نقشه راه صلح در مسیری پیچیده

دور دوم مذاکرات چهار جانبه صلح در کابل برگزار شده و قرار شد تا نزدیک به یک ماه دیگر نیز دور سوم این مذاکرات به میزبانی پاکستان انجام شود.

در این دور از مذاکرات نیز چیز مهمی گفته نشد و همچنان بر شماری از گفته های گذشته تاکید شد و مذاکره کننده گان نیز تعهد سپردند که مذاکرات به خوبی به انجام برسد.

در دور دوم مذاکرات، تعهد شد که نقشه راه صلح تعیین شود.

هدف از این نقشه راه، تعیین اقدامات مشخص است که شرایط مطلوب را برای آغاز گفتگوهای صلح به رهبری و مالکیت افغانستان میان نمایندگان حکومت افغانستان و نمایندگان گروه های طالبان با هدف کاهش خشونت و ایجاد صلح پایدار در افغانستان و منطقه فراهم سازد.

در این زمینه، گروه هماهنگی چهارجانبه از گروه های طالبان تقاضا می‏ نماید تا زودتر با حکومت افغانستان غرض حل و فصل کلیه اختلافات سیاسی مطابق به اراده و آرمان های ملت افغانستان و خواست و حمایت چهار کشور برای تأمین صلح پایدار در افغانستان وارد گفتگو شوند.

در این رابطه، فاروق بشر، تحلیل گر مسایل سیاسی به خبرگزاری خاورمیانه گفت که مشکل اساسی این است که تا هنوز گروه مذاکره کننده طالبان برای حکومت مشخص نشده است.

به باور وی، عدم شناسایی طرف طالبان، سردرگمی برای حکومت کابل و دیگر اعضای مذاکرات به وجود خواهد آورد که در ابتدا می بایست این مشکل حل شود.

بشر اظهار داشت که تا حال چند گروه از طالبان حاضر به گفتگو با حکومت نشده است و بدون این گروه ها مذاکرات نتیجه لازم نخواهد داشت.

از سویی هم، عبدالغنی خسروی، استاد دانشگاه در هرات به خاورمیانه گفت که گروه های طالبان باید در ابتدا مورد ارزیابی قرار گرفته و گروه های مذاکره کننده نیز مشخص شود.

پاکستان به دنبال صلح است؟

زمانی که صحبت از صلح در افغانستان میشود، همیشه پای پاکستان در میان بوده و نقش این کشور در این مسئله پررنگ جلوه می کند، اما مهم این است که تا حال صداقت لازم از سوی پاکستان دیده نشده است.

به هر صورت، آیا این کشور به دنبال صلح در افغانستان است؟

در پاسخ به این سوال، خسروی اظهار داشت پاکستان از ابتدا به دنبال حضور شخصی اش در مسایل افغانستان بوده و بر حضور کشورهای اروپایی و امریکایی در کشور تاکید نداشته است.

وی اظهار داشت که پاکستان همیشه در تلاش بوده است تا کشورهای غربی، افغانستان را از دریچه اسلام آباد ببیند و می دانست که اگر پای این کشورها به افغانستان باز شود، همه حرفها و حدیثها برملا می شود.

این استاد دانشگاه در هرات معتقد است که اسلام آباد همیشه از مسایل کابل امتیازات بزرگی از کشورهای اروپایی گرفته و نمی خواست این امتیازات را از دست بدهد.

خسروی تصریح کرد؛ حالا که پای کشورهای غربی به افغانستان باز شد، امتیازات اسلام آباد از بین رفته و یا خیلی کاهش یافت و سران غربی نیز متوجه شدند که باید در صلح و ثبات افغانستان، خودشان مستقیما اقدام کرده و دخالت کنند.

در عین حال، فاروق بشر، آگاه مسایل سیاسی نیز معتقد است که پاکستان و امریکا تا حال به تفاهمی در صلح افغانستان دست نیافته اند، که در صورت تحقق این امر، صلح در کشور به زودی و به راحتی به دست می آید.

صحبت های چوهدری و نقش امریکا

نکته قابل تامل بعد از دور دوم مذاکرات صلح، صحبت های اعزاز احمد چوهدری، مشاور امور خارجی نخست وزیر پاکستان در صحبت هایی، امریکا را عامل بی ثباتی در منطقه دانست؛ امریکایی که نقش یکی از میانجی گران صلح افغانستان در مذاکرات چهارجانبه را به دوش دارد.

عبدالغنی خسروی، استاد دانشگاه در هرات معتقد است که این صحبت ها بالای نقش امریکا در مذاکرات صلح تاثیرگذار است اما باعث کاهش ضمانت این کشور در گفتگوها نمی شود.

به اعتقاد وی، اگر کابل و اسلام آباد به صورت دو طرفه مذاکرات را پیش می بردند، مشکلاتی در تطبیق و عملی کردن آن پیش می آمد؛ اما حالا دو کشور به صورت قوی در مذاکرات نقش میانجی را بازی می کنند.

خسروی اظهار داشت که این حضور باعث می شود که ضامن توافق نامه نهایی باشند و همه کارها با امضای آنها انجام می شود و پاکستان نمی تواند خلاف تعهدات خود عمل کند.

وی باورمند است که این مذاکرات نقطه آخر پاکستان است و دنیا این کشور را شناخته و از سوی دیگر اسلام آباد نیز نمی خواهد این شانس را از دست بدهد.

در عین حال، فاروق بشر نیز معتقد است که پاکستان از سوی امریکا و چین تحت فشار است و می داند که دیگر بی نظمی نمی تواند ایجاد کند؛ چون کشورهای جهان می داند پاکستان در تمویل و تجهیز تروریسم در منطقه نقش برجسته دارد.

آینده مذاکرات؟

استاد دانشگاه در هرات، معتقد است که این مذاکرات می تواند موثر باشد؛ به شرطی که در زمان کوتاه به نتیجه برسد.

به اعتقاد خسروی، هرچه این مذاکرات طولانی تر شود، اثرات آن برای صلح افغانستان کمتر می شود.

از سویی هم، فاروق بشر می گوید :«آینده مذاکرات خوب است؛ اما طرف های حاضر در این مذاکرات از جمله پاکستان و امریکا باید در اهداف خود تغییرات بیاورند.»

به باور وی، این دو کشور بیشتر به دنبال اهداف شخصی خود هستند تا اهداف افغانستان و مردم آن.

این در حالی است که دور سوم مذاکرات چهارجانبه به تاریخ ۱۷ دلو ۱۳۹۴ در اسلام آباد برگزار می شود.