بی‌سرنوشتی ده‌ها کودک شاقه‌کار معدن نمک در تخار

معدن نمک «تاقچه‌خانه» ولسوالی نمک‌آب ولایت تخار، بزرگترین معدن نمک در کشور است که سالانه صدها تُن نمک به بیرون از آن استخراج و صادر می‌شود و کار در این معدن بخش بزرگی از درآمد ساکنان ولسوالی نمک‌آب را تشکیل می‌دهد.

اما اینجا بیشتر از یکصد کودک شاقه‌کار در بی‌سرنوشتی به سر می‌برند و به‌جز از کار نفس‌گیر در معدن نمک از درس و تعلیم خبری نیست.

به گفته مسوولان محلی و بر اساس سروی صورت گرفته؛ همه روزه به تعداد بالاتر از یکصد کودک بین سنین ۸ تا ۱۸ سال کار می‌کنند.

این وضعیت مسوولان معارف ولایت تخار را نگران ساخته و می‌گویند اگر حکومت راه‌حل مناسبی برای این کودکان نسنجد، آنان در آینده بی‌سواد بار می‌آیند.

کودکان شاقه‌کار

عبدالوکیل کودک ۱۰ ساله‌ای که از صبح وقت تا شام؛ «خشت»‌های نمک را به وسیله مرکب به بازار ولسوالی نمک‌آب انتقال می‌دهد، قصه تلخی دارد. او می‌گوید که از روی مجبوریت اینجا کار می‌کند و کارش هم نهایت مشکل و سنگین است.

عبدالوکیل می‌خواهد که درس بخواند؛ اما از اینکه خانواده‌اش فقیر است چاره‌ای جز تحمل این مشقت را ندارد.

عبدالبصیر پدر این کودک نیز آرزویش همین است که فرزندانش درس بخوانند.

او که صبح وقت همراه با سایر همسایه‌گانش برای کار به معدن نمک می‌آید در صحبت با خبرگزاری خاورمیانه گفت، با آنکه کارشان نهایت سنگین و نفس‌گیر است؛ ولی درآمد مالی‌شان خیلی کم است.

او می‌گوید، سالهاست که در این معدن نمک کار می‌کند و مزدش ناچیز و «بخور و نمیر» است، در صحبت‌هایش تأکید بر باسواد شدن فرزندانش دارد و از حکومت می‌خواهد که آنان را کمک رساند.

عوض محمد، کودک دیگری که می‌گوید، هر وقت بخواهد مکتب برود پدرش وی را مجبور می‌سازد تا در معدن نمک کار کند.

او می‌گوید، در یک روز؛ چهار تا پنج بار «خشت»‌های نمک را تا بازار ولسوالی می‌رساند و هرباری که رفت و آمد می‌کند، نهایت خسته می‌شود.

قوماندان قربان بزرگ قومی منطقه تاقچه‌خانه به خبرگزاری خاورمیانه گفت، یگانه راه‌حلی که بتواند دست کودکان را از این کار شاقه بگیرد، ایجاد فابریکه پروسس نمک و زمینه‌سازی کار بهتر در این منطقه است.

قربان می‌گوید، از هر خانواده تمام اعضای مرد آن که توان کار اندک را هم داشته باشند، بخاطر بدست آوردن پول و پرداخت مخارج زنده گی‌شان مجبور هستند در معدن نمک کار کنند.

در عین حال، سیدعنایت‌الله نوید رئیس معارف ولایت تخار در گفتگوی ویژه به خبرگزاری خاورمیانه؛ محروم بودن حدود یکصد طفل زیر سن قانونی را از درس و تعلیم تائید می‌کند و می‌گوید این روند از سال‌های دراز بدینسو در این منطقه ادامه دارد و تا کنون نتوانسته‌اند خانواده آنان را بخاطر رفتن کودکان‌شان به مکتب قانع بسازند.

نوید می‌گوید، بزرگترین موانع فرا راه این کودکان فقر اقتصادی خانواده‌های‌شان است و این مورد باعث شده که این کودکان از رفتن به مکتب باز بمانند.

رئیس معارف تخار می‌گوید، بهترین راه‌حل بخاطر زمینه‌سازی رفتن این کودکان به مکتب ایجاد زمینه کار مناسب برای خانواده‌ها است و تلاش دارند تا از راه‌های ممکن، کارهایی را از طریق قراردادی معدن نمک به این خانواده‌ها فراهم سازند.

خواستیم دیدگاه شرکت قراردادی را در این زمینه داشته باشیم؛ اما با تلاش‌های مکرر مسوولان شرکت قراردادی نمک حاضر به گفتگو نشدند.

معدن نمک تاقچه‌خانه ولسوالی نمک‌آب در بلندی یک کوه بزرگ واقع است و روزانه در آن بیشتر از ۲۰۰ تن کار می‌کنند که بیشتر آنان را کودکان تشکیل می‌دهند.

این معدن، یکی از بزرگ‌ترین معادن نمک در کشور است که از سال ۱۳۸۴ به‌ این‌سو به قرارداد داده شده است؛ اما هنوز دیده می‌شود که در کار استخراج آن همان شیوه‌های کهن و سنتی کار گرفته می‌شود و به گفته کارگران این معدن، تاکنون از سوی شرکت قراردادی شیوه کار تازه‌ای سنجیده نشده است.

به گفته کارگران این معدن، هربار نمک را از ۳۰ تا ۵۰ افغانی به فروش می‌رسانند و هرکدام روزانه از ۲۰۰ الی ۴۰۰ افغانی درآمد دارند.

ولسوالی نمک‌آب در ۳۵ کیلومتری شهر تالقان قرار دارد و دارای ۳۵هزار خانواده می‌باشد و درآمد باشنده‌گان آنرا زراعت، مالداری، مهاجرت به بیرون از کشور و کارهای شاقه از قبیل کار در معدن نمک تشکیل می‌دهد.

محراب‌الدین ابراهیمی – خبرنگار زون شمال