و طالبان افغان باشد، هم نظر میباشد.

نامه می افزاید که “این دفتر نباید به مثابه یک سفارت و یا دفتری که نمایندگی از امارت، حکومت و حاکمیت طالبان نماید، تلقی گردد.” در نامه آمده است که “این دفتر و کارمندان آن نباید در فراهم سازی حمایت های مالی و سایر حمایت ها به گروه های تروریستی بین المللی، فعالیت های جنگی و یا خشونت دخیل باشند.”

مقامات امریکایی تاریخ گشایش دفتر را ۱۸ژوئن برابر با تاریخ انتقال رهبری مسئولیت‌های امنیتی از نیروهای ائتلاف بین المللی به نیروهای امنیتی افغان اعلام کردند.

به تاریخ ۱۸ ژوئن دفتر طالبان در دوحه در تضاد کامل با تضمین های داده شده در نامه رئیس جمهور بارک اوباما، افتتاح گردید.

گشایش دفتر طالبان در قطر و نامه حامد کرزی به بارک اوباما”طالبان باید دست از خشونت علیه مردم و نیروهای امنیتی افغانستان بردارند. ادامه مذاکرات با طالبان و تمام تلاش ها در این راستا باید باعث تقویت نظام، وحدت ملی و حفظ دست آوردهای بیش از یک دهه اخیر افغانستان گردد”

رئیس جمهور حامد کرزی به تاریخ ۱۹ ژوئن در نامه ای به رئیس جمهور ایالات متحده نوشت که گشایش دفتر طالبان “در تضاد کامل” با محتوای نامهء ارسالی مورخ ۱۴ ژوئن قراردارد. در نامه رئیس جمهور افغانستان آمده است که “صلح مهمترین اولویت مردم و دولت افغانستان است.

ما برای رسیدن به صلح از ایجاد دفتر قطر استقبال کردیم ولی نه به این قیمت که تمامیت، سالمیت، وحدت ملی و دست آورد های بیش از یک دههء اخیر کشور ما با خطر مواجه گردد. پروسهٔ صلح باید تحت رهبری افغانها باشد.”

نامه می افزاید که “افغانها هرگز اجازه نخواهند داد تا پروسهء صلح وسیلهٔ اهداف بیگانگان قرار گیرد. گفتگوها در قطر باید نقطهء آغاز پروسهء صلح تلقی شود و مراحل بعدی این پروسه باید در داخل کشور طی گردد. در نامهء رئیس جمهوری اسلامی افغانستان همچنان آمده است که “با آغاز گفتگوهای صلح باید قتل مردم و نیروهای امنیتی ما خاتمه داده شود.”

موقف کنونی افغانستان در ارتباط به مذاکره با طالبان نحوهء گشایش دفتر طالبان در قطر، یکبار دیگر روشن ساخت که طالبان هویتی ندارند و تنها چهره ها و افرادی اند که از آنها برای تضعیف نظام و وحدت ملی افغانستان توسط بیگانه ها استفاده ابزاری صورت می گیرد.

دولت افغانستان به تلاش های خود برای رسیدن به صلح که آرزوی بنیادی مردم ماست، با دقت و احتیاط کامل ادامه می دهد.

بعد از انکشافات اخیر در دوحه، ادامه مذاکرات صلح با طالبان افغان باید در داخل افغانستان صورت بگیرد. طالبان باید دست از خشونت علیه مردم و نیروهای امنیتی افغانستان بردارند. ادامه مذاکرات با طالبان و تمام تلاش ها در این راستا باید باعث تقویت نظام، وحدت ملی و حفظ دست آوردهای بیش از یک دهه اخیر افغانستان گردد. تنها تقویت نظام برمبنای قانون اساسی، حفظ دست آوردها، تجهیز و تقویت نیروهای امنیتی ما میتواند ضامن صلح، امنیت و یک افغانستان واحد و دارای حاکمیت باشد.

برگشت سیاسی طالبان به افغانستان تنها از طریق یک پروسه سیاسی امکان پذیر است، نه از طریق اعمال خشونت بالای مردم افغانستان.

درحالیکه افغانستان خواهان دوستی و همکاری عمیق با کشورهای منطقه و جهان میباشد، اگر با ایجاد دفتر برای طالبان، دامنهء جنگ در افغانستان گسترش یابد و باعث سقوط قسمتی از خاک افغانستان به دست طالبان گردد، برای دولت افغانستان این یک تجاوز خارجی تلقی خواهد شد و در آن صورت افغانستان در مخالفت با کشور متجاوز دست بعمل خواهد زد.