نگفته‌های استعفای سعد حریری؛ از تهران تا بیروت و از مسکو تا ریاض

خانواده حریری

سعد حریری نخست وزیر لبنان، پسر رفیق حریری میلیادر و کارآفرینی به نام لبنان پس از ترور پدرش در ۲۰۰۵ وارد میدان سیاست لبنان شد، رفیق حریری در سالهای ۱۹۹۲-۱۹۹۸ و سالهای ۲۰۰۰-۲۰۰۴ نخست وزیر بود و این خانواده با عربستان رابطه نزدیک دارند و سعد حریری در عربستان به دنیا آمده است و تا قبل از این‌که پا به میدان سیاست بگذارد شرکت‌های پدر خود را سرپرستی می‌کرد.

سعد حریری از سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۱ نخست وزیر لبنان بود ولی کابینه وی در بحران بهار عربی منحل شد و در ۲۰۱۶ وی توانست دولت وحدت ملی را تشکیل بدهد و چند هفته قبل از این پست استفعا داد. و این استعفا زمانی اجرا می‌شود که سعد می‌تواند اختیارات خود را کنار بگذارد و میشل عون رییس جمهوری لبنان استعفای حریری را بپذیرد. این اتفاق یحتمل پس از بازگشت این سیاستمدار به بیروت رخ خواهد داد.

نکات مهم استعفای سعد حریری

سعد حریری روز شنبه (۱۳عقرب) زمانی استعفا داد که در ریاض به سر می‌برد و مستعفی بودن خود را از پست نخست وزیری لبنان اعلام کرد و در بیانیه استعفای حریری آمد بود که «ایران با مداخله‌ های خود در امور کشورهای عربی، شکست خورده و این کشور با تلاش هایش جهت اعمال نفوذ در لبنان، به حاکمیت دولت لبنان تجاوز کرده است.»

در ادامه این بیانیه گفته بود که« دست‌ های ایران در منطقه قطع خواهد شد و قبول نخواهیم کرد که لبنان به مکانی برای تهدید امنیت منطقه تبدیل شود.»

در مورد حضور ایران در منطقه گفته بود که «هر جا ایران حضور یابد، ویرانی و فتنه آنجا را فرا خواهد گرفت، چراکه خواهان نابودی جهان عرب است.»

سعد حریری شرایط کشور را شبیه زمانی خواند که رفیق حریری پدر سعد حریری ترور شده بود و در ادامه حزب الله لبنان را نیز مورد حمله قرار داده گفت «حزب ‌الله با زور و قدرت سلاح به خواسته‌ های خود در داخل لبنان دست یافت، در حالی که مداخله ‌های این جنبش در آن سوی مرزها باعث ایجاد مشکلات با کشورهای عربی پیرامون لبنان شده است.»

السبهان کیست؟ و چه نقشی در استعفای حریری دارد

«ثامر السبهان»،‌ وزیر مشاور عربستان سعودی در امور خلیج فارس، و پیشتر از این در بغداد به حیث سفیر عربستان ایفای وظیفه می‌کرد و به خاطر اظهارات تفرقه افگنانه و دخالت‌های بیجایش در امور داخلی عراق و تلاش‌های که برای آتش زدن جنگ مذهبی داشت توسط دولت عراق از این کشور اخراج شد.

همچنان السبهان حزب الله را لبنان گروه تروریستی خواند و سکوت دولت و ملت لبنان در برابر اقدامات رزمندگان حزب الله را تعجب برانگیز خواند، در ادامه این سخنانش که با او انتقاد و محکومیت محافل لبنانی مواجه شد.

السبهان روز بعد، سی ام اکتبر، در صفحه «توئیتر» خود مدعی شده بود، آنچه حزب الله انجام می ‌دهد، جنایاتی ضد بشری است که بازتاب های آن بدون تردید دامنگیر لبنان خواهد شد.

وی در ادامه همه لبنانی‌ ها را تهدید کرده بود، باید بین گزینه با حزب الله یا علیه حزب‌ الله یکی را انتخاب کنند، چون خون عرب‌ ها که به دست حزب الله ریخته می شود، «ارزشمند» است.

چرا السبهان با حزب الله و سعد حریری با ایران مشکل دارند؟

گروه تروریستی داعش با پول عربستان و همکاری نظامی آمریکا و برنامه اسرائیل ساخته شده است و این را همه دنیا می‌داند و ایستاده‌گی حزب الله لبنان، حشدالشعبی، سپاه پاسداران ایران و فاطمیون و مدافعین حرم این گروه تروریستی که قصد تغییر نقشه خاورمیانه را داشتند و می‌خواستند که نظم نوین خاورمیانه را پیاده کنند به شکست مواجه کرد و همه برنامه‌های را که این مثلث شوم ریخته بودند به یک باره به ناکامی انجامید.

همچنان شکست جبهه النصره توسط حزب الله هم یک پیروز برای جهان اسلام به شمار میاید.

چه‌گونه‌گی سفر حریری به عربستان

هم زمان با اظهارات تفرقه افگنانه ثمر السبهان، سعد الحریری  روز ۳۰ ماه اکتبر پس از لغو جلسه هیئت دولت درباره قانون انتخابات، به صورت شتاب زده و بدون اعلام قبلی به عربستان سفر می کند تا با «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان دیدار و گفت و گو کند.

این سفر ناگهانی از آن جهت خبر ساز شد که السبهان در توئیت های خود تاکید کرده بود که «این سخنان موضع شخصی او نیست و روزهای آینده این گفته را ثابت خواهد کرد.»

برخی از آگاهان در لبنان خاطر نشان کردند که این سفر یک سفر معمولی نیست، بلکه در چارچوب سفر اخیر برخی شخصیت های لبنانی مخالف حزب الله همچون «سمیر جعجع»، رهبر حزب «نیروهای لبنانی» و «سامی الجمیل»، رهبر حزب «الکتائب» لبنان به عربستان قرار می گیرد.

بناً این سفر را آگاهان نوعی فراخواندن نخست وزیر لبنان ارزیابی کردند که با هدف تشکیل جبهه ای جدید علیه حزب الله انجام می گیرد.

پیام‌های ایران چه بود که حریری را شتابزده کرد که عربستان برود؟

«علی اکبر ولایتی»، مشاور عالی رهبر ایران طی یک سفر به لبنان رفت و در دیدار با سعد حریری، سید حسن نصرالله و مشیل عون پیام‌های مهمی را که داشت رساند؛ که قرار ذیل است:
:۱ سخنان ولایتی درباره نیت محور مقاومت برای آزاد سازی شهر رقه بعد از آزادسازی شهر بوکمال نشان داد، محور مقاومت با قدرت تمام از وحدت و سیادت سوریه دفاع می کند و در مقابل اقدامات آمریکا که به بهانه حمایت از کُردها، وحدت سوریه را بازیچه قرار داده، کوتاه نخواهد آمد.
۲: دیدار و گفت و گو با «سید حسن نصر الله»، دبیرکل حزب الله و مطلع کردن او از نتایج سفر «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه به تهران و ملاقات وی با آیت الله خامنه ای و وجود توافق نظر بین طرفین مبنی در پرونده های لبنان و سوریه و اجماع نظر بر لزوم حفظ ثبات لبنان.
۳: اعلام حمایت مجدد تهران از «میشل عون»، رئیس جمهوری و دولت و ثبات لبنان که در دیدار ولایتی با میشل عون مورد تاکید مجدد قرار گرفت.
:۴ مهمتر از همه آنکه سفر ولایتی این پیام را داشت که تهران در مرحله کنونی اهمیت زیادی بر روی کار ماندن دولت الحریری قائل است.

تنها به فاصله یک روز پس از دیدار حریری با ولایتی در بیروت شاهد سفر شتابزده وی به عربستان سعودی بودیم تا استعفای خود را از ریاض اعلام کند، استعفایی که اگرچه غافلگیر کننده بود، اما غیر قابل پیش بینی نبود.

سلفیخبرساز حریری از عربستان

پس از استعفای سعد الحریری بسیاری از کارشناسان در اولین تحلیل خود، به نقش تاثیر گذار چهره فتنه انگیز سعودی «ثامر السبهان» اشاره می کنند. آنچه این اظهار نظر را تایید می کند، عکس سلفی است که سعد الحریری را در کنار السبهان نشان می دهد.
سعد حریری درباره نشستی که اخیراً با ثامرالسبهان داشت، در صفحه شخصی خود نوشته بود: «نشستی طولانی با دوستم، ثامر السبهان داشتم».
ثامر السبهان هم درباره این نشست چنین نوشته بود: «نشست طولانی و ثمربخش و مفیدی با برادرم سعد حریری داشتم و طی آن با هم درباره مسائل بسیاری به توافق رسیدیم که برای لبنانی های عزیز اهمیت دارد و به‌ یاری خدا، آینده بهتری در پیش است».

پیامدهای استعفای حریری
تشدید فشار بر لبنان ؛ اگرچه استعفای حریری تقابل و تنش بین عربستان و مقاومت حزب الله را تشدید می کند، اما این تقابل هیچ گاه به رویارویی نظامی منجر نخواهد شد، اما فشارهای سیاسی و مالی بر روند امور جاری در لبنان تاثیر منفی گذاشته، شرایط سختی را در آینده برای این کشور رقم می زند.

تعویق برگزاری انتخابات؛ استعفای حریری سبب تعویق برگزاری انتخابات پارلمانی در لبنان خواهد شد که قرار است، ماه ثور سال آینده برگزار شود. دلیل آن هم بروز تنش های جدید و تشدید اختلافات گذشته بین گروه ها و جریان سیاسی لبنانی است.

منفجر ساختن اوضاع داخلی لبنان؛ در این باره که استعفای حریری تصمیمی سعودی بوده،‌ جای هیچ شک و تردیدی وجود ندارد. به نظر می رسد، سعودی ها با پیاده سازی سناریوی استعفای حریری و به جان هم انداختن گروه ها و جریان فعال در صحنه سیاسی لبنان، برای منفجر ساختن اوضاع داخلی این کشور برنامه ریزی کرده اند.

عربستان بازیگری تاثیرگذار در لبنان؛ از سوی دیگر، استعفای حریری را می توان پیامی از طرف عربستان سعودی به بازیگران تاثیر گذار منطقه ای و بین المللی در عرصه لبنان و طرف های مخالف داخلی از جمله حزب الله دانست تا به آنها بگوید که قادر به کنترل اوضاع در لبنان است.

نتیجه گیری کلی استعفای حریری

عربستان به متغییر خود که سعد حریری است خواست فشار را به حزب الله بیشتر کند و این فشار خواهی نخواهی ربط می‌گیرد به تهران و از تهران به مسکو، چون مسکو خواستار بهتر شدن رابطه تهران و ریاض شده بود و از این‌که عربستان سعودی متحد امریکا است و امریکا نمی‌خواهد که جهان اسلام در یک قطب قرار بگیرند و بعد با همکاری روسیه و قطب جدیدی که در مقابلش ایجاد می‌شود امکانات این‌که بیشتر منزوی شود را بیشتر می‌کند، سعد حریری را توسط عربستان وادار به استعفا کرد و این استعفا نکاتی را روشن ساخت که کشورهای های دخیل در قضیای خلیج فارس، خاورمیانه و جهان عرب باید بالای تهران، ریاض و حزب الله لبنان حساب باز کنند.

 

ندیم پارسینا

Author

About Author

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *