عاشورا نمایشگر فضائل و رذائل اخلاقی

باز این چه شورش است که در خلق عالم است

باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟

باز این چه رستخیز عظیم است؟ کز زمین

بی نفخ صور، خاسته تا عرش اعظم است

عاشورا، دهمین روز ماه محرم هجری قمری، این روز روز شهادت سالار شهیدان،‌ حسین بن علی علیه السلام و فرزندان و اصحاب او در کربلا است.

به گزارش خبرگزاری خاورمیانه، شیعیان جهان این روز را به عزاداری می پردازند. «عشر» به معنای ده و عاشورا به معنای دهم می باشد.

قیام امام حسین (ع) از سویی تجلی گاه خصلت های پاک انسانی و فضایل اخلاقی در جبهه حق، و از سوی دیگر محل بروز و ظهور رذایل اخلاقی در جبهه باطل است.

عاشورا، میدان مسابقه خصلت های پاکی است که ریشه در افکار درخشان رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) دارد. حسین (ع) و یاران وفادارش، برای احیاء این خصلت ها قیام کردند و به همین خصایل نیز مشهور شدند. در جبهه مقابل نیز، دشمنان گرفتار رذیله های اخلاقی بودند و به همان رذایل معروف شدند.

فضائلی همچون :«ایمان، تصدیق، رجاء، رضا، وفا، صبر، عدل، تعهد و احساس مسؤولیت، توکل و زهد که جبهه حق نمایشگر آن بود و رذائلی همچون: کفر، جور، حرص بر دنیا، حماقت، هتک حرمت، جحود، حقد و کینه، مکر و خدعه، فسق و قساوت و سنگدلی که جبهه باطل نمایشگر آن بود.»

امام حسین (ع) که به دعوت اهل کوفه از مکّه عازم این شهر بود تا به شیعیان انقلابى بپیوندد و رهبرى آنان را به عهده گیرد، پیش از رسیدن به کوفه، در کربلا به محاصره نیروهاى «ابن زیاد» در آمد و چون حاضر نشد ذلّت تسلیم و بیعت با حکومت غاصب و ظالم یزیدى را بپذیرد، سپاه کوفه با او جنگید.

حسین و یارانش روز عاشورا، لب تشنه، با رشادتى شگفت تا آخرین نفر جنگیدند و به شهادت رسیدند و بازماندگان این قافله نور، به اسارت نیروهاى ظلمت در آمده به کوفه برده شدند.

هفتاد و دو تن یاران شهید او، بزرگترین حماسه بشرى را آفریدند و یاد خویش را در دل تاریخ و وجدان بشرهاى فضیلت‏خواه، ابدى ساختند.

به تعبیر یکى از نویسندگان معاصر: «عاشورا، مائده بزرگ روح انسان است در تداوم اعصار، تجسّم اعلاى وجدان بزرگ است در دادگاه روزگار، صلابت شجاعت انسان است در تجلّیگاه ایمان، طواف خون است در احرام فریاد، تجلّى کعبه است در میقات خون، نقش بیدار گذرها و رهگذرهاست در کاروان دراز آهنگ زندگیها و عبورها، عاشورا، بازخوان تورات و انجیل و زبور است در معبد اقدام، ترتیل آیات قرآن است در الواح ابدیت، خون خداست جارى در رگهاى تنزیل، حنجره خونین کوه «حرا»ست در ستیغ ابلاغ، درگیرى دوباره محمّد (ص) است با جاهلیت بنى امیه و شرک قریش.»

اهداف حرکت و قیام عاشورا

اما حسین (ع) ایستاد، جنگید، زخم برداشت، کشته شد؛ اما همه زخم‌ها در جلو بدنش بود. بدان رو که به دشمن پشت نکرد.

حرکت امام حسین (ع) که منجر به حادثه عاشورا گردید، چیزی جز یک انقلاب اسلامی و تلاش در راستای تحول اصلاح جامعه اسلامی نبود.

می ‎توان چهار هدف را برای اقدامات و فعالیت ‎های امام حسین(ع) که در عصر حاکمیت یزید جزء اهداف قیام حضرت به شمار می‎ رفت، استخراج کرد:

الف ـ احیای مظاهر و نشانه‎های اسلام اصیل و ناب محمدی (ص)

ب ـ ا‎صلاح و بهبود وضع مردم سرزمین ‌های اسلامی

ج ـ مبارزه با ستمگران اُموی جهت تأمین امنیت برای مردم ستمدیده

د ـ فراهم ساختن بستری مناسب برای عمل به احکام و واجبات الهی

با اندکی دقّت در اهداف، ملاحظه می‎شود که امام حسین (ع) علّت و انگیزه قیام خویش را، مبارزه با منکرات فراوان در جامعه اسلامی و تبلیغ و ترویج معروف در بین مسلمانان، اعلام می‎کنند.

بنابراین، فلسفه اصلی و نهایی نهضت امام حسین (ع) را می‎توان در یک هدف جا‎مع و کلّی یعنی «احیای فرهنگ اسلام اصیل و ناب محمدی (ص) و زدودن زنگارهای تحریف‎ و بدعت‎ از دین جدّشان» خلاصه کرد.

البته راهکار و ابزار لازم جهت جامه عمل پوشاندن به این هدف را، در عنصر «امر به معروف و نهی از منکر» می ‎دانند.

از این ‎رو در وصیت‌ نامه خود به محمّد بن ‌حنفیه می ‎نویسند: «ارید ان آمر بالمعروف و انهی عن المنکر» و یا (چنان‎ که گذشت) در زیارت‎ نامه ‎های مربوط به حضرت آمده است: «… وَ اَمَرْتَ بالمعروف وَ نَهَیتَ عَن المنکر»

واقعه عاشورا درس اخلاقی، پیام‌های روش برای زندگی، مهارت‌های زندگی، تنظیم و تدوین روابط ما با دیگران و جامعه، جهان و چگونگی ارتباط با خود را می‌آموزد.

عاشورا ظرفیت‌های ناشناخته بسیاری دارد که با کشف و دسترسی به آن می ‌توان به پاسخ بسیاری از سوال ‌ها رسید، کربلا زنده و زیباست.

طبق گفته حضرت زینب (س)که فرمودند‌ «چیزی جز زیبایی ندیدم» واقعه حادثه کربلا زیباست. ما باید این زیبایی را بهتر و بیشتر برای نسل جوان تبیین کنیم، اگر به طور صحیح از زبان و ابزار هنری بهره بگیریم می ‌توان کربلا را عمیق ‌تر و درونی ‌تر ابلاغ کرد.

حال با گذشت سالها از واقعه عاشورا در سال ۶۱ قمری، هر روز بر شور و شعور محرم و کربلا افزوده می شود و باید از آموزه های کربلا و امام حسین (ع) استفاده کرده و زندگی سالم و کاملی را پشت سر گذاشت.

نباید فراموش کرد که «ان الحسین مصباح الهدی و سفینه نجاه».