بیش از یک ماه است که جنگ ها ونا امنی ها در ولایت کوهستانی بدخشان گسترش یافته است. در جنگی در دره خوستک ولایت بدخشان تلفات سنگینی بر نیروهای مسلح دولتی نیز وارد آمد و اکنون بیش از یک هفته است که ولسوالی یمگان در دست طالبان قرار دارد.
آقای عبدالمنان شیوا شرق نویسنده و پژهشگر، میگوید که در اسناد و مدارکی وجود دارند که شخص رییس جمهور افغانستان آقای دکتر اشرف غنی احمدزی در عقب نا امنی ها و جنگ های اخیر ولایت بدخشان قرار دارد.
به گفته آقای شرق رییس جمهورغنی با دست نویس خودش از قاری سیف الله یکی از قمندانان بانفوذ خواسته است که در آمدن واسکان موقتی کوچی ها در ولایت بدخشان همکاری نماید.
آقای شرق به خبرگزاری خاورمیانه گفت« دیروز من از مرجع مردمی آگاه شدم که حتا دست نویس اقای اشرف غنی در دست قاری سیف الله که رهبر ۴۰۰ طالب تروریست دارد قرار است که در بودن مواشی کوچی ها در شیوه همکاری کند.»
به عقیده او چنین اسنادی نشان میدهند که رهبری حکومت مرکزی اراده ای برای کنترول کردن بحران کشاندن بدخشان ندارد.
اما در همین حال آقای نوید فروتن سخنگوی والی بدخشان از دست داشتن رییس جمهور وحلقه های از دورن حکومت در تشدید نا امنی ها در بدخشان چیزی نگفت. او پاسخ را به خود مقام های ارشد مسول حواله کرد ولی او دولت مرکزی را در جنگ با طالب در بدخشان متهم کرده گفت که تا کنون حکومت مرکزی توجهی چندانی به جنگ بدخشان نکرده واین مساله نشان میدهد که حکومت مرکزی در برابر جنگ بدخشان بی اراده است.
آقای فروتن میگوید که اکنون جنگ در بدخشان تحت کنترول آمده و نیروهای دولتی در مناطق مرتفع یمگان مستقرهستند. وی به خاورمیانه علاوه کرد« تا کنون دشمن- طالبان- تلفات سنگینی را متحمل شده و۴۰ کشته داده و بیش از ۲۰ دیگرشان زخم برداشته اند. هم اکنون حملات زمینی وهوایی بالای دشمن جریان دارد.»
به گفته فروتن اخیرا یک لوا در بدخشان ایجاد شده که توقع میرود پس از این دامنه ای نا امنی ها در بدخشان کاهش یابد.
به قول فروتن نیروی های موجود در بدخشان برای مقابله با تروریزم کافی نیست و بدخشان به نیروی بیشتر و تجهیزات بیشتری جنگی نیاز دارد.
به قول او در صورت که حکومت مرکزی در مبارزه با طالبان در بدخشان جدیت بخرج ندهد شمار ولسوالی های آسییب پذیر افزایش خواهند یافت.
مافیای قدرت ولاجورد دربدخشان:
به عقیده اقای شیوا علاوه بر دست های از حکومت مرکزی برخی از مافیای سنگ لاجورد بدخشان نیز در عقب تشدید نا امنی ها در آن ولایت قرار دارند. او به خاومیانه افزود؛
«آنچه هویداست این است که دست های از مافیای نظامی و سیاسی و مافیای سنگ لاجورد بدخشان در دولت افغانستان، دامنه جنگ در بدخشان را گسترش دادند. بدون تردید موضع گیری های منفعلانه حکومت مرکزی، عدم فرستادن نیروهای کافی و نیروهای هوایی دلایل است بر بی اراده گی دولت مرکزی برای پایان دادن طالبان در بدخشان.»
به گفته او برخی از نمایند گان و حلقه های ارشد در درون دولت وحدت ملی از معادن طلا ولاجورد در بدخشان مستقیما سود دارند و این سود در نا امنی ها بیشتر قابلیت تامین پیدا میکند.
به قول او حکومت مرکزی از دیسانت نیروهای آشنا به منطقه و فرستادن نیروهای هوایی باربار خود داری کرده و این مساله نشان میدهد که حکومت مرکزی در پایان ندادن جنگ بدخشان عمد میورزد.
اقای شرق هرچند به برخی از اعضای مجلس در قاچاق سنگ لاجورد اشاره میکند ولی از کسی نام نمیگیرد. اما اضافه میکند که اخیرنمایندگان بدخشان در مجلس خود دست بکار شده و تلاش دارند که در مبارزه علیه طالب سهم بگیرند و آنها به تسلیح و تجهیز سازی نیروهای شخصی شان نیز اقدام کرده اند.
به گفته ( ولی نیازی) یکی از نمایندگان بدخشان در مجلس، سه تن از زورمندان محلی بنام های ملک، امام و شریف به حمایت برخی از نمایندگان و مقام های ارشد در دولت وحدت ملی به استخراج غیر قانونی معدن سنگ لاجورد مصروف هستند و درآمد این معدن میان سه جناح برخی از مقام های دولتی افغانستان، طالبان وخودشان تقسیم میشود.
حمایت های مردمی و نفوذ تروریزم در بدخشان:
هرچند اقای فروتن هرگونه همکاری از سوی مردم بدخشان با تروریزم را رد میکند و میگوید که نه تنها مردم با آنان همکاری نمیکنند که مخالف بودن آنان در بدخشان اند ولی میگوید در صورت که از طرف حکومت مرکزی حمایت نشوند چاره جز پذیرفتن را ندارند.
به قول فروتن مسدودیت مکاتب، باج گیری، عشروزکات گرفتن، تاراج اموال مردم توسط طالبان و آزار و اذیت مردم توسط آنان؛ مردم را به ستوه آورده است وهمین موضوع بود که مردم از خیزش مردمی در برابر طالب اعلام حمایت کردند.
اما شیوا شرق از همکاری دو دسته افراد با طالبان خبرمیدهد. به گفته او آنعده افرادیکه فکر میکنند در نا امنی ها سود بیشتری نصیب شان میشوند یا به قولی زورمندان محلی به شکلی ازموجودیت نا امنی و طالب در بدخشان حمایت میکنند (ولی آنها هیچگاه نمیخواهند بدخشان به دست طالبان سقوط کند.)
اما دسته دیگر جوانانی اند که گراییش های تفکر سفلی دارند و در مدارس پاکستان درس خوانده اند. آقای شرق از شماری از قوماندانان طالب تاجک تبار افغانستان نام میبرد که در مدارس پاکستان درس خوانده و به شدت گرایش های وهابیت دارند« مولوی سیف الدین، قاری فتیح الدین، قاری سیف الله، قاری محب الله ۱۰ تا ۱۲ تن دیگری که فرماندهان ارشد طالبان در بدخشان هستند درس خوانده گان مدارس پاکستان میباشد در صف طالبان قرار دارند»
بیسوادی، بیکای، فقر، افراد مجرم و منازعه های محلی بخشی دیگری از عوامل سربازگیری طالبان در بدخشان عنوان میشود. وی هشدار میدهد که قدرت نیروهای وهابی در بدخشان در حال افزایش است؛ نیاز به توجه بیشتر دولتی دارد.
موجودیت نیروهای خارجی در صف طالبان:
آقایان فروتن و شرق هردو تایید میکنند که در صف طالبان بخصوص در دره خوستک نیروهای از شهروندان ازبکستان، چیچین، تاجکستان واعضای القاعده دیده شده واجساد به میدان مانده از این گروه ها در جنگ خوستک موید این مدعا است.
به قول آنان در بدخشان در حدود ۴۰۰ تا ۴۵۰ تن اطباع خارجی در صف طالبان در برابر دولت افغانستان می جنگند.
مناطق در تهدید بالا:
آقای شرق از احتمال نا امن شدن ۱۳ تا ۱۴ ولایت دیگر خبر داده میگوید که هنوز دیر نشده و حکومت مرکزی توان مهارافراطیت در بدخشان را دارد ولی اگر بیش از این تعلل صورت گیرد ممکن پشیمانی سودی نداشته باشد کما اینکه حالا هم پیشیمانی برخی از حلقه های دورن دولت بی فایده بوده است.
به قول شرق ولسوالی های راغ، شهدا و ارگو با داشتن نیروهای جوانی وابسته به تفکر سلفیت نیز در معرض خطر قرار دارند ولی هنوز کدام حرکتی از آنان یعنی نیروهای وهابی دیده نشده است.
خیزش مردمی و کمپین نمایند گان:
در نشست سه روزه ای که اخیرا در بدخشان برای کمپین تشکیل یک خیزش مردمی در بدخشان دایر شده به قول شرق بیش از ۲۰۰۰ تن از متنقذان و سران قومی از سراسر بدخشان به ابتکار نمایندگان بدخشان گیرد هم آمدند و از خیزش مردمی حمایت کردند ولی هنوز پاسخی از حکومت مرکزی در این خواست مردم بدخشان داده نشده است و مردم منتظراند که دولت به آنان اجازه دهند و در تجهیزشان کمک کند.
تاثیر اقتصادی واجتماعی جنگ در بدخشان:
آقای طلب الدین معاون شورای ولایتی بدخشان میگوید که جنگ بالای تمام بخش های زندگی مردم تاثیر منفی کرده و بخصوص شمار پروژه های انکشافی در بدخشان را به شدت کاهش داده است.
او اذعان میدارد که اکنون در مناطق از بدخشان پروژه های نسبی انکشافی وجود دارد که آن مناطق در پارلمان افغانستان نماینده دارند.
او جنگ را در افزایش فقر و بیکاری وعقب افتادگی بدخشان موثر توصیف کرده از حکومت مرکزی میخواهد که هرچه زودتر به معضل نا امنی در بدخشان پایان دهد.
به عقیده کارشناسان موقعیت جیوپولوتیکی ولایت بدخشان افغانستان که سرحد مشترک با چند کشور در آسیای میانه و با چین دارد و از جانبی هم با توجه به عوارض طبعیی کوهستانی بودن که مستعد جنگ های چریکی است موجب دلگرمی تروریستان در بدخشان شده و سبب ناامنی آن ولایت شده است.
خبرگزاری خاورمیانه، کابل.
Author
About Author
