28 درصد نیروی کار کشور، بیکار هستند

سال ۲۰۱۴ سال خوبی پیش بینی نمی شد؛ زیرا در این سال قرار بود نیروهای خارجی از کشور خارج شده و کمک ها و مصارف آنها در بخش های اشتغال زای کشور، کاهش پیدا می کرد.

به گزارش خبرگزاری خاورمیانه، این سال فرا رسید و پیش از آن، تبعات و تاثیرات خود را داشت که اشتغال و کار بیشترین صدمه را دیدند و فعالیت موسسات و انجوهای خارجی به صورت قابل ملاحظه ای کاهش یافت و موجی از بیکاری افغانستان و مردم آن را فرا گرفت.

اما حالا با گذشت یک سال از سال ۲۰۱۴، هنوز هم شرایط به حالت عادی بازنگشته و همچنان مردم با بیکاری دست به گریبان هستند و در این اواخر، شمار زیادی از جوانان و نیروی کار کشور در حال خارج شدن از افغانستان و پیوستن به نیروی کار خارج استند.

این روزها در چهارراهی های پایتخت و ولایات، شاهد حضور انبوهی از نیروی کار هستیم که از تا شام انتظار می کشند تا کاری بیابند و «لقمه نانی» دریابند؛ اما بی آنکه کاری بدست بیاورند راهی خانه شان می شوند.

افزایش شمار بیکاران کاملا مشهود است و روز بروز بر آنها افزوده می شود.

پس از سقوط طالبان در حدود ۶۵ میلیارد دالر در بخش های ملکی و نظامی در افغانستان کمک شد؛ اما دولت نتوانسته جلوی فقر را بگیرد و برای مردم زمینه کار مناسب فراهم نماید.

با وجود آنکه در عرصه تعلیم ترقی چشمگیری در کشور صورت گرفته است و تعداد زیادی از دختران و پسران در مراکز تعلیمی مصروف فراگیری علم اند؛ اما هنوز هم یک استراتیژی کارا برای ایجاد کار و کاریابی برای آنها در سطح کشور موجود نیست.

همه ساله در حدود چهارصد هزار افغان به بازار کار کشور معرفی می شوند؛ اما ظرفیت جذب آنها وجود ندارد و افزایش شمار این جوانان، مشکلات بیکاری را جدی تر می سازد.

با این حال، در این روزها شاهد حضور تعداد زیادی از جوانان در صفوف گرفتن پاسپورت هستیم که اکثر آنها می گویند برای یافتن کار قصد سفر به کشورهای اروپایی را دارند.

محمد همایون که ۲۵ سال دارد، می گوید :«هر روز بیکاری زیاد می شود و ناامنی هم در حال افزایش است و به همین خاطر، کار و بار پیدا نمی شود.»

به گفته وی، برای یافتن کار و ایجاد زمینه مصرفیت برای خودش، قصد دارد از راه قاچاق به اروپا سفر کند.

همایون، از خطرات راه هم باخبر است؛ اما می گوید :«وقتی به هیچ لحظه حضور در کشور امید به زنده گی نباشد و هر روز شاهد کشته شدن هموطنانمان باشیم، بهتر است به خارج رفته و کاری پیدا کنیم.»

حضرت الله که به ریاست پاسپورت کابل مراجعه کرده بود، به خارومیانه گفت :«سال سوم دانشگاه هستم؛ اما می دانم که بعد از تمام شدن دانشگاه، بیکار می مانم به همین خاطر تصمیم گرفتم که بدون تلف کردن یک سال دیگر، به اروپا بروم و کاری برای خود پیدا کنم.»

وی می گوید که بعد از رسیدن به اروپا تلاش میکند تا زمینه حضور دیگر اعضای فامیل به ویژه برادرش را فراهم کند تا به راحتی بتوانند کار کرده و درآمدی داشته باشند.

این ها تنها تعداد ناچیزی از جوانانی است که برای گرفتن پاسپورت در صفوف حاضر هستند و به مانند آنها روزانه صدها تن به این صفوف آمده و برای فرار از ناامنی و بیکاری کشور، راه پرخطر اروپا و کشورهای همسایه را به صورت غیرقانونی در پیش می گیرند.

نماینده گان مجلس نماینده گان نیز معتقد هستند که ناامنی، فرار سرمایه و نبود زمینه اشتغال باعث افزایش بیکاری در بین جوانان شده و آنها را از کشور فراری داده است.

ذکیه سنگین، نماینده مردم ولایت پروان در مجلس نماینده گان در گفتگو با خبرگزاری خاورمیانه اظهار داشت که سطح بیکاری در کشور افزایش یافته است.

به باور وی، هر روز شاهد فرار سرمایه در کشور هستیم و تعدادی از جوانان و مستعدین کار نیز برای رهایی از بیکاری و پیدا کردن یک لقمه نان، به خارج می روند.

خانم سنگین اظهار داشت که دولت تا حال راهکارهای زیادی برای رهایی از بیکاری به دولت ارائه کرده اند؛ اما دولت به این راهکارها توجه نکرده و به آنها پشت کرده است.

در عین حال، منبع افزود که تامین امنیت، زمینه ساز ابتدایی و اساسی اشتغال در کشور است و از دولت می خواهند تا توجه بیشتری به تامین امنیت در کشور داشته باشند.

با این حال، علی افتخاری، سخنگوی وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین در گفتگو با خاورمیانه اظهار داشت که برنامه های جدید برای کاهش بیکاری روی دست دارند.

به گفته وی، در این برنامه کوتاه مدت، وزارت کار، شورای نیازمندان نیروی کار را ایجاد کرده و از طریق آن به دنبال ایجاد زمینه کار برای مستحقین می باشند.

به باور وی، آسیب پذیری از انتخابات و کاهش فعالیت نهادهای خارجی، از عوامل افزایش بیکاری در کشور بوده و برای رهایی از بیکاری باید وضعیت اقتصادی کشور بهبود بخشیده شود.

افتخاری افزود که وزارت کار علاوه بر تلاش‌ها برای قانونمند کردن حضور مهاجرین خارجی در کشورهای همسایه؛ طرح‌هایی نیز برای فراهم کردن زمینه کار به صورت قانونی مهاجرین دارد.

وی با اشاره به خیل عظیم جوانان در صفوف گرفتن پاسپورت، اظهار داشت که یک ذهنیت منفی نزد مردم به وجود آمده که در خارج کار است؛ اما اگر همان پولی را که برای رفتن به اروپا مصرف می کنند در داخل سرمایه گذاری کنند، نه تنها برای خودشان بل برای دیگر جوانان نیز زمینه کار فراهم می شود.

سخنگوی وزارت کار و امور اجتماعی، به وجود برخی مشکلات در شورای نیازمندان نیروی کار اشاره کرده و گفت که شماری از ارگانهای دولتی نمی خواهند که وزارت کار در راس باشد و جوابگو به حکومت باشد به همین خاطر با آنها به صورت کامل همکاری نمی کنند.

وی این عدم همکاری را از جمله عواملی دانست که تا حال نتوانسته اند میزان بیکاری را کاهش دهند.

در عین حال، منبع اظهار داشت که برای کاهش این مشکلات، تصمیم به ایجاد «کمیته ملی کار» گرفته اند که رئیس جمهور در راس آن قرار دارد.

از سویی هم، وی میزان بیکاران در کشور را بر اساس آمار تائید نشده به شکلی اعلام کرد که از ۱۴ میلیون نیروی کار در کشور، ۷ میلیون آن غیر فعال هستند که شامل خانم های خانه دار و امثال آن می شود.

به گفته وی، از میزان ۷ میلیون نیروی کار فعال، ۲ میلیون نفر بیکار بوده و یا کم کار هستند که وی این آمار را نگران کننده دانست و اظهار داشت که وزارت کار و امور اجتماعی با یک برنامه بلندمدت در صدد رفع مشکل بیکاری است.

در عین حال، سیف الدین سیحون، استاد دانشگاه کابل در گفتگو با خاورمیانه، بیکاری چند نوع است از جمله بیکاری فصلی، ساختمانی، تفاوت رشد نفوس و تخنیکی که تمام این بیکاریها در افغانستان وجود دارد.

به گفته وی، علل و عوامل مختلف بیکاری نیز از حکومت و کارکردهای آن سرچشمه می گیرد، که تا حال برنامه های اقتصادی و کارا در دستگاه حکومت شکل نگرفته و یا به صورت کامل عملی نشده است.

سیحون اظهار داشت که جنگ، نامنی، ناامیدی به آینده، تبلیغات و طرز فکر زنده گی بهتر و آسوده تر در کشورهای دیگر از عواملی است که بیکاری در کشور و فرار نیروی کار به دیگر کشورها را افزایش داده است.

به باور وی، باید برای جلوگیری از خروج نیروی کار، باید اعتماد و ایمان به جوانان کشور داده شود که آینده آنها در افغانستان بهتر بوده و شرایط زنده گی برای آنها فراهم می شود تا جوانان کشور در مقایسه با زنده گی جوانان دیگر کشورها، کمتر احساس کمبود امکانات کنند.

این استاد دانشگاه معتقد است که باید یک پالیسی اقتصادی کارا برای ایجاد اشتغال از سوی حکومت روی دست گرفته شود و از «نصیحت» و «اندز» به سمت «عمل» باید گام برداشته شود.

از سویی هم، وزارت کار و امور اجتماعی از سیاست اعزام نیروی کار به شکل قانونی به خارج از کشور خبر می دهد؛ اما به نظر می رسد این سیاست پاسخگوی خیل عظیم نیازمندی جوینده گان کار در کشور نیست و باید چاره بهتری سنجیده شود و زمینه های داخلی اشتغال برای حل مشکل بیکاری روی دست گرفته شود.