توافقنامه امریکا و طالبان، زمینه برای جنگ در افغانستان را فراهم می کند

دور نهم مذاکرات نماینده گان امریکا و امارات اسلامی به پایان رسید و زلمی خلیلزاد نماینده ویژه امریکا برای این گفتگوها نیز به کابل آمده و جزئیات گفتگوها را با رهبران افغانستان در میان گذاشت.

اما تا هنوز جزئیات کامل از توافقنامه و گفتگوهای امریکا و امارت اسلامی ارائه نشده؛ اما گفته می شود که بر خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان توافق شده است.

این روند نشان می دهد که امریکا با تمام مصارفی که برای نابودی طالبان از ابتدای سال ۲۰۰۱ انجام داد، برخلاف آن دولت تحت حمایتش را پشت سر گذاشته و با طالبان به عنوان یک «دولت» گفتگوها را آغاز کرد.

کبیر رنجبر، آگاه امور سیاسی در گفتگو با خبرگزاری خاورمیانه ابراز داشت که «امریکا در توافقنامه مطلق عقب نشینی کرده و طالبان از مواضع خود عقب ننشستند و بر خلاف به جلو رفتند و در هر دور یک موضوع جدید را بر سر امریکایی ها قبولاندند».

وی با اشاره به توافق بین امریکا و طالبان اظهار داشت که این توافقنامه دستاوردی به نفع مردم افغانستان، نظام و جمهوریت دیده نمی شود و برخلاف انتظار، قدرت طالبان را نشان داد.

رنجبر تصریح کرد که امریکا ابتدا برای نابودی طالبان آمده؛ اما بر مبنای اشتباه تاریخی امریکا به طالبان مشروعیت داده شد و نشست خلیلزاد با طالبان؛ اشتباه تاریخی دولت ترامپ است که بعد از آن از سوی بنگله دیش و ازبکستان نیز صورت گرفت و با گروهی که جنگی بود و انفجار و انتحار می کرد؛ گفتگو شد.

به عقیده این آگاه مسایل سیاسی، «امضای توافقنامه، افغانستان را به سمت جنگ می رود و به سمت صلح نمی رود، معتقد هستم، توافقنامه، زمینه را برای جنگ فراهم می سازد.»

در عین حال، احمد سعیدی، کارشناس مسایل سیاسی در گفتگو با خاورمیانه اظهار داشت که «از صحبت های خلیلزاد چنین استنباط میشود که مقامات امریکایی صلح را بر انتخابات ترجیح میدهند، در حالیکه رئیس جمهور غنی برگزاری انتخابات را مقدم بر توافق صلح میداند.»

مذاکرات بین الافغانی

گفته می شود که بعد از توافقنامه صلح امریکا و طالبان، تلاش می شود تا زمینه مذاکرات بین الافغانی فراهم شود.

به عقیده سعیدی، اگر تا اوایل ماه میزان مذاکرات بین الافغانی به نتیجه ای نرسد برگزاری انتخابات تا تفاهم نهایی چندین بار به تعویق خواهد افتاد و این حکومت به کارش ادامه خواهد داد.

از سوی دیگر، کبیر رنجبر معتقد است که بعد از امضای توافقنامه مشکل کلان خلق می شود، مذاکرات بین الافغانی که به زودی آغاز می شود، سالها طول می کشد؛ چون یک موضوع عادی که ۱۰۰درصد امریکایی عقب نشینی کرده بود (خروج نیروهای امریکایی و عدم استفاده از خاک افغانستان از سوی تروریستان)، مدت ها طول کشید.

در عین حال احمد سعیدی به این باور است که با آغاز مذاکرات بین الافغانی، مانند سال ۲۰۰۱ جلسه «بن» دیگری که در آن وقت زمینه ساز حکومت بعد از طالبان شد در راه است؛ با این تفاوت که در سال ۲۰۰۱ جبهه شمال در مذاکرات بن در تصمیم گیری ها دست بلندتری داشت و امتیازات زیادتری بدست آورد؛ اما در جلسه آینده که وی آنرا «بن دوم» و «سوم» می داند، نقش طالبان در تصمیم گیری ها برجسته تر و تاثیرگذارتر خواهد بود.

حکومت موقت

در عین حال، بحث های زیادی در مورد ایجاد «حکومت موقت» تا زمان نتیجه گرفتن مذاکرات بین الافغانی مطرح است.

اما کبیر رنجبر می گوید که حکومت موقت از همان ابتدا سوی خلیلزاد هم رد شده و در توافقنامه نشر شده نیز دیده نمی شود که حکومت موقت ذکر شده باشد.

با این حال، وی تصریح کرد که موضوعاتی بین دو جانب افغانی و طالبان مطرح می شود؛ اما پاکستان می خواهد ما (افغانستان) را به عقب بکشاند و به سالهای پیش از ۲۰۰۱ برود و نظام از بین رفته و از صفر شروع کنیم.

این خواست پاکستان است که تجربه و ساختار به وجود آمده از بین برود، حتی «عمران خان» بارها ایجاد حکومت موقت را مطرح کرد.

گفتگو با کی؟

از همان ابتدای آغاز گفتگوهای امریکا و طالبان در دوحه که به گفته رنجبر نوعی مشروعیت دادن به طالبان بود، این گروه اعلام کرده بود که با حکومت دست نشانده افغانستان گفتگو نمی کند.

اما برای مذاکرات بین الافغانی باید با چه کسانی و از چه آدرسی گفتگو شود؟

کبیر رنجبر در این باره گفت «براساس ماده ۶۴ قانون اساسی، سرقوماندان اعلی افغانستان رئیس جمهور است، شورای ملی مسوولیت را به رئیس جمهور داده است و طالبان باید با رئیس جمهور مذاکره کند».

به باور وی، در مذاکرات بین الافغانی هیچ اتفاقی نمی افتد و اگر طالبان دو هزار مرتبه بگویند که حکومت را به رسمیت نمی شناسند، مجبور هستند که همراه دولت گفتگو کنند و با آن صلح کنند و با هیچ کدام از طرف های سیاسی به مانند گروه هایی که مسکو یا دوحه رفتند، نمی تواند گفتگو کند.

امریکا و آینده افغانستان

خلیلزاد بعد از حضور در کابل گفته است که «امارت» خط سرخ امریکا است.

اما کبیر رنجبر عقیده ای دیگری دارد و می گوید «در طول تاریخ معتقد هستم که برای امریکایی ها اصلا مفهوم و معنا ندارد که چه نظامی در افغانستان حاکم باشد، جمهوریت، امارت، دیکتاتوری و سلطنت است، برای آنها منافع خودشان مطرح است.»

وی اظهار داشت که اگر یک گروه افراطی که انفجار و انتحار می کند و منافع امریکایی را حفظ کند، مورد استقبال امریکا است و حقوق بشر، دموکراسی در عمل برای آنها هیچ معنایی ندارد.»

این آگاه امور سیاسی می گوید که برای آغاز مذاکرات بین الافغانی باید صلح ایجاد شود، چون ممکن نیست که هم مذاکرات باشد و هم خون بریزد.

با این حال، باید در انتظار واکنش حکومت به متن توافقنامه امریکا و «امارت اسلامی» بود و در عین حال دیده شود که رئیس جمهور امریکا این متن را چه زمانی امضا کرده و چه تبعاتی بر افغانستان دارد.