تحقق صلح، دست به دامن کشورهای آسیای مرکزی

افغانستان از ابتدا با کشورهای همسایه اش در تعامل بوده و این کشور میدانی برای رقابت های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و دیگر موارد بوده است.

به همین منظور نیز افغانستانِ محاط به خشکه، نیاز جدی به کشورهای همسایه داشت تا مواد اولیه زنده گی، سوخت و دیگر نیازمندی های خود را از طریق این کشورها فراهم کند.

این امر نیازمندی افغانستان به این کشورها از جمله، ایران، پاکستان و کشورهای آسیای مرکزی را ثابت ساخته و باعث شده بود تا افغانستان در سمت ضعیف این رابطه قرار گیرد؛ چون افغانستان به این کشورها بیشتر نیاز دارد نه این کشورها به افغانستان.

افغانستان از این ناحیه، ضربات زیاد نیز خورده و مشکلاتی نیز متحمل شده است، چون هر تصمیمی که برای رشد و شکوفایی خود گرفته با واکنش کشورهای همسایه که آن تصمیم به مزاجشان خوش نخورده، روبرو شده است.

در این اواخر هم صلح افغانستان بیشتر از هر زمان دیگری مطرح شده و برای این روند برای اندک دفعات، پاکستان نقش مهمی را ایفا کرده و دو کشور چین و امریکا نیز به عنوان هم پیمانان جدی اسلام آباد، نقش ناظر را دارند.

در سوی دیگر، روسیه نیز که خود یکی از قدرتهای عمده نظامی و سیاسی جهان بود، در نقش یک آورنده صلح افغانستان مطرح شده و فعالیت خود را افزایش داده است.

ظهور داعش در افغانستان، عاملی شد برای اینکه آوردن صلح به عنوان یکی از شعارهای حکومت وحدت ملی جدی تر از گذشته شود.

حال این امر چنان جدی جلوه می کند که برای تحقق آن دست به دامن هر کشوری می شویم و در این بین، کشورهای همسایه و آسیای مرکزی به عنوان عناصری که بیشترین صادرات به کشور را دارند، مهمتر جلوه می کنند.

در این راستا، چندی پیش ایران، هند و روسیه تحت عنوان گروه ۶ به علاوه یک، پروسه صلح افغانستان را تعقیب کرده و حالا هم مشاور شورای امنیت ملی دست به دامان ترکمنستان شده تا این کشور از گفتگوهای رودروی افغانستان و شورشیان میزبانی کند.

ترکمنستان به عنوان کشوری که مبدا پروژه تاپی و قسمت اعظم برق وارداتی کشور است، مهم جلوه کرده و می تواند از گفتگوهای صلح افغانستان از چند بُعد استفاده کند.

از یک سو، صلح و امنیت در کشور مرزهای این کشور را نیز مصون نگه داشته و برای آنها چالش برانگیز نمی شود و از سوی دیگر، امنیت در افغانستان و آمدن شورشیان طالب به پروسه صلح، تحقق پروژه تاپی به عنوان یک پروژه سودزا و پردرآمد برای ترکمنستان را تسهیل بخشد.

در عین حال، ترکمنستان به عنوان یک کشور قدرتمند در بین کشورهای آسیای مرکزی نمی خواهد با ناامن بودن افغانستان، یک بازار عمده خود را از دست بدهد.

اما تمام این موارد در کنار اینکه گفتگوهای رودرروی صلح نماینده گان کابل و شورشیان طالب نزدیک است، عقب نشینی های تاکتیکی در شماری از نقاط کشور پروسه صلح را زیر سوال برده و گمانه زنی ها برای امتیازدهی به شورشیان را بیشتر می سازد؛ که خود نوعی سیاست دوگانه را ترسیم می کند.

به هر صورت، نیاز است تا حکومت با یک مدیریت قوی و با تحقق ادعایی که ـ با گروه های جنگ طلب و کسانی که افراد ملکی را هدف قرار می دهند ـ یک پروسه مردمی را در صلح پیش بگیرد.

این در حالی است که گفته می شود پاکستان به دنبال سرگرم کردن حکومت به گفتگوهای صلح هست تا شورشیان طالب در فصل سرما به تجهیز خود پرداخته و آماده افزایش حملات در فصل گرما باشند.

حال باید دید که این رفت و آمدها و بوق در کرناها، چه نتیجه ای برای مردم کشور به دنبال خواهد داشت؟