طالبان و چالش مرگ رهبران

طالبان از ابتدای پیدایش و ظهور در افغانستان، پستی و بلندیهای زیادی را به تجربه گرفته و چالش های زیادی برای مردم و حکومت های کشور ایجاد کرده اند.

این گروه در ناامنی های اخیر، حملات انتحاری، ترورها و مشکلات در بسیاری از ولایت های کشور دخیل بوده و تلفات زیادی نیز به مردم وارد کرده است.

اما در این مدت، طالبان رهبران باثبات تری داشتند که برای مدت زیادی آنها را هدایت و رهبری کرده و فعالیت های این گروه را تحت نظر داشت.

ملامحمد عمر مدت زمان زیادی رهبری این گروه را به دوش داشت و در زمان رهبری خود، فعالیت های این گروه در افغانستان را کنترول می کرد.

حال و بعد از گذشت مدتی، طالبان دو رهبر برجسته شان را از دست داده اند و یا می دهند؛ در ابتدا ملامحمد عمر بعد از دو سال خبر مرگش نشر شد و پارچه پارچه شدن این گروه را به دنبال داشت.

بعد از مرگ ملامحمد عمر، طالبان عملاً به دو گروه تقسیم شدند، موافقان ملااختر محمد منصور و مخالفان وی.

این پارچه پارچه شدن طالبان، مشکلات درونی آنها را افزایش داده و درگیریهای درونی را نیز به بار آورد و بعد از آن، دسته های طالبان زیادتر شد، ملارسول در قسمتی از کشور ادعای رهبری کرد.

بعد از مرگ ملامحمد عمر که مذاکرات صلح افغانستان را به حالت تعلیق درآورد، روابط کابل و اسلام آباد نیز تیره شد و این تیره گی روابط تا نشست جهانی تغییرات آب و هوا در پاریس ادامه داشت تا اینکه در این نشست، صدراعظم پاکستان وعده ادامه مذاکرات را داد.

اما به یکباره و پیش از رسیدن رئیس جمهور غنی به کشور، خبر از درگیری ذات البینی طالبان در کویته به نشر رسید و گفته شد که در این درگیری، ملااخترمحمد منصور به شدت زخمی شده و یا کشته شده است.

به تازه گی نیز ملاهیبت الله به عنوان جانشین ملااختر محمد منصور تعیین شده است.

رابطه مذاکرات صلح با کشته شدن رهبران طالبان

اما اینکه چرا بعد از روزنه برای گفتگوهای صلح، رهبران طالبان یا کشته، یا زخمی شده و یا خبر مرگشان نشر می گردد؟

در جواب به این سوال، سید کمال سادات، رئیس جزب پیوند میهنی افغانستان در گفتگو با خبرگزاری خاورمیانه اظهار داشت که این کار بازی شبکه استخبارتی پاکستان است.

به گفته وی، آی اس آی، در تلاش است تا با اینگونه رویکردها ضمن اینکه مذاکرات صلح را چالش روبرو سازد، امتیازگیری از پروژه تاپی را نیز به سود پیش ببرند.

سادات اظهار داشت که سازمان استخباراتی پاکستان در تلاش است تا با نفوذ بر طالبان، به کابل بقبولاند که از پروژه تاپی برای طالبان نیز امتیاز بدهد.

منبع افزود که :«پاکستان می خواهد ثابت کند که هر وقت بخواهد، می تواند در رهبری طالبان تغییر بیاورد و چند دستگی در بین آنها ایجاد کند تا پروسه صلح پیچیده تر شود.»

در عین حال، سخی منیر، کارشناس مسایل سیاسی نیز به خاورمیانه گفت که قرار بود تا نوازشریف بعد از بازگشت به پاکستان، مذاکرات صلح افغانستان را دوباره آغاز کند؛ اما آی اس آی این مذاکرات که خوشبینی نسبت به آن بیشتر بود را با چالش روبرو ساخت.

به گفته وی، هرقدر مشکلات درونی طالبان بیشتر باشد، چند دستگی آنها نیز بیشتر می شود و این روند مذاکرات صلح را به صورت ناخودآگاه با چالش و پیچیده گی روبرو می سازد.

منبع باورمند است که سازمان استخباراتی پاکستان به دنبال روی کار ساختن شبکه حقانی در راس طالبان است تا مذاکرات صلح نیز از سوی این گروه پیش برده شود، چون بالای این گروه کنترول مشخص و کامل دارد.

تاثیر مرگ طالبان بر طالبان

اما این روند بالای گروه طالبان چه تاثیراتی به دنبال خواهد داشت؟ سید کمال سادات معتقد است که کشته شده و یا مرگ رهبران طالبان، این گروه را از لحاظ روحی متاثر می سازد.

به باور وی، مرگ رهبران طالبان چند دستگی بین آنها را نیز به دنبال خواهد داشت و حکومت را برای مذاکره با سردرگمی روبرو می سازد؛ اما تاثیرات آن از سوی دیگر می تواند به سود حکومت باشد.

از سویی هم، سخی منیر با تائید گفته های سادات، اظهار داشت که اگر مدیریت لازم در حکومت باشد، از چند دستگی طالبان می توان استفاده لازم برد، به شکلی که آن دسته از طالبان میانه رو را می توان در فصل سرما به صلح دعوت کرد و دسته ها را کم کرد.

همچنین منبع افزود که مرگ رهبران طالبان در فصل سرما، از سوی دیگر می تواند مانع گفتگوهای صلح شده و طالبان در این مدت برای فصل گرمان قدرت بگیرند.

حال باید دید که خبر مرگ و یا زخمی شدن ملااختر محمد منصور چه تاثیراتی بالای گفتگوهای صلح افغانستان بعد از دیدار دو رهبر افغانستان و پاکستان خواهد گذاشت؟