سفر به امریکا برای تامین صلح و یا گرفتن پول؟

نواز شریف نخست وزیر پاکستان، به امریکا سفر کرده است تا برای صلح افغانستان، راهکارهای این روند و تامین مناسبات در روابط امریکا و واشنگتن با بارک اوباما گفتگو کند.

دومین سفر رسمی نخست وزیر پاکستان به امریکا، در حالی صورت می گیرد که وضعیت امنیتی افغانستان از سوی طالبانی که در پاکستان تمویل و تجهیز می شوند، بدتر شده، روند گفتگوهای صلح بعد از نشر خبر مرگ ملاعمر متوقف شده و روابط کابل با اسلام آباد نیز تیره تر شده است.

اولین سفر نوازشریف به امریکا در ماه اکتوبر سال ۲۰۱۳ بود؛ زمانی که کمک های امریکا به پاکستان به حالت تعلیق درآمده بود و پاکستان از نگاه اقتصادی با مشکلات زیادی روبرو شد.

همگان بر نقش اسلام آباد بر گروه های هراس افگن از جمله طالبان با خبر هستند و رئیس جمهور امریکا نیز در دیدار با نخست وزیر پاکستان این موضوع را یاد کرده است؛ بر علاوه این، واشنگتن می خواهد پاکستان با استفاده از نفوذ خود بر طالبان برای پایان دادن به خشونت و پیوستن به روند آشتی سیاسی در افغانستان نقش خود را به طور صادقانه ایفا کند.

نقش اسلام آباد در تامین صلح افغانستان!

سید عسکر موسوی، کارشناس مسایل سیاسی در گفتگو با خبرگزاری خاورمیانه اظهار داشت که اسلام آباد با توجه به نفوذش بر طالبان، می تواند نقش مهمی در صلح افغانستان و کشاندن طالبان به میز مذاکره داشته باشد.

به گفته وی، اما این سفرها نمی تواند برای راه حل صلح افغانستان سرنوشت ساز باشند؛ چون سران اسلام آباد هیچ وقت در این راه صادق نبوده اند.

موسوی اظهار داشت که کابل نیز باید در آوردن صلح مدیریت قوی تری داشته باشد و بتواند با اداره جدی آن، از اسلام آباد استفاده کند.

وی باورمند است که اسلام آباد در طول ۱۵ سال اخیر در صلح افغانستان نقش یک «قمارباز» را بازی کرده و در استراتیژیک به اشتباه پیش رفته است و در عین حال، نوازشریف نقش تعیین کننده در تامین صلح افغانستان ندارد و این کار نیازمند همکاری آی اس آی و ارتش پاکستان دارد.

در عین حال، سید اسحاق گیلانی، رهبر نهضت همبستگی ملی افغانستان در گفتگو با خاورمیانه اظهار داشت :«سفر نوازشریف به امریکا با اهمیت است، گرچه موضوع آن بر مسایل امنیتی در پاکستان است؛ اما به یقین صحبت بالای افغانستان نیز در صدر گفتگوهای دو رهبر خواهد بود.»

به گفته وی، تعیین رئیس جدید شورای امنیت پاکستان که با وضعیت افغانستان به خوبی آشنا است، می تواند در نقش اسلام آباد برای آوردن صلح در افغانستان مفید باشد.

تامین صلح یا گرفتن پول؟

نباید فراموش کرد که کمکهای امریکا به پاکستان از مدتها به این طرف به حالت تعلیق درآمده است و اسلام آباد با توجه به مشکلات اقتصادی که دامن گیر مردم و کشورش است، به دنبال مرفوع ساختن شبهات امریکا و گرفتن دوباره این کمکها نیز است.

سید عسکر موسوی در این رابطه می گوید :«پاکستان تا حال زیاد لابی کرده است تا کمکهای امریکا را دوباره به دست آورد و این سفر هم بیشتر برای این کار صورت گرفته است نه صلح افغانستان و منطقه.»

به باور وی، پاکستان با مطرح کردن این موضوع که «آماده است تا دور دوم گفتگوهای صلح افغانستان را زمینه سازی کند» به امریکا رفته است تا برای جلب کمک های امریکا به اسلام آباد، ابزار قوی تر داشته باشد.

موسوی معتقد است که امریکا می داند تروریزم از راه پاکستان به افغانستان می آید و از سوی دیگر، پاکستان هم می داند که برای تامین صلح افغانستان نقش مهمی دارد که این موضوع دلیلی خواهد بود برای اینکه با وعده های تکراری، نظر امریکا برای اهدای کمکهای قبلی را جلب کند.

امریکا، پاکستان و صلح افغانستان!

با این حال، امریکا با توجه به کمکها و اعزام نیروهای بیشتر به افغانستان و رهبری جنگ در کشور و از سوی دیگر پاکستان به عنوان محل تجهیز و تمویل گروه های هراس افگن و طالبان، نقش مهمی در تامین صلح افغانستان دارند که این امر نیازمند زمینه هایی است.

در این رابطه، سید عسکر موسوی، کارشناس مسایل سیاسی می گوید که واشنگتن و اسلام آباد نقش مهمی در صلح افغانستان دارند؛ اما رسیدن به امر نیازمند «رفتار صادقانه» و عمل صادقانه رهبران هر دو کشور است.

وی می گوید که تروریزم از خاک پاکستان به افغانستان می آید که جلوگیری از این کار به راحتی انجام می شود؛ اما پاکستان و آی اس آی در این راه صادق نیستند در حالی که به راحتی می توانند مانع حضور طالبان شوند.

با این حال، سید اسحاق گیلانی معتقد است که پاکستان و امریکا می توانند زمینه ساز صلح در افغانستان باشند؛ اما تا زمانی که صداقت در میان نباشد این کار صورت نمی گیرد.

به گفته وی، پاکستان نباید در صلح مداخله کند و باید با استفاده از نفوذش، زمینه ملاقات طالبان افغانی و مقام های افغانستان را فراهم کند تا با مذاکرات داخلی، نتیجه زودرس به دست آید.

از سوی دیگر، سید عسکر موسوی معتقد است که رسیدن به صلح از طریق اسلام آباد و واشنگتن نیازمند ایجاد تغییرات اساسی در رفتار «داخلی» کابل نیز است؛ چون شکاف های ایجاد شده در حکومت نیز افزایش یافته است.

وی جنگ داخلی در افغانستان را به جنگ در پاکستان مرتبط دانسته و افزود :«رسیدن به صلح شهامت می خواهد که رهبران حکومت وحدت ملی این شهامت را ندارند.»

این اظهارات و سفر نخست وزیر پاکستان به امریکا در حالی صورت می گیرد که هم اکنون افغانستان شاهد شدیدترین ناامنی ها و درگیریها بین طالبان و نیروهای امنیتی در نقاط مختلف است و هر روز خبر سقوط یک منطقه به دست طالبان به گوش می رسد و وضعیت امنیتی نسبت به سال های گذشته، بدتر شده و شمار زیادی از جوانان در حال ترک کشور هستند.