عناصر دخیل درموافقت نامه امنیتی افغانستان و آمریکا

خبرگزاری خاورمیانه – میز امنیت / پیمان استراتژیک

نویسنده : محمد ناطقی – سفیر پیشین افغانستان در لیبیا

موافقتنامه امنیتی بین افغانستان وآمریکا،با چندین مولفه تاثیرگذار،روبروشده است :

اولین عامل تاثیرگذار درایجاد” موافقتنامه امنیتی” سیاست افغانستان است.رییس جمهورکرزی امضای این سند را به چند مساله ماکول ساخته است.نحوه گفتگو با طالبان، تامین شرایط افغانستان،تایید لویه جرگه ،حمله به مراکز طالبان درآنسوی مرز افغانستان ازجمله مواردی است که رییس جمهورکرزی درمورد” موافقتنامه امنیتی” روی آن تاکید داشته است.مردم افغانستان به شدت طرف دار امضای این سند می باشند حال اینکه این موافقتنامه به چه مسایلی گره خورده باشد آن دیگر برای مردم قابل درک نیست وبرخی هم گفته اند،جدالهای شخصی سبب تعویق امضای “موافقتنامه امنیتی” شده است.این تعلل با امضا شدن اصل” پیمان استراتژیک با آمریکا” پشتوانه ای محکم ومنطقی ندارد بشتراین سند با مناقشات شخصی روبرو شده است.

دوم سیاستهای نظامی وملکی اداره اوباما درمورد “موافقتنامه امنیتی” وخروج نیروهای آمریکایی ازافغانستان است.نظامیان آمریکایی روی این دوموضوع تاکید داشته اند که هردومساله باید عملی شود هم ” موافقتنامه امنیتی”بین کابل وواشنگتن امضا شود وهم نیروهای آمریکایی “گزینه صفری” نداشته باشند.جنرالان آمریکایی همواره روی حضورنیروها پس ازسال۲۰۱۴ تاکید کرده وهمینطورخواهان هرچه سریعتر” توافقنامه امنیتی” با افغانستان هستند ومولفه مهمی دیگر ،رای ونظرمردم آمریکا است.نظرسنجیهای اخیرنشان داده است که ۷۲ درصد مردم آمریکا جنگ افغانستان را بی فایده وضیاع وقت وسرمایه می دانند دراین متن به تاثیرهریک ازاین چهارمولفه تاثیرگذارپرداخته می شود.

سیاست افغانستان درمورد موافقتنامه:

 

همان گونه که اشاره شد ، رییس جمهورکرزی درحال حاضر” موافقتنامه امنیتی” را به چندین مساله گره زده است.حضورطالبان درمیزمذاکره با حکومت افغانستان،تامین شرایط افغانستان درموافقتنامه امنیتی، تایید لویه جرگه ،تقویه وتجهیزنیروهای امنیتی افغانستان،ازجمله موضوعاتی است که به ” موافقتنامه امنیتی” گره خورده است. البته برخی هم گفته اند که مسایلی دیگری درپشت پرده است.مساله چانه زنی درمورد انتخابات وادامه وتاثیررییس جمهور برحاکمیت بعدی.البته این مساله گفتن ندارد که رییس جمهورازصحنه سیاسی افغانستان نمی خواهد حذف شود ومی خواهد تاثیرات خودرا داشته باشد.شروط افغانستان درمورد امضای ” موافقتنامه امنیتی” کاراین سند را خیلی پیچیده ودشوارساخته است.آقای دمپسی رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا درکابل درمورد این سند صحبت کرد وی ضرب الاجل ماه اکتبررا تعیین کرد آقای دمپسی گفت: گزینه صفر روی میز،من گذاشته نشده وکسی هم به نگفته است که روی ” گزینه صفر” کارنمایم ولی اگرسند” موافقتنامه امنیتی” تا ماه اکتبر آماده امضا نباشد دراین صورت نیروهای آمریکایی ازافغانستان خارج می شوند.ازنظردمپسی حضورنیروهای بین المللی درافغانستان،ارتباط به امضای ” موافقتنامه امنیتی ” دارد.

افغانستان ازپافشاری آمریکا این نتیجه را گرفته است که ” موافقتنامه امنیتی” پایه اساس هرنوع همکاری می تواند باشد.این حالت خیلی درد سرآفرین شده که هردوطرف همه تخم ها را دریک سبد گذاشته باشند.افغانستان شر وطی زیادی را برای امضای سند گذاشته است.ازلویه جرگه گرفته تا گفتگوباطالبان وازحمله به مراکزشورشیان درخاک پاکستان گرفته تا تامین همه شروط افغانستان،ازمواردی است که افغانستان درمورد این سند روی آن تاکید کرده است.حتی گفته شده که اگرخواسته ها تامین نشود،ممکن است سندی هم امضا نشود.آقای داکتراسپنتا درمجلس نمایندگان به این مساله اشاره داشت که آمریکا  درمورد طالبان والقاعده متفاوت فکرمی کند تازمانیکه آمریکا طالبان را دشمن نداند،امضای موافقتنامه چه درد مارا درمان می کند.مضمون گفته های مشاورامنیت ملی همین بود که آمریکا طالبان را ازالقاعده تفکیک کرده واین تفکیک، مشکلی است بین ما ومتحدان بین المللی ما.آقای خرم مسوول دفترمقام ریاست جمهوری که خیلی مساله را پیازداغ کرد وگفت: آمریکا وپاکستان درصدد “تجزیه افغانستان” است.مقامات حکومتی درطیفهای گونا گون،به یک نحوی با” موافقتنامه امنیتی” سرناسازگاری گرفته است البته این فکروفضا را رییس جمهورکرزی خلق کرده وی رییس جمهورتاثیرگذاری است که هیچ کسی درارگ، جسارت ابرازنظردربرابرموضع ایشان ندارد وقتیکه رییس جمهور با شک تردید به “موافقتنامه امنیتی” نگاه کند درآن صورت چه کسی جرات دارد که بگوید نه.

منتقدان حکومت ومردم افغانستان این پرسش برای شان حل نشده که اصل سند با آمریکا که همان” پیمان استراتژیک” باشد امضا شد.یک سیاست مدارافغان می گفت: ” موافقتنامه امنیتی” جزء ازهمان اصل سند است.وقتیکه افغانستان سند مادر واصلی را امضا کرده باشد،دیگرمناقشه درمورد” معاهده امنیتی” باید دلایلی دیگری داشته باشد.آقای خلیلزاد درآخرین نوشته خود به یک نحوی اشاره به مسایل ومنافع شخصی کرده است.یعنی اینکه مخالفت با سند همکاری امنیتی،دلایل خصوصی ومنافع شخصی دارد.احزاب وگروهای مدنی ومردم افغانستان عمدتا با ” امضای موافقتنامه ” امنیتی نگاه مثبت دارند وبه همین دلیل است که با تدویر” لویه جرگه” درمورد معاهده امنیتی با آمریکا به مخالفت برخواسته وآن را قبول ندارند.لویه جرگه قراراست درماه میزان برگزارشود ومحتوای آن بتاتا مساله” موافقتنامه امنیتی” است ونه چیزی دیگر.البته این نگرانی هم وجود دارد که “لویه جرگه” بنام” توافقنامه امنیتی”برگزارشود ولی اجندای آن تغییرنماید ومساله انتخابات درآن مطرح شود مساله ای که ” شورای همکاری احزاب وایتلافهای سیاسی” دریک کنفرانس خبری روی آن تاکید داشت.سیاست افغانستان درمورد “موافقتنامه امنیتی” به دوبخش حکومتی ومردمی تقسیم شده مردم طرف دار امضای این سند می باشند اما حکومت شروط وضع کرده ومی خواهد این سند با چشم بازدرچارچوب منافع افغانستان امضا شود امری که آقای ایمل فیضی ده روزپیش به آن اشاره داشت.

سیاست آمریکا درمورد موافقتنامه امنیتی:

 

درآمریکا سیاست واحدی اعلام نشده است.جنرالان آمریکایی عموما طرف دار ا مضای ” موافقتنامه امنیتی” خودرا نشان داده اند.آنها این مساله را پنهان نگذاشته اند که نیروهای آمریکایی درچارچوب سند امنیتی که قراراست بین طرفین امضا شود می توانند درافغانستان بمانند.این مساله را آقای دمپسی رییس ستاد مشترک آمریکا همین چند روز پیش درکابل اعلام داشت وی گفت: حضورما درافغانستان بستگی دارد به مساله” توافقنامه امنیتی” که باید تا ماه اکتبرامضا شود درغیرآن صورت نیروهای ما درافغانستان نمی توانند بمانند.برخی گفته های آقای دمپسی را جدی گرفته وگفته اند که هیچ شکی نداشته باشیم که تجربه عراق درافغانستان تکرارمی شود درعراق همینگونه شد سراسرسال ۲۰۱۱ وقف گفتگو طرفین آمریکایی وعراقی گردید وسرانجام مساله ” مصونیت قضایی” را حل نتوانستند ونیروهای آمریکایی تماما ازخاک عراق خارج شدند.درافغانستان هم آمریکاییها دنبال بهانه اند وحکومت ما متوجه آن نیست آمریکا ازبودن درافغانستان خسته شده وادامه حضورشان درافغانستان غیرممکن شده ومی خواهد به یک نحوی  ازشراین جنگ خودرا خلاص وهمه نیروهای خودرا ازافغانستان خارج نماید.

آنها توصیه می کنند که حکومت افغانستان نباید بهانه به آمریکا دهد تا آنها ازافغانستان خارج شوند واین همه ویرانی را پشت سرشان بگذارد.تحلیلگران این نظریه را قاطعانه رد می کنند که آمریکا منافع دارد وازافغانستان خارج نمی شود مگردرعراق منافع نداشت که داشت ولی خارج شد مگردرگذشته ازویتنام خارج نشد که شد بنابراین ازافغانستان هم خارج می شود وهمان ” گزینه صفر” را که آقای اوباما گفته را عملی می کند.نکته ای که ایده خروج مطلق را تایید می کند ،تمایلات مردم آمریکا است.تاحالا نظرسنجیها نشان داده که ۷۲ درصد ازمردم آمریکا با جنگ افغانستان مخالف شده اند وآن را عبث دانسته اند برخی ازمردم هم گفته اند ما اشتباه کردیم که جنگ افغانستان را ازاول تایید کردیم این جنگ به ضررمردم ومنافع آمریکا بوده است.مردم امریکا معتقد هستند که نیروهای آمریکا هرچه زودتر ازافغانستان خارج شود این حرف ۷۲ درصد مردم آمریکا می باشد.شکی وجود ندارد که مردم با ادامه حضورنیروهای شان درافغانستان موافق نستند مردم اروپاهم همین نظررا دارند بل بمراتب قوی ترازمردم آمریکا مخالف جنگ وادامه حضورسربازان شان درافغانستان شده اند.

با این وضع کارحضورنیروهای آمریکایی وناتودرافغانستان مشکل شده است.گذشته ازافکارعامه مردم که خیلی مهم است،سیاست مداران آمریکا وشخص آقای اوباما با حضورنیروهای شان درافغانستان چندان خوش بین نیست.وی چند دلیل می تواند برای ناخرسندی خود داشته باشد یکی رابطه بسیارسرد  وغیردوستانه ای است که بین ایشان ورییس جمهورکرزی وجود دارد این دوآدم هروقت با هم صحبت کرده گزارش آن دررسانه مثبت نبوده است.درآخرین گفتگوی یک ساعت نیمه درمورد “موافقتنامه امنیتی ” مذاکره با طالبان ودیگرمسایل،دو،رهبر صحبت خوبی نداشته اند براساس گزارش نیویورک تایمز،پس ازهمین گفتگوی سرد وتلخ بود که آقای اوباما دوگزینه دیگررا روی میزخود علاوه می کند یکی خروج زود هنگام ودیگری ” گزینه صفری” دلیل دیگرخواست مردم آمریکا ومساله سوم هزینه ها وخساره های کمرشکن جنگ افغانستان است.با این وضع آمریکا مثل عراق می خواهد افغانستان را ترک نماید “گزینه صفروخروج مطلق” وزود هنگام به همین دلیل مطرح شده است.” موافقتنامه امنیتی” بهانه است ممکن آمریکا با شرط وشروط بیش ازحد رییس جمهورکرزی ازخیرآن بگذرد ونیروهای شان را مثل عراق ازخاک افغانستان خارج نمایند.

تنها دراین میان نظرجنرالان آمریکایی اند که پافشاری برای ماندن درافغانستان پس ازسال۲۰۱۴ را دارند.آنها اصراردارند که دست آورد ها ازبین می رود واین همه تلفات وخسارات بی فایده می شوند جنرال دانفور،فرمانده عمومی ناتودرافغانستان تاکید روی دومساله دارد یکی حضورنیروهای آمریکا پس ازسال۲۰۱۴ ودیگری امضای” موافقتنامه امنیتی” بین کابل وواشنگتن آقای دمپسی همین مساله را گفته است که نیروهای آمریکا درافغانستان می مانند مشروط به اینکه ” معاهده امنیتی” تا اکتبرسالجاری امضا شود.آقای میک کرستال فرمانده پیشین ناتودرافغانستان وهمینطورجان آلن گفته اند که خروج کامل نیروهای آمریکایی ازافغانستان به ضررمنافع آمریکا می باشد آنها تاکید دارند که نیروهای آمریکایی دریک سقفی باید درافغانستان باقی بمانند.نماینده پیشین آمریکا درسازمان ناتوآقای کرات کاکرگفته است که خروج نیرها ازافغانستان فاجعه است. وهمین دیروزهم یک جنرال دیگری آمریکایی گفته است که ” موافقتنامه امنیتی ” باید پیش از ماه اکتبرامضا شود زمان که آقای دمپسی تعیین کرده خیلی دوراست.

تحلیل جنرالان آمریکا یی که درمتن جنگ یازده ساله افغانستان حضورداشتند با نظرسیاست مداران آمریکا ومردم آن کشور،متفاوت هستند آنها می دانند که “خروج مطلق وگزینه صفر” چه پیامدهای ناگواری را درپی دارند.مردم افغانستان برخلاف مرد م آمریکا خواهان امضای” معاهده امنیتی” وحضورنیروهای ناتودرافغانستان هستند جنرالان آمریکایی هم این فکررا تایید می کنند اما رییس جمهوراوباما ومردم آمریکا خواهان خروج تمامی نیروهای آمریکا ازافغانستان می باشند دراین میان حکومت افغانستان باید منافع مردم افغانستان را درنظربگیرد ونگذارد که آمریکاییها ازافغانستان خارج شوند ودیگرپشت سرخود نگه نکنند واختیارات افغانستان را به پاکستان بگذارد نتیجه اینکه ” موافقتنامه امنیتی” را به هرقیمتی که شده امضا نماید وبه مساله بهانه گیری سیاست مداران غرب وآمریکا پایان دهد.همین.

منبع  : http://nateqi.blogsky.com/1392/0/06/post-780/

Author

About Author

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *