سرقت گسترده آثارباستانی در هرات!

خبرگزاری خاورمیانه، گزارش تحقیقی از ولایت هرات

کشف و قاچاق آثار باستانی:

شرکت راه سازی سیندرلا، مجری احداث جاده ارملک – لامان ولایت هرات در کشف و قاچاق آثار باستانی دست دارد.

جاده ارملک – لامان  که بخشی از جاده ای شاهراه حلقه‌ ای افغانستان را تشکیل می‌دهد، ولایات هرات، بادغیس و فاریاب را به هم وصل می‌کند.

نمایندگان مردم:

شماری از نمایندگان مردم در شورای ولایتی هرات و باشندگان ولسوالی کرخ ادعا دارند که برخی از مسئولان شرکت راه سازی سیندرلا که مسئولیت اجرای پروژه ساخت این جاده را بر عهده دارد، در حفاری و کشف اشیاء تاریخی فعالیت میکند.

توریالی طاهری، نماینده مردم ولسوالی کرخ در شورای ولایتی هرات میگوید: در طی ۵ ماه گذشته دیده شده که برخی از کارمندان شرکت راه سازی سیندرلا با دستگاه های قوی وارد ولسوالی کرخ شده بودند تا دست به حفاری و کندن کاری بزنند. این دستگاه های فلزیاب تا اندازه ای مدرن و پیشرفته بود که میتوانست عمقی برابر با ۱۶ متر از زمین را نشانه گرفته و اشیا و آثار آن را تشخیص دهد.

او بیان میدارد که این افراد در منطقه “خواجه چهارشنبه”، جایی که به ادعای عموم، قدامتش به سده ی قبل از اسلام بر میگردد؛ حفاری های خود را انجام داده بودند.

خواجه چهارشنبه نام منطقه ای تاریخی است که در آن زیارتی با همین نام وجود دارد، مردم بومی این منطقه میگویند این زیارت مربوط به یکی از بزرگان اسلامی میباشد که در چندصد سال پیش در کرخ می زیسته است.

طاهری همچنان افزود: شماری از این افراد به عنوان گاردهای محافظتی از سوی برخی از حلقات در حکومت و شرکت راه سازی سیندرلا موظف شده بودند تا این آثار را به دست آورند. این افراد کسانی بودند که در باستان شناسی از مهارت بالایی برخوردار بودند و حتی از موقعیت این آثار به درستی اطلاع داشتند.

آقای طاهری در ادامه بیان کرد: مردم ولسوالی کرخ با دریافت به موقع قضیه، ارگانهای امنیتی، ریاست اطلاعات و فرهنگ و شورای ولایتی را از موضوع باخبر ساخته و مانع حفاری های این حلقه ی قاچاق آثار باستانی شدند.

نماینده مردم هرات در شورای ولایتی همچنان هشدار داد که هنوز هم  شماری دیگر از شرکت های راه سازی و انکشاف معادن هستند که دست به حفاری و کشف و قاچاق آثار باستانی میزنند.

باشندگان محل:

از سویی دیگر نصیراحمد، یکتن از باشندگان ولسوالی کرخ ولایت هرات میگوید: در طی ده روز گذشته، شماری از کارمندان شرکت راه سازی سیندرلا مقداری از اشیاء باستانی را از منطقه ی “خواجه چهارشنبه” این ولسوالی به دست آوردند و آن را با هزینه ای بالغ بر ۴ میلیون افغانی به یک قاچاقچی آثار عتیقه به فروش رسانده اند.

وی به دنباله ی گفته های توریالی طاهری بیان میدارد: تا کنون مردم زیادی از کندن کاری های کارمندان این شرکت در جای هایی که ارتباطی با ساخت جاده نداشته اطلاعات به دست آورده اند و بارها مردم به آنان نارضایتی خود را از این اقدام اعلام کرده اند.

به گفته ی این باشنده ولسوالی کرخ هرات، آنها در بسیاری از مواقع با ۲۰۰ الی ۳۰۰ متر فاصله از مناطق احداث جاده، مشغول حفاری و کندن کاری زمین بوده اند که این امر هیچ ارتباطی را با نوع فعالیت پروژه شان نداشته است.

نصیراحمد تصریح میدارد که این کارها از دید مردم ولسوالی کرخ و به خصوص کسانی که در منطقه خواجه چهارشنبه سکونت دارند؛ دور نمانده است.

مسئولین اطلاهات و فرهنگ:

از سویی دیگر آریا رئوفیان، رئیس اداره فرهنگ ولایت هرات میگوید: منطقه خواجه چهارشنبه ولسوالی کرخ از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور به عنوان یک منطقه باستانی به ثبت رسیده است.

او بیان میدارد که پیش از این در دو ماه قبل در این منطقه از سوی باستان شناسان این وزارت تحقیقاتی صورت گرفت که بیانگر موجودیت مقدار زیادی آثار با ارزش در عمق خاک این منطقه بود.

بر اساس گفته های رئوفیان، تدابیر ویژه و خاصی از سوی این ریاست برای مبارزه با قاچاق میراث های تاریخی هرات روی دست است.

رئیس اداره فرهنگ ولایت هرات در ادامه علاوه میکند که بیشترین فعالیت در بخش قاچاق اشیاء تاریخی را افراد مسلح غیر مسئول که در ولسوالی های اطراف هرات هستند؛ از خود نشان میدهند.

مسئول پروژه جاده سازی:

در همین حال اینجنیر وزیر احمد شریفی، مسئول کمپ احداث جاده امرلک – لامان میگوید: تمامی این ادعاها از سوی مخالفان شرکت سیندرلا صورت میگیرد.

او معتقد است که از زمان فعالیت این شرکت تا کنون هیچگونه آثار با ارزش تاریخی و یا قیمتی از این منطقه به دست نیامده است.

به گفته وی تمامی کارکنان این شرکت افغان هستند و حساسیت های ملیتی مانع این گونه خیانت ها به کشور میشود.

آقای شریفی می افزاید: این گونه تبلیغات منفی از چند ماه گذشته به این سو از سوی برخی از اعضای شورای ولایتی و مردم ولسوالی کرخ صورت گرفته که با اعزام هیئتی حقیقت یاب از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ خلاف آن ثابت شد.

این مسئول در شرکت راه سازی سیندرلا تصریح میدارد که خط مسیر ساخت این جاده از سوی وزارت فوائد عامه برنامه سازی شده است و این وزارت به طور پیگیر، از کار پروژه نظارت دارد.

حال اگر گفته های نمایندگان مردم در شورای ولایتی و مردم کرخ هرات حقیقت داشته باشد؛ در این مسئله ریاست فوائد عامه چه نقشی را دارد؟ اگر کشف و قاچاق آثار باستانی در منطقه خواجه چهارشنبه ولسوالی کرخ صورت میگیرد؛ چرا این ریاست با نظارت های پی در پی تا کنون سکوت کرده است؟

مسئولین فواید عامه:

اینجنیر حبیب الله تیموری، رئیس فوائد عامه ولایت هرات در این رابطه گفت: تا کنون گزارش موثق از حفاری و کشف آثار باستانی در منطقه ای که جاده در دست کار است، به اداره اش نرسیده است.

او تاکید میکند که موظفین اداره اش به طور شدید پیگیر این پروژه هستند و هرگونه خلافی از سوی شرکت سیندرلا از چشم آنان خارج نخواهد ماند.

آقای تیموری در ادامه میگوید: قرار است این جاده با کمک ۳۸ میلیون دالری کشور عربستان سعودی ساخته شود و مشکلات عبور و مرور مردم بر طرف گردد.

سوال دیگر اینجاست که چرا عربستان سعودی این بار در هرات و در منطقه ای باستانی اقدام به کمک برای ساخت جاده کرده است.

عتیقه فروشان:

حاجی عبدالولی یکتن از عتیقه فروشان ولایت هرات که از ولسوالی کرخ میباشد در این زمینه به نکاتی مهم و حساس اشاره کرده است.

وی معتقد است که بی تفاوتی دولت نسبت به آثار باستانی و ارزشهای تاریخی کشور، مهمترین دلیل جسارت این افراد و اشخاص میشود تا بتوانند با استفاده از فرصت، دست به غارت این آثار گرانبها بزنند.

او از گزارشهایی حکایت میکند که شماری از اعراب برای وسعت بخشیدن به موزه های شخصی خود، در کشورهایی همچون افغانستان سرمایه گذاری میکنند.

این کارشناس در امور آثار باستانی می افزاید: در اواخر به مشاهده رسیده که شماری از قاچاقچیان عتیقه با انتقال این اشیاء به پاکستان و از آنجا به مناطق شیخ نشین حوزه ی خلیج، دست به حفاری و کشف مناطق تاریخی هرات زده اند.

به بیان حاجی عبدالولی، در این میان شماری از قاچاقچیان پاکستانی با قاچاقچیان افغان همکاری هایی را دارند.

این فرد همچنان این احتمال را میدهد که شماری از موظفین در شرکت راه سازی سیندرلا، با برخی از قاچاقچیان عتیقه که با شیوخ عرب کار میکنند؛ ارتباطاتی را داشته باشند.

بر علاوه ی تمامی اینها، شماری دیگر از عتیقه فروشان هرات از دست داشتن طالبان در کشف و قاچاق غنائم تاریخی خبر میدهند.

نصرالله؛ یکتن از عطیقه فروشان هرات بیان میدارد که بیشترین خسارات به میراثهای تاریخی کشور و به خصوص هرات در زمان طالبان وارد شده است.

او معتقد است که در حال حاضر در نقاطی که طالبان حضور پررنگ دارند؛ مردم با پرداخت خمس درآمد قاچاق اشیای باستانی به این گروه، دست به حفاری و فروش این آثار میزنند.

وی از ولسوالی هایی همچون کرخ، شیندند، گلران و غوریان ولایت هرات نام میبرد.

مسئولین پولیس ملی:

از سویی دیگر عبدالرئوف احمدی، سخنگوی پولیس هرات از جدیت بالای این نیروها در مقابله با قاچاق آثار باستانی خبر میدهد.

او بیان میدارد که هرگاه حلقه و یا فردی خواسته باشد تا دست به این جرم بزند؛ به سرعت از سوی پلیس دستگیر و به پنجه قانون سپرده خواهد شد.

آقای احمدی در آماری از دستگیری دو فرد در دو رویداد جداگانه خبر میدهد که قصد داشتند تا ده ها اثر باستانی هرات را به خارج از کشور انتقال دهند.

سخنگوی پولیس هرات گفت: این اشیاء شامل کتیبه ها، ظروف سفالی، فلزی و لوازم کاری بود که مربوط به دوران سلجوقیان و تیموریان میشد.

گفته شده که افراد دستگیر شده در اعترافهای خود، شماری از این اشیاء را متعلق به ولسوالی کرخ دانشته اند.

برای جلوگیری از هرگونه قاچاق آثار تاریخی در هرات احمد احسان سروریار، یکتن از کارشناسان فرهنگی این ولایت تلاش پیش از پیش وزارت اطلاعات و فرهنگ را پیشنهاد میکند.

او میگوید: نیاز است تا قبل از اینکه بیش از این اشیاء باستانی و تاریخی هرات به تاراج رفته و در دسترس بیگانگان قرار گیرد؛ مسئولان دولتی و به خصوص ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات با همکاری نیروهای امنیتی؛ این میراث را نجات داده و کشف کنند.

او معتقد است که بی توجهی دولت در این رابطه مهمترین دلیل برباد رفتن داشته های فرهنگی و قدیمی هرات است.

بر اساس گفته های وی، با امکانات اندک این زمینه میسر است تا غنائم تاریخی هرات به دست آمده و به موزه ی ملی انتقال یابد چنانچه که در سالهای ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ در ارگ تاریخی هرات این عمل انجام شد.

کارشناسان فرهنگی:

از سویی دیگر ولی شاه بهره، یکتن دیگر از کارشناسان فرهنگی و رئیس پیشین اداره اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات میگوید: در طی سالهای گذشته در چوکات وزارت اطلاعات و فرهنگ، نیروهایی امنیتی تحت نام قطعه “۰۱۲” برای تامین امنیت مناطق تاریخی ایجاد شده اند که تا کنون وارد هرات نگردیده اند.

او تاکید دارد تا زمانی که این نیروها برای حفاظت از آبدات تاریخی وارد ولایت هرات نشوند؛ روند کندن کاری ها و حفاری برای به دست آوردن آثار تاریخی از سوی قاچاقچیان ادامه خواهد داشت.

او به طور مشخص وزارت اطلاعات و فرهنگ را به کم کاری و بی توجهی متهم میکند.

گفته میشود ولایت هرات دارای قدمتی نزدیک به ۴ هزار سال است و این منطقه در گذشته از پایگاه ها و سکونتگاه های اصلی آریایی های بوده است.

این ولایت در حال حاضر دارای نزدیک به ۹۰۰ مکان تاریخی میباشد که اکثرا متعلق به دوران تیموریان و سلجوقیان است.

Author

About Author

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *