چرا دقیقا به سوریه حمله نشد ؟

اختصاصی خبرگزاری خاورمیانه / تحولات منطقه – سوریه

درست در زمانی که گمان می رفت، حمله نظامی به سوریه اتفاق خواهد افتاد و تلاشهای بین المللی برای متوقف ساختن خشونتهای جاری در سوریه، با در دست گرفتن گزینه حمله نظامی به اوج خود رسیده بود، با مطرح شدن راه حل سیاسی، و استقبال بین المللی از آن، احتمال حمله نظامی به سوریه کاهش یافت. و البته که نقش ایران را نباید در پیدایش و نیز پذیرش این راه حل، نادیده گرفت.

روسیه ، پیشنهادی را مطرح ساخت که به موجب آن، انبار تسلیحاتی شیمیایی سوریه تحت نظر سازمان ملل قرار گرفته و بعد هم آن سلاحهای شیمیایی منهدم می گردد و سوریه به پیمان بین المللی سلاحهای شیمیایی می پیوندند. البته پر واضح است که قبلا، موافقت ایران در مورد ارائه این پیشنهاد اخذ شده است.

جنبه مثبت این راه حل این است که زمانی که امکان استفاده از سلاحهای شیمیایی برای حکومت بشار اسد وجود نداشته باشد، قطعا نیروهای شورشی در سوریه نیز از چنین اسلحه ای استفاده نخواهند کرد.

به محض اینکه این پیشنهاد از جانب روسیه مطرح شد، ولید المعلم آن را پذیرفت چند ساعتی نگذشته بود که بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد نیز این راه حل را قبول نمود. و اوباما هم که تا آن لحظه بر طبل جنگ می کوبید، در تغییر موضعی آشکار گفت: من بسیار مایلم که مسأله سوریه بدون بکار گرفتن حمله نظامی، حل گردد. واقعیت امر این است که این راه حل، اوباما را از یک تنگای سیاسی که در آن گیر کرده بود، نجات داد. گرچه اوباما در سخنان خود، اشاره نمود که احتمال حمله نظامی همچنان وجود دارد اما قراین و شواهد حاکی از آن است که این یک فرصت طلایی برای امریکاست تا با استفاده از این پیشنهاد روسیه، راه حل دیپلماسی را پیش ببرد. در اینجا به چند دلایل اشاره می کنیم.

یک: دلایل و شواهد زیادی وجود دارد که نیروهای شورشی در سوریه سلاحهای شیمیایی در اختیار دارند. در دسامبر ۲۰۱۲ ، دولت ایران رسما به امریکا خبر داد که به سلاحهای شیمیایی به دست نیروهای شورشی رسیده است. اما امریکا نپذیرفت که در این زمینه تحقیقات صورت بگیرد.

دو: حمله نظامی امریکا به سوریه، می تواند تمام منطقه و حتی خود امریکا را در یک جنگ گسترده و ویرانگر وارد کند. و امریکا از تجربه تلخی که در طول ده سال گذشته در افغانستان و عراق داشته، درس عبرت گرفته و دیگر توان درگیر شدن در باتلاق دیگری بنام سوریه را درخود نمی بیند.

سه: با اوج گرفتن حساسیتهای مذهبی و فرقه ای در منطقه، شرایط بگونه ای است که به محض اینکه دهها میلیارد پول نفت، از جانب برخی کشورهای نفت خیز برای کمک به شورشیان و افراطی ها اختصاص داده شود، این نیروهای افراطی چنان قدرتمند می شوند که می توانند امنیت منطقه را مختل سازند. نکته دیگر اینکه، حمله نظامی امریکا به سوریه، به قدرتمند تر شدن نیروهای افراطی منجر می شود و این نیروها در چنان شرایط هرج و مرجی که پیش خواهد آمد، با بی رحمی تمام، به کشتار مردم بیگناه سوریه خواهند پرداخت. و جای هیچ تردیدی نیست که هم اکنون نیز طوائف مسیحی و یهودی در سوریه در معرض تهدید جدی قرار داد.

چهار: رویه ای که امریکا در سوریه در پیش گرفته است – یعنی حمایت از نیروهای تندرو شورشی- آشکارا با شعار این کشور ، مبنی بر مبارزه با تروریسم در تضاد است. و این سبب می شود که جامعه بین الملل چندان تمایلی به حمایت امریکا در حمله نظامی به سوریه، از خود نشان ندهند. علاوه بر این، ایران که در پیش از این، در ریشه کن کردن نیروهای تروریستی در افغانستان و عراق، با ایالات متحده همکاری داشته است، بعید به نظر می رسد که بعد از حمله امریکا به سوریه، بار دیگر در این زمینه با امریکا همکاری نماید.

پنج: درست است که حکومت سوریه و شخص بشار اسد یکی از دوستان ایران در منطقه و نیز حلقه وصل ایران با حزب الله، به شمار می رود. اما اینکه گمان کنیم سرنگونی بشار اسد سبب می شود که ایران نفوذ خود را در منطقه خاور میانه از دست بدهد، خطای بزرگی است. واقعیت این است که امریکا بعد از اینکه به اشغال عراق و افغانستان دست زد، نفوذ خود در میان کشورهای منطقه را از دست داد و برعکس نفوذ ایران در میان این کشورها بیشتر و بیشتر شد. و اگر این بار مرتکب همان اشتباه در مورد سوریه گردد، بازهم در میان کشورهای منقطه منفور تر گشته و ایران از محبوبیت و نفوذ بیشتری برخوردار می گردد. اعضای پیمان ناتو و گروه ۲۰ و نیز نیز اتحادیه اروپا و روسیه و چین و نیز حدود ۶۰ درصد شهروندان امریکا با حمله نظامی امریکا به سوریه، مخالفت خود را اعلام کرده اند.

شش: حمله نظامی امریکا به سوریه، بیش از پیش به انزوای امریکا در جامعه بین الملل می انجامد. افزون بر اینکه در سطح منطقه و بین الملل همسویی با امریکا برای حمله نظامی به سوریه وجود ندارد.

هفت: در صورت بروز حمله نظامی امریکا، آمار قربانیان این حمله به شدت افزایش خواهد یافت. و اگر انگیزه حمله نظامی امریکا یک انگیزه انسانی است و آن هم متوقف ساختن کشتار غیر نظامیان در سوریه است، حمله نظامی به سوریه یک نقض غرض آشکار است.

هشت: حمله نظامی امریکا به سوریه، دامنه رویایی امریکا و ایران را گسترش می دهد و گروههای مسلح القاعده تمام تلاش خود را بکار خواهند گرفت تا منافع امریکا در منطقه را مورد هدف قرار دهد و مسلما در چنین شرایطی انگشت اتهام به سوی ایران و هم پیمانش مانند حزب الله نشانه خواهد گرفت که اگر چنین شود، زمینه درگیری نظامی میان این دو قدرت نیز هموار می گردد.

نه: شعار اوباما این است که تلاش دارد تصویری ملایم تری از امریکا به کشورهای اسلامی ارائه کند. حمله نظامی امریکا به کشوری که اکثریت نفوس آن را مسلمانان تشکیل می دهند، با این هدف اوباما در تضاد آشکار است. و برعکس این نظریه را تقویت می کند که سوریه محور مقاومت است.

ده: حمله نظامی یک جانبه امریکا به سوریه، بر دامنه تنش ها میان روسیه و امریکا می افزاید و این امر سبب نزدیک تر شدن روسیه و ایران می گردد؛ که امریکا از بوجود آمدن چنین شرایطی در هراس است.

یازده: گفته می شود که اخیرا، رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت الله خامنه ای به دولت تدبیر و امید حسن روحانی اجازه داده است که با امریکا مستقیما وارد مذاکره شود. و این یک فرصت طلایی است تا به دشمنی چند دهه میان ایران و امریکا پایان داده شود. و اگر امریکا به سوریه حمله کند، امید نزدیک شدن امریکا و ایران برای چندین سال آینده از بین خواهد رفت. و از سوی دیگر با روی آمدن دولت تدبیر و امید، یک فرصت طلایی هم برای امریکا و هم برای ایران بوجود آمده است که درباره مسأله هسته ای ایران گفتگو نموده و به نتایج مطلوبی دست یابند. اما حمله امریکا به سوریه، این فرصت طلایی را هم از بین خواهد برد.

هم امریکا و هم ایران، بر این امر تصریح دارند که استفاده از سلاح شیمیایی جرم آشکار است. و در جنگی که در فاصله سالهای ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ از سوی صدام حسین بر ایران تحمیل شد، صدام حسین از این سلاح مرگبار بر ضد شهروندان ایران استفاده نمود و ایران یکی از قربانیان این سلاح مرگبار می باشد. و ایران خواستار و منع گسترش سلاح شیمیایی در جهان و مخصوصا در منطقه خاورمیانه است.

به نظر ایران، تنها مرجعی که قانونا می تواند درباره استفاده از این اسلحه کشنده تحقیقات کرده و احکام صادر نماید، شورای امنیت است. و همین مسأله می تواند یکی از راههای همکاری ایران و امریکا در سوریه باشد. به این صورت که هر دو کشور یک هیأت حقیقت یاب را مشترکا تشکیل دهد که این هیأت زیر نظر شورای امنیت در سوریه تحقیقات کند که استفاده از سلاح شیمیایی کار چه کسانی بوده است. اگر استفاده از سلاح شیمیایی در نظر اوباما خط قرمز محسوب می شود، بدون تردید در نظر رهبر ایران آیت الله خامنه ای نیز این مسأله خط قرمز محسوب می شود.

منبع : الجزیره

برگردان : گروه ترجمه خبرگزاری خاورمیانه

Author

About Author

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *