پاكستان در برابر دو راهي منازعه يمن

پاکستان بر سر دوراهی کمک نظامی به عربستان سعودی برای جنگ با انصارلله در یمن و حفظ روابط سیاسی و اقتصادی خوب با ایران قرار گرفته است. راه حل نخست وزیر این کشور دعوت از ایران به همکاری برای پایان دادن به بحران یمن است.

نواز شریف، نخست وزیر پاکستان، دیروز سه‌شنبه گفت که پاکستان و ترکیه در جست‌وجوی راهی سیاسی برای حل کشمکش یمن بوده‌اند و از ایران نیز دعوت کرده‌اند تا در این تلاش آن‌ها را همراهی کند .

شریف گفت: «ایران نیز باید در این بحث شرکت کند و نظر دهد که آیا سیاست آن‌ها را درست می‌یابد یا نه.» نخست وزیر پاکستان این موضوع را در پارلمان پاکستان مطرح کرد. پارلمان درباره پیوستن این کشور به ائتلاف نظامی ١٠ کشور به رهبری عربستان سعودی برای مبارزه با انصارلله در یمن بحث می‌کرد .

خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان نیز گفته بود دولت عربستان سعودی از پاکستان خواسته که با نیروی نظامی، جت‌های جنگنده و کشتی‌های جنگی به جنگ علیه انصارالله بپیوندد.

بیشتر نمایندگان پارلمان پاکستان ابراز نگرانی کرده‌اند که درگیر شدن این کشور در کشمکش یمن ممکن است به درگیری‌های فرقه‌ای درون خود این کشور دامن بزند. در طول دهه‌های گذشته هزاران نفر بر اثر این درگیری‌ها جان خود را از دست داده‌اند .

جست‌وجوی راه‌حل مسالمت‌آمیز برای یمن

شریف گفته است که با رهبران کشورهای مالزی و اندونزی تماس خواهد گرفت تا حمایت جهان اسلام را برای پایان دادن به کشمکش یمن به طور مسالمت‌آمیز جلب کند. شریف این هفته از ترکیه دیدن کرده بود .

قرار است محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، امروز چهارشنبه به پاکستان سفر کند. پیش‌بینی می‌شود که بحث درباره یمن موضوع محوری این دیدار باشد .

دفاع از تمامیت ارضی عربستان

یک وزیر دولت پاکستان در مجلس گفته است که امکان دارد پارلمان پاکستان تصمیم به اعزام نیروی نظامی برای دفاع از تمامیت ارضی عربستان سعودی بگیرد، اما به طور مستقیم در جنگ یمن شرکت نخواهد کرد. این وزیر که نخواسته نامش فاش شود افزوده که پاکستان می‌تواند این گونه به عربستان کمک کند و “نمی‌خواهد که مردم کشورش به دلیل کشمکشی رنج بکشند که در جایی کیلومترها دور از آن‌ها اتفاق می‌افتد “.

اوضاع یمن محور گفت‌وگوهای میان رؤسای جمهور ایران و ترکیه نیز بوده است. ترکیه بر خلاف ایران از مدافعان دولت رئیس جمهور یمن، عبدربه منصور هادی محسوب می‌شود. رجب طیب اردوغان به دعوت حسن روحانی دیروز سه‌شنبه وارد تهران شد. هر دو رئیس جمهمور اعلام کردند که خواستار پایان یافتن کشمکش یمن هستند. اردوغان گفت: همه ما باید بکوشیم به خونریزی و مرگ پایان داده شود.

چالش های پیش رو

دولت پاکستان که در گذشته حمایت های مالی خوبی از عربستان دریافت کرده است، خود را به نوعی مقروض به ریاض می داند و شاید مساله یمن فرصت خوبی برای ادای دین باشد؛ اما از طرف دیگر، خود را در مقابل مخالفت های جدی افکار عمومی، شخصیت ها، احزاب و سرزنش های جهان اسلام می بیند.

اکنون گمانه زنی های زیادی در پاکستان درباره اینکه پاسخ نهایی اسلام آباد به درخواست پادشاهی عربستان چه خواهد بود، به راه افتاده است. بعد از انتقادهای فراوان احزاب و شخصیت ها از دولت نواز شریف مبنی بر اینکه چرا دولت بعد از گذشت زمان نسبتا طولانی از مطرح شدن درخواست ریاض، آن را با احزاب و پارلمان در میان نگذاشته و از آنها مشورت نخواسته است، دولت مجبور شد تصمیم گیری درباره این مساله را به پارلمان واگذار کند و مجالس ملی و سنای پاکستان از روز گذشته جلسه مشترکی را با هدف بررسی اعزام نیرو به عربستان و مشارکت در جنگ یمن آغاز کرده اند .

اما برخی گزارش ها حاکی از آن است که دولت و ارتش به عنوان بازیگران اصلی عرصه تصمیم گیری های کلان پاکستان، تصمیم پنهانی خود را درباره مساله یمن گرفته اند و با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی از کرسی های پارلمان به حزب حاکم (حزب تشکیل دهند دولت) متعلق است، بنابراین، رای نهایی پارلمان نیز چندان متفاوت از تصمیم پنهانی اتخاذ شده از سوی دولت نخواهد بود .

روزنامه اکسپرس تریبیون پاکستان در شماره امروز خود به نقل از برخی منابع آگاه نوشت دولت اسلام آباد تقریبا تصمیم نهایی خود را برای برآورده کردن درخواست عربستان برای کمک به این کشور در حمله نظامی به یمن گرفته است و ظرف یک هفته آینده این تصمیم را عملی خواهد کرد بنابراین طرح مساله یمن در جلسه مشترک مجلس ملی و سنای پاکستان، تنها حفظ ظاهر قضیه است .

افکار عمومی پاکستان وبسیاری از شخصیت ها و سیاسیون برجسته این کشور خواستار کناره گیری اسلام آباد از مساله یمن هستند و معتقدند ورود پاکستان به این عرصه خطرناک، موجب تشدید مشکلات داخلی فراوان این کشور خواهد شد. ارتش پاکستان بخش عمده ای از نیروهای خود را درگیر مبارزه با تروریسم در این کشور کرده است و عملا توان شرکت در جنگ دیگری را ندارد مگر اینکه از مبارزه با تروریسم در داخل کشور خود صرف نظر کند .

دولت و ارتش پاکستان اخیرا به صراحت و بارها اعلام کرده اند که خود را متعهد به حمایت و دفاع از تمامیت ارضی و حاکمیت عربستان می دانند اما تا کنون درباره دخالت در جنگ ضد یمن اعلام موضوع رسمی نکرده اند. افکار عمومی پاکستان معتقدند اگر دولت و ارتش خود را متعهد به حمایت از عربستان سعودی به عنوان یک کشور مسلمان می دانند، یمن نیز یکی از کشورهای مسلمان جهان اسلام است .

با توجه به این شرایط اکنون همه در پاکستان منتظرند ببینند چه تصمیمی از سوی پارلمان این کشور درباره مساله یمن گرفته می شود و مساله مهم تر اینکه اگر پارلمان به احتمال ضعیف تصمیمی خلاف میل دولت بگیرد، آیا دولت این کشور طبق آنچه پیش از این اعلام کرده است، به رای نمایندگان پارلمان احترام خواهد گذاشت یا تعهد خود به حمایت از عربستان سعودی را نسبت به تعهد خود به احترام به تصمیم پارلمان، ترجیج خواهد داد؟