نقش انتخابات سالم در رسیدن به آرمان دولت ملت

اختصاصی خبرگزاری خاورمیانه / میز انتخابات

نویسنده : اختر سلطانی / ماستر حقوق

دموکراسی ایده آلی است جهانشمول. هدف دموکراسی نهادینه شدن آزادی بر اساس ارزش های مشترک بین همه شهروندان در سراسر جهان با تنوع و گوناگونی فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی می باشد. دموکراسی حق اساسی یکایک شهروندان است که با توجه به منافع مشترک می بایست در شرایطی یکسان بر اساس خواست اکثریت و همچنین احترام به حقوق اقلیت اجرا شود.

دموکراسی ابزاری کمکی است در جهت حفظ صلح و امنیت، برقراری عدالت اجتماعی، احترام به حقوق بشر، ترویج و توسعه اقتصادی و اجتماعی و همچنین چارچوبی است برای تضمین منافع قومی، مذهبی و فرهنگی متفاوت موجود در جامعه.

در یکی از تعاریف فراگیر ملت آمده است” ملت گروهی انسانی هستند که نسبت به جماعت احساس تعلق کنند و سرنوشت خود را با سایر اعضا یکی بدانند” بر این اساس اگر در نظامی مردم امکان تحقق اراده خود از طریق انتخابات آزاد را نداشته باشند طبیعی است که احساس مسئولیت و تعلق خود به مجموعه دولت-ملت را از دست می دهند و این پیوند روز به روز گسسته تر می شود. گسست ایجاد شده در میان مردم و حاکمان برای موجودیت یک نظام سیاسی بسیار خطرناک است. بنا به گفته مشهور ویل دورانت ” هیچ تمدنی از بیرون مورد هجوم قرار نمی گیرد ، مگر آنکه از درون فروپاشیده باشد. ” این گفته موید آن است که بی تفاوتی مردم نسبت به سرنوشتشان عامل بسیار خطرناکی برای بقای یک کشور است.

قطعا” هر زمان که مردم احساس نمایند اراده آنها در تعیین حاکمانشان اعمال شده و به رسمیت شناخته شده است احساس تعلق به مجموعه حاکمیت در میانشان تقویت می شود و نسبت به حاکمیت اعتماد بیشتری می یابند

دموکراسی حاصل یک جامعه مدنی است که می بایست بر اصول اساسی زیر استوار باشد:

– قانونمداری، جهت حفظ امنیت و حقوق مدنی و سیاسی همه شهروندان،

– تمرکززدایی قدرت، از دولت مرکزی به سطوح محلی جهت توسعه اقتصادی و فرهنگی کل کشور،

– آزدای همه احزاب و سازمان های غیر دولتی متعهد به اعلامیه جهانی حقوق بشر،

– تفکیک و جدایی دین از حکومت،

اساساً دموکراسی بدون برگزاری انتخابات سالم فاقد هویت واقعی هست و یک پوشه خالی و تهی به نظر میرسد و رای مردم یگانه شیوه اظهار نظر شان درباره سرنوشت شان خواهد بود گرچه انتخابات شرط لازم برای تحقق دموکراسی قلمداد میشود ولی این شرط کافی نیست که بحث کفایت این شرط مقال دیگری لازم دارد

برای نهادینه شدن ضوابط و قوانین انتخاباتی در کشورهای در حال توسعه، در مسیر گذار بسوی دموکراسی، تجزیه، تحلیل و ارزیابی کیفیت فرایند انتخابات، ابزار مناسبی برای بهینه سازی مدیریت امور اداری روند انتخاباتی است. برای ارزیابی کیفیت و کارآمدی همه فازهای فرایند انتخابات، به مفهوم سالم و منصفانه آن، نیاز به یک متدولوژی و روش سیستماتیک مناسب می باشد.

تا زمانی که شرایط برای برگزاری یک انتخابات آزاد مهیا نباشد نمی توان انتظار برگزاری آن را داشت. زمانی که اراده هایی فراقانونی و بالاتر از اراده ملتها بر سرنوشت انتخابات حکمفرما باشد نتیجه آن چیزی می شود که در اکثر نظامهای دیکتاتوری دنیا مشاهده کرده و می کنیم. مهمترین عامل در برگزاری یک انتخابات آزاد تضمین سلامت آن است. تا زمانی که یک نهاد ملی و خارج از اراده حاکمان مسئولیت برگزاری و نظارت بر انتخابات را به عهده نداشته باشد روال به همین منوال خواهد بود یا «همان خرک و همان درک»

همانگونه که شواهد تاریخی نشان می دهد، مسئولان حکومت های دیکتاتوری، همواره بدنبال کسب قدرت برای شخص و یا حزب خود بوده و با متمرکز کردن قدرت در دستان خود، مانعی برای مشارکت واقعی شهروندان در تصمیم گیری های اجتماعی و سیاسی جامعه می باشند. در چنین چارچوبی، همه پرسی و انتخابات، بصورت نمایشی و به شکل های مختلف، تک حزبی، سانسور شده، تقلبی و در یک کلام برخلاف اصول دموکراسی و حقوق شهروندی برگزار می شود.