خواسته مشترک؛ اختلافات حل ناشده!!

طالبان سالها در کشور حضور داشته و برای زمانی هم موفق شده بودند تا بیشتر خاک افغانستان را در حاکمیت خود داشته باشند و بر مردم حکومت کردند.

در آن زمان، شماری از کشورهای عربی و پاکستان از طالبان حمایت کرده و حکومت این گروه بر افغانستان را به رسمیت شناختند؛ تا اینکه حوادث یازدهم سپتامبر در امریکا رخداد و با حمله کشورهای عضو ناتو، حاکمیت افغانستان از طالبان گرفته شد و حکومت های انتقالی و موقت روی کار آمدند.

بعد از نابودی طالبان و خروج آنها از کشور، شاید کسی فکر نمی کرد این گروه با شدت و قدرت بیشتر بعد از چهارده سال روی کار آمده و به ایجاد ناامنی و جنگ با نیروهای خارجی و داخلی مصروف شود.

با این حال و در صورتی که طالبان نزدیک به گفتگوهای صلح با حکومت افغانستان بودند، خبر نشر مرگ ملامحمد عمر، رهبر این گروه، مشکلات برای صلح افغانستان را پیچیده تر ساخته و باعث ایجاد تفرقه بین طالبان نیز شد.

اما ظهور داعش در افغانستان، تحرک طالبان را تا حدی زیر سوال برده و این گروه به دنبال قدرت طلبی و حضوری پررنگ داشت و در عین حال، طالبان ظهور این گروه را به سود خود ندیده و نمی خواستند در کنار خود، گروهی موازی را ببینند.

این طرز نگاه و نظر، باعث ایجاد اختلافات بین این دو گروه شده و در بسیاری موارد درگیری بین افراد هر دو گروه رخداده و ثابت کرد که حال افغانستان با دو گروه متفاوت در حال شاخ و شانه زدن است.

در راستای دو گروه طالبان و داعش باید گفت که به تازه گی، طالبان موترهای حامل سلاح برای داعش را در ولایت غزنی توقف داده بودند و از سوی دیگر، داعش ادعا کرده است که بیش از ۱۰۰ منزل مربوط به طالبان را در ولسوالی های اچین و پچیراگام ننگرهار آتش زده و شماری از طالبان را نیز کشته اند.

این امر از اختلافات جدی بین این دو گروه درگیر با حکومت افغانستان خبر می دهد.

اختلافات طالبان و داعش از کجا آمد؟

فاروق بشر، آگاه امور سیاسی در گفتگو با خبرگزاری خاورمیانه اظهار داشت که اختلافات این دو گروه به ایدوئولوژی های آنها وابسته است.

به گفته وی، طالبان یک حکومت اسلامی را خواهان هستند که بر اساس آن بتوانند حکومت کنند و در این راه مخالفان خود را از بین می برند و حتی با نیروهای خارجی در کشور نیز درگیر شدند.

بشر اظهار داشت که داعش هم یک گروه اسلامی افراطی است؛ اما رفتار و کردار آنها نسبت به طالبان شدیدتر است.

بر اساس معلومات منبع، داعش و طالبان از یک کلمه «اسلام افراطی» استفاده کرده و در اعمال خود نیز از آن کار می گیرند و قصد دارند تا سیاست و دین را یکجا کنند؛ اما شدت اعمال آنها نسبت به یکدیگر متفاوت است.

در عین حال، فاروق بشر به دخالت کشورهای عربی در ایجاد اختلاف بین طالبان و داعش نیز اشاره کرده و گفت :«شاید دست ممالک عربی نیز در این اختلافات نهفته باشد؛ چون آنها از ابتدا حامی طالبان بوده و حال نیز هستند.»

وی افزود که ممالک عربی به صورت کامل مخالف داعش هستند و بارها از طالبان بر علیه داعش حمایت کردند و نمی خواهند که داعش قدرت بگیرند.

از سوی دیگر، وحید مژده، دیگر آگاه امور سیاسی به خاورمیانه گفت که این اختلافات برخاسته از اختلافات تشکیلاتی این گروه ها است.

به گفته وی، طالبان عقیده دارند که داعش توسط اشغالگران افغانستان تشکیل شده و اجازه فعالیت به این گروه در کشور را نمی دهند و با آنها درگیر می شوند.

بر اساس معلومات مژده، اختلافات در بین داعش نیز بر اختلافات داعش و طالبان افزوده است، که رهبران داعش یکی بر دیگری اعتماد ندارند که عبدالرحیم مسلم دوست، حافظ سعید خان را یک آدم جنایت کار دانسته و کارکردهای او را زیر سوال برده است.

به باور منبع، داعش و افراد آنها کارهایی در ننگرهار انجام دادند که مردم نیز از آنها نفرت پیدا کرده و مشکلات این گروه را افزایش داد.

این کارشناس مسایل سیاسی معتقد است که طالبان در ایجاد اختلاف بین داعشی ها نقشی ندارد و تنها کارکردهای آنها زمینه ایجاد اختلافات درونی را فراهم کرده است.

خواست مشترک

با وجود اختلافات درونی بین طالبان و داعش و اختلافات موجود بین هر دو گروه، خواست آنها چیست و برای چه چیزی به ناامنی در افغانستان دست زده و همیشه درگیر جنگ بوده و جان افراد ملکی را می گیرند.

فاروق بشر در این رابطه گفت که خواست هر دو گروه مشترک است.

به باور وی، هر دو گروه به دنبال قدرت در افغانستان هستند؛ اما طرز رفتار و عملکرد هر کدام از آنها متفاوت است که مردم این رفتار را نخواهند پذیرفت.

وی اظهار داشت که بعد از نشر خبر مرگ ملاعمر، طالبان به سه دسته حقانی، طرفداران ملا اخترمنصور و طرفداران ملاعمر تقسیم شده و هر کدام از آنها خواست ها و نیت های مخصوص دارند اما قدرت طلبی در بین این گروه طالبان و گروه های موجود زیر مجموعه داعش وجود دارد.

شدت درگیری بین داعش و طالبان

از سوی دیگر، وحید مژده معتقد است که درگیری اخیر داعش با طالبان و سلاح گیری طالبان از داعش، آخرین درگیری بین این دو گروه نخواهد بود.

وی با اشاره به اینکه، منازلی که در ولسوالیهای اچین و پچیراگام ننگرهار از سوی داعش به آتش کشیده شده است مربوط به طالبان نبوده و مردم ملکی بوده اند؛ اظهار داشت که به زودی درگیری بین طالبان و داعش شدت خواهد گرفت.

به باور وی، پیش از این نیز، طالبان بارها سلاح داعش را توقف داده و این کار در آینده نیز صورت می گیرد.

تکلیف حکومت چه است؟

به باور فاروق بشر، ایجاد اختلاف های درونی در بین طالبان و داعش و اختلافات گسترده بین هر دو گروه به سود حکومت نخواهد بود.

وی افزود که طالبان می خواستند با حکومت صلح کرده و بر میز صلح بنشینند؛ اما آمدن داعش این موضوع را متوقف کرده و با خطر روبرو ساخت.

اختلافات درونی طالبان و داعش و در کنار آن، بزرگ شدن شکاف اختلافات دو گروه، می تواند شرایط برای حکومت مداران کشور را سخت کند و آنها را با نوعی سردرگمی روبرو بسازد و پیشبرد گفتگوهای صلح در این شرایط، مدیریت قوی تر از گذشته را نیازمند است.