رهبران افغان در فیس بوک چه می کنند ؟

اختصاصی خبرگزاری خاورمیانه – میز اجتماع – شبکه های اجتماعی

در سال دو هزار و چهارده جغرافیای کوچک مجازی به نام فیس بوک وارد نقشه حقیقی جهان شد که با کمترین وقت به سومین کشور بزرگ جهان از نظر تراکم نفوس پس از هند و چین مبدل شد . جمعیت فعلی این کشور مجازی بالغ بر ۹۰۰ میلیون نفر است که طراحان بنیان اولیه این کشور در آستانه ملیاردی شدن آن قرار دارد .

به هرحال فیس بوک یک رسانه تلقی میشود و می‏تواند آسیب‏های مختلف اجتماعی از قبیل اعتیاد و افسردگی روانی و آزار سایبری و…. ودرعین حال محاسن ومزایایی چون تسریع درگفت وشنود‏ها وارتباطات داشته و بهترین روش دوست یابی و…… باشد و این امری واضح است که هرتکنولوژی ازمحاسن ومعایبی برخورداراست که این سیاهه کوتاه به بسط محاسن و معایب این ابر رسانه مجازی نمی پردازد ، ولی لازم به تذکر می دانم که باید آگاهی کافی ازنحوه استفاده ازآن را داشت تا گرفتار آسیب‏ها ی ناشی از استفاده نا درست از آن نشد.

در جوامع اسلامی با اتکا ء روی تیوری طوطئه استفاده از فیس بوک غیر مجاز پنداشته می شود و رویکرد اشاعه اکاذیب و نشر اندیشه های لائیک و موهن این رسانه را هدف قرار داده اند واز جغرافیای مردمی شان تبعیدش کرده اند و یا با وضع فیلتر برآن از استفاده گسترده این رسانه جلوگیری می کنند .

اما متاسفانه و یا خوشبختانه افغانستان با جغرافیای باز که در پذیرش پدیده های مدرن دارد این پدیده اجتماعی را نیز با جبین گشاده و آغوش باز پذیرفته است و هیچگونه محدودیتی در راستای استفاده کار بران از این رسانه را ندارد .

در افغانستان اقشار مختلف مردمی از دوکاندار گرفته تا محصل و ملا در دامن پر مهر فیس بوک روز تا شام و شام تا صبح می لولند و بر بسط افکار و عقاید شان از زاویه دید نگرش شخصی شان می پردازند از گذاشتن عکس تا فحش دادن به همدیگر و ارائه طرح های بزرگ سیاسی را می توان در زوایای تاریک و روشن این گستره مجازی بوضوح به تماشا نشست .

اما آنچه در خور ستایش است روند پیوستن سران سیاسی و رهبران متنفذ مردمی کشور در جمع خانواده فیس بوکیان است که البته رشد پر شتاب آن را باید به فال نیک گرفت .

زیرا هنگامی که کاخ نشینی در یک فضا با کوخ نشینی به تبادل نظر می پردازد این بزرگترین معجزه فیس بوکی است که در درون جامعه به شدت طبقه گرای افغانی دارد اتفاق می افتد که مستلزم فرو افتیدن دیواره های قطور فاصله طبقاتی بین مردم محروم به معنای مطلق کلمه محرومیت سیاسی محرومیت اجتماعی و حتی محرومیت فرهنگی با کسانیکه دراوج استفاده از این مقوله ها قرار دارند است .

یکی از ابتکارات جالب طراحان فیس بوک این است که گزینه درذهن شما چه می‏گذرد یا هم اکنون درحال انجام چه کاری هستید؟ را برای کار برانش ارادئه می دهد این قابلیتی است که فیس بوک به تقلید از توییتردرسایت خود قرارداده است. این قابلیت به شما این امکان را می‏دهد تا هرچه درذهن تان می‏گذرد ازجمله ایده‏های مختلفی که دارید را بنویسید تا هم احتمال تحقق آنها بیشترشود وهم دیگران نظرخود را دراین مورد اعلام کنند .

افغانستان جامعه به شدت سنتی و رهبر سالار است یعنی هر آنچه را که رهبر مردمی شان می گویند به عنوان پیشوا و سالار و رهبر به دیده احترام قبول دارند و اندیشه های آن ها را ناسنجیده به سنجیدار تفکر و نگرش خودشان لازم الاجرا می دانند و این مقوله از نظر جامعه شناختی نیز قابل صدق است چنانچه حضرت محمد در جایی به این موضوع اشاره کرده است که الناس علی دین ملوکهم مردمان بر رفتار و رویکرد پادشاهانشان هستند . و این پدیده تا مرز تابو شدن در کشور ما پیشرفته است .

حالا زمانی که یک رهبر و یا پیشوا در مقابل پرسش که در ذهن شما چی می گذرد فیس بوک قرار می گیرد لابد آنچه را در سر می پروراند می گوید این جاست که به تعبیر زیبای علی بزرگ المرء مخبوء تحت اللسانه ادمی پوشیده در زیر زبانش است همنیکه لب به سخن بگشاید هویت اصلی اش را چهره می نمایاند تحقق می یابد .

این جاست که اندیشه های شان مورد واکاوی سایر کاربران قرار می گیرد بعضی نقدش می کنند و بعضی ستایشش و این کش و قوس یا به بالندگی افکارشان می انجامد یا به طرد رو یکردشان و این خود یک رفراندوم و همه پرسی است که مردم با طرز فکر و نگرش یک رهبر مردمی آشنا می شوند .

استاد محمئ محقق

تا اکنون من یکی به صفحه استاد محقق پرنفوذ ترین چهره سیاسی که در میان هزاره هاست در فیس بوک بر خورده ام که مضاعف بر اطلاعیه ها و پیامهای شخصی و حزبی اش رویکرد تابو شکنی ظاهر شدن زنان در انظار عمومی را ازوی شاهد بوده ام انتشار عکسهای از خود و همسرش در فیس بوک نشانه از اندیشه های اعتدال دینی را در وی محرز می سازد که من یکی تهور انجام این کار را در خود نمی بینم .

آزاد اندیشی و جندر ستیزی استاد محمد محقق بر خاسته از نگرش اعتدال دینی این روحانی سیاستگر است که راهش از میان مردم سالاری دینی می گذرد که افتخارش را از میان رهبران جهادی تنها محقق به دوش می کشد.

جنرال دوستم

یکی از صفحات دیگر که به آن بر خورده ام منسوب به جنرال دوستم رهبر و پیشوای ازبیک تباران کشور است که همواره سخن از ملیتاریسم می زند و توان ارتشی را سرچشمه و منبع امنیت در کشور می داند اگرچه ملیتاریستی جنرال پادشاه ساز افغانستان در ملایم ترین شکل خود به این گزاره باور دارد که آشتی از راه توانمندی نظامی میسر می‌شود و آمادگی نظامی بهترین یا تنها راه دستیابی به صلح است. چنانچه در این روز ها همواره از پیشروی نیروی تحت فرمانش در مناطق شمال که تحت تصرف طالبان است . حکایت می کند .

امرالله صالح

یکی از صفحات دیگر که در لابلای استفاده از فیس بوک به آن بر خورده ام صفحه چهره جوان عرصه سیاست کشور امرالله خان صالح رئیس سابق امنیت ملی که در میان جوانان اندیشه هایش خریدار پیدا کرده است است و در حال حاضر رهبری روند سبز را به عهده دارد و از تجارب نوین و به روز دنیا در عرصه سیاست سخن می کند ولی از تعامل با پا کستان به شدت ابا می ورزد و از چهره های عمدتا ضد پاکستانی در کشور به شمار می رود .

عطا محمد نور

یک ازصفحات دیگری که در این اواخر مطالبش بیشتر در فیس بوک به چشم می خورد صفحه منسوب به استاد عطامحمد نور قوماندان برجسته جمعیت اسلامی در شمال و والی بلخ در دولت حامد کرزی است که بیشتر ینه فوکسش را روی انتخابات پیش رو قرار داده است و به کمپاینش از طریق فیس بوک می پردازد .

یکی از ابعاد قابل ستایش فیس بوک در میان کاربران افغانستانی این است که روحیه وحدت ملی را در نهاد کاربران بیدار می کند زیرا بحث و سفسطه راه انداختن روی یک موضوع خاص درمیان هزاره و تاجک و پشتون ازبیک نتیجه اش به یک اجماع کلی وملی می انجامد که واقعا در خور ستایش است اما آنچه مایه نگرانی را در قبال استفاده از فیس بوک به ارمغان می آورد همانا حضور کمرنگ سران و رهبران پشتون ماست که کمتر به این پدیده مدرن تن در داده اند

اشرف غنی احمد زی داکتر خلیلزاد

صفحات دیگر هم منسوب به اشرف غنی احمد زی داکتر خلیلزاد و دیگران هم وجود دارد که چندان خوراک رسانه ای و آگاهی بخشی عمومی ندارد که تا حال این قلم موفق به کسب عضویت در آنها نشده است و امید می رود که به تعداد این صفحات افزوده شود و مردم نیز با طرز فکر رهبران و متنفذین سیاسی اعم از پشتون و هزاره و تاحیک و ازبیک شان بیشتر آشنا شوند .

صفحات رهبران سیاسی و متنفذین قومی در واقع پل ارتباط با مردم شان پنداشته می شود و اختیار اظهار نظر در قبال طرح ها و اندیشه ی شان به مردم می دهند به امید بالندگی هر چه بیشتر این عملکرد در حوزه های حقیقی دور از دغدغه های مجازی این سیاهه را به پابان می برم .