پناهجویان، چالشی خارج از اهداف اروپایی ها در افغانستان

کشورهای اروپایی به رهبری امریکا و بعد از حادثه یازدهم سپتامبر در افغانستان حضور فعال یافته و بعد از مدتی حکومتهای انتقالی و موقف را روی کار آوردند.

بعد از این نیز، به کمک کشورهای اروپایی که با شعار دفاع از حقوق بشر و دوستی با افغانستان پای به کشور گذاشته بودند، حکومت های انتخابی به رهبری حامد کرزی روی کار آمد.

در آن زمان کشورهای بین المللی تحت نام «حافظ صلح» و «ناتو» حضور پررنگی در کشور داشتند و شرایط در افغانستان خوب به نظر می رسید، کار وجود داشت، جوانان زیادی در ارگانهای خارجی مصروف کار و گرفتن معاشات بلند بودند و افغانستان برایشان بهترین سرزمین دنیا بود.

اما کم کم، طالبان قدرت دوباره گرفته و در کنار گروه های القاعده و حقانی دست به اعمال تخریبی و تروریستی می زدند؛ اما با آنهم حضور خارجی در کشور محسوس بود و شرایط خوب جلوه می کرد.

این حضور زمینه دوباره بازگشت نیروهای کاری افغانستان از دیگر کشورها را نیز فراهم کرد و حکومت هم از این کار خشنود به نظر می رسید و به دنبال پیشرفت بود.

اما به یک باره و بعد از مرگ بن لادن، سران کشورهای عضو ناتو اعلام به خروج کردند و پیش لرزه های کاسته شدن کمک های خارجی از کشور احساس می شد، شماری از جوانان در همان ابتدا بیکار شده و جامعه بیکار کشور در حال گسترش بود و حکومت هم که تمام تکیه گاهش کمکهای خارجی بود، تدبیر لازمی برای جلوگیری از سیل بیکاران نداشت.

حال و بعد از کاهش چشمگیر کمکهای خارجی، موج بیکاری و ناامنی در کشور بیداد کرده و این شرایط و عدم اطمینان به آینده، جوانان و شمار زیادی از خانواده های کشور را به فکر مهاجرت و پناهنده گی در کشورهای اروپایی انداخت.

این قشر به این فکر بودند که شاید کشورهای اروپایی که خود را دوست افغانستان می دانستند، به راحتی آنها را بپذیرند؛ اما قضیه عکس این صورت گرفت و کشورهای اروپایی پذیرش پناهجویان افغانستان را بسیار سخت کرد و نوعی سیاست دوگانه در پیش گرفته شد.

شاید کشورهای مهاجرپذیر برای این کار خود دلیل داشته باشند؛ اما به هر حال، نوعی سیاست دوگانه شان در قبال دوستی با افغانستان را ثابت کرد.

سیاست دوگانه یا سیاست داخلی؟

سید جواد حسینی، کارشناس مسایل سیاسی در گفتگو با خبرگزاری خاورمیانه اظهار داشت که وضعیت بد و نامناسب کشور باعث شد تا شمار زیادی از جوانان، کشور را ترک کنند.

به باور وی، این جوانان به این امید به خارج می رفتند که شاید کشورهای اروپایی آنها را به گرمی و راحتی بپذیرند؛ اما در آنجا با خلاف این تصور روبرو شده و کشورهای اورپایی از آنها استقبال نکردند.

حسینی اظهار داشت که این رویکرد کشورهای اروپایی می تواند دو دلیل داشته باشد، اول اینکه دیپلوماسی خارجی افغانستان در راستان پذیرش مهاجران خیلی ضعیف است و اظهارات اخیر رئیس جمهور نیز در کشورهای مهاجرپذیر، این ضعف را تقویت کرد.

دوم اینکه کشورهای اروپایی شعارهای دوستی و حقوق بشر را که در ابتدای حضور در افغانستان سر می دادند را در این موضوع نادیده گرفتند.

منبع معتقد است که باید اهداف اروپایی در افغانستان به صورت مشترک با حکومت کابل و بر اساس منافع مشترک پیش برده شود و مسئله مهاجرین نیز در آن اهداف دخیل باشد.

در عین حال، ذکیه سنگین، نماینده مردم پروان در مجلس نماینده گان به خاورمیانه گفت که سیاست ضعیف خارجی افغانستان باعث شده تا کشورهای خارجی و اروپایی خلاف توافق نامه ها در قبال پناهنده گان رفتار کنند.

به گفته وی، دولت افغانستان باید بالای کشورهای خارجی در مورد پناهجویان فشار بیاورند تا روند پذیرفتن و رفتار آنها در قبال پناهجویان کشور مناسب با توافق نامه باشد.

عدم مدیریت دولت، شمشیر کشورهای خارجی را تیز کرده است

از سویی هم، ذکیه سنگین اظهار داشت که عدم یک مدیریت قوی و سیاست خارجی مناسب، دلیلی بوده است که کشورهای اروپایی بر خلاف شعارهای دوستی با افغانستان، پناهنده گان افغانستان را نپذیرند و با آنها رفتار مناسب نداشته باشند.

وی اظهار داشت که عدم این مدیریت قوی حکومت باعث شده تا تمام کشورهای دنیا در قبال افغانستان سیاست دوگانه داشته باشند و حکومت هم از مدیریت این روند عاجز است.

بر اساس اظهارت نماینده مردم پروان، اگر حکومت توانایی مدیریت سیاست خارجی را ندارد باید از پارلمان کمک بگیرد تا روند توافق نامه های کشورهای خارجی تعدیل وارد شود.

بانو سنگین تصریح کرد که حکومت نباید از قطع کمک کشورهای اروپایی در قبال موضع حکومت افغانستان بترسد که مبادا با فشار بر سیاست آنها در مورد مهاجران، این کمکها قطع خواهد شد، چون روند این کمکها بر اساس توافق ناتو صورت می گیرد.

مسئله و یا چالش پناهجویان در کشورهای اروپایی در حالی است که شمار زیادی از شهروندان کشور در طول سالهای متمادی در کشورهای همسایه به ویژه، ایران و پاکستان حضور دارند.

این مهاجران در کشورهای نامبرده به تحصیل، کار و تجارت مصروف هستند و خانواده های آنان نیز با مشکل کمتر نسبت به کشورهای اروپایی زنده گی می کنند.

پناهجویان در ایران و پاکستان به راحتی در این کشورها و دیگر کشورها رفت و آمد دارند و از نظر زبان، فرهنگ، دین و عنعنات نیز در این کشورها مشکل کمتر دارد و این کشورها نیز در جنگ با مخالفان در جمع ناتو حضور نداشتند و در بسیاری موارد نیز کمکهایی را به افغانستان در نظر گرفته اند.

اینکه این کشورها مشکلاتی از نگاه تجارت و یا تردد اموال تجاری افغانستان گاهاً مشکلات و موانعی ایجاد می کنند مسئله جدایی از پناهجویان است؛ اما در زمینه مهاجرت، این کشورها بدون سردادن شعارهای دوستی و حفظ حقوق بشر در این راستا همکاری خوبی با افغانستان و شهروندان آن داشته اند.

بر خلاف اینکه کشورهای اروپایی که حقوق بشر در این کشورها همیشه مثال زده می شود در کنار اینکه پناهجویان را به سختی می پذیرند و یا اصلاً نمی پذیرند، رفتار خوبی به دلیل مسلمان بودن شهروندان کشورهای اسلامی ندارند که خود باعث شده تا شماری از پناهجویان از دین اسلام گشته و به خاطر پذیرفته شدن و احساس آرامش کردن در کشورهای اروپایی، مسیحی شده اند.