پیمان امنیتی ، نوازشریف را به کابل کشاند

خبرگزاری خاورمیانه / میز امنیت

سه حوزه مهم گفتگو درسفرنوازشریف صدر اعظم پاکستان مطرح است. اولین مساله قابل بحث، موضوع مذاکره وصلح با طالبان است. دومین مساله توضیحات و پیامد های قرار داد امنیتی آمریکا و افغانستان و سومین مساله تلاش برای عادی شدن روابط نه، چندان دوستانه کابل و اسلام آباد است. دراین مقال ما به مساله اولی که گفتگوهای صلح باشد می پردازیم. نوازشریف درکابل گفته است که ازگفتگوهای صلح به رهبری افغانها حمایت می کند. رییس جمهورکرزی درسخنرانی لویه جرگه مشورتی خود به این مساله اشاره کرد که مساله صلح تنها دراختیار دو کشور است یکی پاکستان و دیگری آمریکا یعنی اینکه طالبان دست نشانده آمریکا و پاکستان می باشند بنابراین باید این دوکشورآنها را درمیزگفتگوهای صلح با افغانستان حاضر نمایند.نوازشریف هم اعلام داشته که ازمذاکرات صلح به رهبری خود افغانها پشتیبانی می کند.

بیان نوازشریف نسبت به دیگرسیاست مداران گذشته پاکستان کمی متفاوت به نظر می رسد.درگذشته سیاست مداران پاکستانی هیچ مسولیتی را درمورد طالبان قبول نداشتند وهرگزاین حرف افغانستان را که رهبری صلح را در اختیارداشته باشد را نگفته بودند ولی حالا نوازشریف درکابل آمده می گوید بنا به درخواست افغانستان ملاغنی برادر را آزاد کرده است که کرده و دیگراینکه مذاکرات صلح باید به دست خود افغانها یعنی حکومت افغانستان باشد. حکومت شریف آن گونه که دیده می شود، گام های تازه ومثبتی را برداشته است ملا غنی برادر که یکی ازخواسته های اصلی افغانستان بود را آزاد کرده و حالا ازصلحی که رهبری آن به دست افغانها باشد را حمایت می کند. خوب این ها نکات و زبان مثبتی باید باشد، درگفتگوهای مقامات بلند پایه کابل واسلام آباد. ازاین مسایل که بگذریم شک نداشته باشیم که مناسبات کابل واسلام آباد درزمان حکومت مردم به اوج تیره گی خود رسیده بود .

و لی با روی کارآمدن نوازشریف، اولین اقدام مثبت ازسوی حکومت نوازشریف این شد که سرتاج عزیز مشاور ویژه خود درامور بین الملل را به کابل فرستاد. وی حامل پیام دوستانه ازسوی صدر اعظم پاکستان به رییس جمهورکرزی بود.نوازشریف طی یک دعوت دوستانه از رییس جمهورکرزی خواست که ازپاکستان دیدن نماید و این کارصورت گرفت.رییس جمهورافغانستان درراس یک هیئت بلند پایه از پا کستان دیدن کرد و هم زمان با آن حکومت پاکستان به یکی از اصلی ترین خواست افغانستان که آزادی ملا برادر باشد را قبول کرد و ملا غنی برادر وهمراه هان وی درحال حاضر آزاد هستند. یک مقام برجسته درشورای عالی صلح به این مساله تاکید داشت که هیئت ما درپاکستان رفت و ازملا غنی دیدن کرد وی می گفت شک نداشته باشیم که ملاغنی برادر آزاد است و لی خوب زیرنظر مقامات امنیتی پاکستان قرار دارد.

خواست دوم افغانستان این است که پاکستان می با ایست طالبان اصلی را روی میز مذاکرات حاضر نماید این خواست پذیرفتنش برای پاکستان خیلی سخت بوده است مقامات پاکستانی هرگزقبول ندارند که طالبان افغانستان در اختیارشان باشند که آنها را برای گفتگو حاضرنمایند حوزه گفتگوی صلح با طالبان یکی ازجدی ترین مباحث دو رهبر خواهد بود.

فضای مسموم درمناسبات دو کشور، سبب توسعه خشونت درهر دو سوی مرز، شده است:

شک نداشته باشیم که توسعه خشونت درافغانستان و پاکستان ازخود دلایلی دارد. عمده ترین دلیل، فضای آلوده درروابط دو کشورمی باشد. تا زمان که کابل و اسلا م براساس احترام متقابل وعدم مداخله درامورهم دیگر، سیاست و دپلماسی شان را تنظیم نکنند، خشونت به عنوان ابزار مورد استفاده قرارمی گیرد. این مساله درجانب افغانستان خیلی آشکاربوده است. هیچ تردیدی باقی نمانده که استخبارات پاکستان، درطی ده سال که گذشت هرگز راضی نشد که درصلح افغانستان همکاری صادقانه داشته باشد. خون ریزی درافغانستان معلول سه عامل اصلی خود بوده یکی سیاست های کج دار و مریض حکومت کابل و فقدان اراده درامرمبارزه با تروریزم،.

رییس جمهور همیشه تروریست ها برادر خوانده و با عملیات شبانه و روزانه ناتو درطی دهه گذشته مخالفت داشته است. صد ها نفرازطالبان از زندان به دستور رییس جمهور کشور آزاد شدند و لی همان رها شده ها به میدان نبرد با حکومت افغانستان وارد شدند و حالا رییس جمهور، درمناقشه با آمریکا، خواهان آزادی زندانیان طالب از زندان گوانتوناما برآمده و گفته است که یکی ازشروط کشور، برای امضا سند همکاری امنیتی، رهایی زندانیان طالب از زندان گوانتوناما است.

دومین عنصر تداوم خشونت ، سیاست های نادرست ناتو درجنگ با تروریزم درافغانستان بوده است آنها بجای اینکه دل و دماغ مردم را با برنامه ریزی درست تسخیر نماید و به زندگی مردم توجه داشته باشد و پروژه های بازسازی را درهرجا رونق دهند و شکم مردم گرسنه را سیر نمایند و کارهای زیربنایی داشته باشند، بجای این گونه کارها بشترین سرمایه گذاری جنگی را آن هم درمناطق نا امن، راه انداختند. جنگ وادامه خشونت عوامل زیادی دارد یکی ازعمده ترین عامل آن گرسنه گی و بد بختی مردم است. تحقیقات میدانی نشان داده است که یک عده بخاطر بیکاری و دربدری طرف طالبان رفته و با طالبان به خاطرپرکردن شکم زن و بچه خود، آدم می کشند و این حقیقت دارد. ناتو و آمریکا درافغانستان بیش ازپانصد میلیارد دالرخرج کرد اما اکثرا خارج ازموارد نیاز مردم بوده است.

درکناراین مساله، حملات کور نا تو سبب برخی ازمشکلات شده است تسخیر دل و دماغ مردم به این نمی شود که بیاییم بدون تحقیقات واطلاعات درست مجلس عروسی مردم را بمباران نماییم و یا کودکان و زنانی را بکشیم که درحال کار و هیزم جمع کردن درکوه و صحرا هستند.این دسته ازمردم بیگناه بارها و بارها کشته شده ولی بعد ش ناتو یا معذرت خواسته و یا هم خسارت به قربانیان داده است.

سومین عامل خشونت ، پاکستان بخصوص سازمان استخبارات این کشوربوده است. پاکستان هرگز نشان نداده که طالبان و تقویت این گروه به ضرر منافع هردو کشورمی باشد. استخبارات این کشوردرد سرهای زیادی برای افغانستان ایجاد کرده و طالبان را تشویق و ترغیب کرده که با نیروهای ناتو و حکومت افغانستان، وارد جنگ شوند و عملیات بیرحمانه تروریستی را راه بیاندازند. گروه حقانی شناخته شده ترین شبکه ای است که در وزیرستان شمالی حضوردارد و دلایلی زیادی وجود دارد که این سازمان ترسناک با حمایت پاکستان، هولناک ترین عملیات انتحاری را در افغانستان را ه انداخته است. این گروه درخاک پاکستان می باشد و یکی از متحدان گروه گل بهادرخان دروزیرستان شمالی است. گروه گل بهادر، مناسبات خوبی با نیروهای امنیتی کشورش دارد و با حمایت سازمان امنیت پاکستان ، شبکه حقانی را حمایت کرده این مساله درمقاطعی درحدی جدی شده وهمه را به ستوه آورده اند.برخی ازمقامات مقامات آمریکا با صراحت اعلام داشتند که سازمان استخبارات پاکستان، جنگ نیابتی را در افغانستان رهبری می کند.

این سخن رییس ستاد مشترک آمریکا درسال ۲۰۱۰ است که پیش از استعفا خود به این مساله اشاره داشت.شکبه حقانی ، شورای کویته و چند مجموعه دیگر در خاک پاکستان حضور دارند که تمامی جنگ های خونین را در افغانستان رهبری می کنند این ها موضوعات غیرقابل انکار است.درحال حاضر همه این گروه ها درخاک پاکستان مستقر هستند. مشکل اساسی دراین است که پاکستان به دلیل روابط غیردوستانه و بی اعتمادی با حکومت افغانستان، از این گروه ها به عنوان ابزارفشار به حکومت افغانستان بهره گرفته است.ازسوی هم طالبان پاکستانی به خصوص گروه ملا فضل الله وملا فقیراحمد که دشمنان قسم خورده ارتش و استخبارات این کشورمی باشند، ازسرحدات افغانستان سوء استفاده کرده و به عملیات خود علیه ارتش و سربازان پاکستانی ادامه می دهند.این گروه درحق ارتش پاکستان و درانفجارات مرگ بار در عمق خاک پاکستان، نقش بسیارعمده ای داشته و دارد و حالا هم که ملا فضل الله رسما جانشین حکیم الله محسود تعیین شده است.

ملا فضل الله مشهور به ملا اف ام یکی از رهبران مخوف چریکی علیه حکومت فدرال پاکستان است. و پاکستان همیشه این مساله عنوان کرده که ملا فضل الله در داخل خاک افغانستان می باشد و یکی از دلایل عمده پاکستان در بمباران خاک افغانستان ،همین است که گفته گروه های ضد حکومت پاکستان دراین حدود مرزی پناه گرفته اند و ما آنها را هدف گرفته ایم.توسعه خشونت درخاک پاکستان ازسوی گروهای طالبان پاکستانی و گسترش بیرحمی ازسوی طالبان افغانستان درسراسر این کشور،ریشه دربی اعتمادی و فضای مسموم درمناسبات کابل و اسلام آباد دارد و تا زمانیکه دو کشور برسرعقل نیایند و با هم مناسبات دوستانه نداشته باشند، وازتروریزم به عنوان ابزار علیه هم دیگر استفاده کرده باشند،بدون تردید خشونت ادامه می یابد وصلح درافغانستان برقرارنمی شود.

سفرنوازشریف به کابل و گفتگوهای مقامات دوکشور باید کمک درایجاد فضای دوستانه و اعتماد سازی کمک نماید. حوزه های گفتگو بین دو کشور باید خیلی زیاد باشد ولی برجسته ترین آن ،مساله صلح و ثبات درهر دو کشوراست و با ایجاد فضای دوستی می توان به خشونت ها و خونریزیها پایان داد.این کار هم ساده و هم دشوار است. ریشه آن درکابل و اسلام آباد و سیاست و اراده مقامات دو کشور، نهفته است.

منبع : پایگاه رسمی محمد ناطقی