سفر به پاکستان نتایجی هم داشت؟

خبرگزاری خارومیانه – سفرکرزی

روز یک‌شنبه رییس جمهور کرزی با هیات همراه ‌اش به پاکستان رفت، تا با مقامات پاکستانی در مورد ثبات منطقه، مبارزه با تروریزم، روند صلح و امنیت دیدار و گفتگو نماید؛ اما هدف اصلی این سفر جلب همکاری پاکستان در روند صلح با مخالفان مسلح بود.

رییس جمهور کرزی قبل از سفر به پاکستان در یک نشست مطبوعاتی در کابل گفت که به این سفر امیدوار است اما اطمینان ندارد که دستاورد داشته باشد؛ اما این سفر چه دستاوردی داشت؟ تا چه حد پاکستان آماده شده است که در گفتگوهای صلح با افغانستان همکاری نماید؟

انتقال دفتر طالبان و رهایی زندانیان طالب

ریاست جمهوری با پخش خبرنامه‌ی گفته است محور گفتگوهای افغانستان و پاکستان روند صلح، مسایل امنیتی و زمینه‌سازی برای مذاکره دولت و شورای عالی صلح با مخالفین مسلح بود. در خبرنامه‌ی ریاست جمهوری آمده است: امیدواریم پاکستان وعده هایی راکه در جریان مذاکرت به مقامات افغان داده است عملی خواهد نمود.

سفر یک روزه‌ی کرزی بنابر خواست نوازشریف نخست وزیر پاکستان تمدید گردید.

روز سه‌شنبه حامد کرزی و نخست‌وزیر پاکستان در منطقه مری روی انتقال دفتر طالبان از قطر به عربستان سعودی و یا ترکیی و همچنان رهایی مقامات طالبان از زندان‌های پاکستان گفتگو کردند.

یک مقام بلند‌پایه‌ی پاکستانی که در این گفتگوها اشتراک داشت و خواست نامش گرفته نه شود به رسانه‌های پاکستان گفته است، که تمرکز روسای دو کشور در گفتگوهای پشت درهای بسته روی صلح و از بین بردن موانع‌که در روند گفتگوهای صلح وجود دارد، بود.

این مقام پاکستانی گفته است: “ در منطقه‌ی مری پاکستان حامد کرزی و نواز شریف پشت درهای بسته روی یک سلسله مسایل مهم صحبت کردند. در این مسایل تشویق طالبان به انتقال دفتر قطر او آزاد نمودن طالبان از زندان پاکستان بود. صحبت‌های روشن و بی‌پرده بود. تمرکز روسای دو کشور در گفتگوهای پشت درهای بسته روی صلح و از بین بردن موانع‌که در روند گفتگوهای صلح وجود دارد، بود”.

بنابر گزارش این منبع در این نشست رییس شورای عالی صلح صلاح‌الدین ربانی نیز با رییس جمهور کرزی اشتراک داشت و تاکید می نمود تا دفتر طالبان به عربستان سعودی و یا ترکیه انتقال یابد.

در این نشست روی رهایی رهبران طالب از زندان‌های پاکستان صحبت صورت گرفت پاکستان در اصول رهایی طالبان را پذیرفت؛ اما وقت رهایی‌شان روشن نیست. این‌که اصول چه است؟ پاکستان قبل از این نیز وعده‌های مشابه داده بود.

سال گذشته پاکستان ۱۴ تن از طالبان را رها نمود که به اصول این کشور پابند بودند؛ اما حتی یک‌تن از طالبان رها شده به افغانستان بازگشت نه نمود و تا هنوز روشن نیست که این مقامات طالبان در کجا زندگی می‌کنند؟

پالیسی جدید در قبال پاکستان

قبل از سفر کرزی به پاکستان معاون دوم وی کریم خلیلی به هند رفت و بعد از گفتگو با مقامات هندی در بخش تجهیز و تربیه‌ی نیروهای افغان حمایت این کشور را بدست آرود.

روابط هند و پاکستان تاثیر مستقیم بالای افغانستان دارد. هند در مسایل سیاسی و اقتصادی و همچنان در حفظ امنیت خود نقش افغانستان را ارزنده می‌داند. ثبات سیاسی و اقتصادی افغانستان باعث جلوگیری از گسترش و صدور تروریزم در منطقه می‌گردد و دقیقا این‌چیزی است که هند و افغانستان مشترکا از آن رنج می‌برد. پاکستان برعکس هند خواهان عمق استراتیژیک در افغانستان است که از تمام جوانب افغانستان به این کشور وابسته باشد.

نشانه‌ی این سیاست‌ها را در روابط حکومت افغانستان با هند و پاکستان و همچنان در سیاست‌های عکس‌العملی این کشور هامشاهده نموده می‌توانیم. هر سفر دیپلوماتیک مقامات افغان به دهلی نو باعث شدت جنگ در داخل کشور گردیده و نزدیک شدن کابل به اسلام‌آباد، دایما با شک و تردید هند مواجه بوده است. اگر این روابط مدیریت نه گردد واکنش جدی هر کشور (هند یا پاکستان) حتمی است.

تا حدی زیادی سیاست خارجی کنونی افغانستان به محور همین مساله قرار دارد، که چگونه در یک وقت روابط خود را با دو کشور یاد شده حفظ نموده او بخاطر حفظ منافع ملی خود اهرم‌های فشار را پیدا نماید.

قبل از سفر رییس جمهوری کرزی به پاکستان سفر معاون دوم وی به هند؛ اهرم فشاری است که حکومت افغانستان بعد از یک‌دهه علیه ‌اسلام‌آباد از آن کار می‌گیرد.

نتیجه

نتایج واضح سفر اخیر رییس جمهور مانند گذشته دوام و تسلسل گفتگو‌ّها میان هر دو جناح است. ریاست جمهور ابراز امیدواری نموده است که در آینده نزدیک پاکستان خواست‌ّهای افغانستان را خواهد پذیرفت.

قبل از این پاکستان وعده‌های مشابه نموده است؛ اما تا کنون به هیچ‌یک وعده‌ی خود متعهد نبوده.

با توجه به عمق مسله چنین بر می‌آید که با توجه به وضعیت بحرانی و ناامن پاکستان از یک‌سو و فشار جامعه‌ جهانی از سوی دیگر و همچنان با توجه به نفوذ سیاسی و اقتصادی هند در منطقه این‌امکان زیاد است که دولت کنونی اسلام‌ آباد تا یک حدی خواست‌ّهای افغانستان را بپذیرد؛ اما باز هم این ترس وجود دارد که پاکستان مانندگذشته حکومت افغانستان را در انتظار نگهدارد.

نویسنده: مجیب‌الرحمن صافی