برق، بی کفایتی برشنا و مشکلات کارخانه داران

زمستان مخصوصا ماه های جدی و دلو در دو سال گذشته برای کشور به ویژه پایتخت، تداعی گر خاطره بی برقی بوده و همه به انتظار رفع مشکلات برق در فصل سرما هستند. برق به عنوان انرژی پاک و مورد استفاده در منازل، ادارات دولتی و کارخانه های تولیدی یاد می شود و وجود آن برای پیشبرد کارهای تولیدی و بازرگانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

«د افغانستان برښنا شرکت» به عنوان تنها مسوول انتقال، خرید، توزیع و تجارت کننده برق در کشور به حساب می آید که در زمان حضور محمد اسماعیل در وزارت انرژی و آب این مسوولیت را به دوش گرفت.

این شرکت که یک شرکت خصوصی است از همان ابتدا بیشتر به دنبال منفعت طلبی برای خود بوده و به همین دلیل مصرف برق منازل را به صورت تصاعدی در نظر گرفته و برای دسترسی به منفعت بیشتر، بل های مصرف برق را نیز هر دو ماه یکبار توزیع می کرد تا با این روند، مصرف برق منازل به شکل دلخواه شرکت برشنا بالا برود. با وجود این شرکت و خریداری برق از کشورهای آسیای مرکزی و ایران، وزارت انرژی و آب نیز در زمینه ایجاد و یا ترمیم بندهای برق موجود در کشور اقدام چندان کارایی انجام نداد تا زمینه برای منفعت طلبی شرکت برشنا بیشتر و از پیش پهناور گردد.

این روند ادامه داشت و این شرکت بدون در نظر گرفتن مشکلات موجود در مسیر سالنگ، تمام پروژه های برق را از همین مسیر منظور کرده و به امضا رساند که مشکلات آن از سال گذشته هویدا گشت.

سال گذشته برف باری شدید باعث تخریب پایه های برق در مسیر سالنگ شد و این امر تا بیش از دو ماه دوام کرد تا مهندسان شرکت برشنا این مشکل را مرفوع سازند.

این شرکت برای حل مشکل برق در سال گذشته، هیچ برنامه عملی نداشت و در مدت بیش از دو ماه برق کابل به صورت مقطعی وصل شده و پایتخت نشینان تنها فرصت برای چارج موبایل های خود را به دست می آوردند. اما در آن زمان، قدرتمندان و زورمندان هر کدام به صورت مداوم از انرژی برق مستفید بودند.

این مشکل نشان داد که شرکت برشنا در صورت بروز هر گونه خللی، توانایی مرفوع ساختن آن در زمان کم را ندارد و به قول معروف «اگر خدا رحم کند، مشکل حل می شود» در کارکرد این شرکت مشخص بود. مشکل سال گذشته هنوز از خاطره پایتخت نشینان پاک نشده بود که عملیات در ولایت بغلان ـ بازهم مسیر انتقال برق آسیای مرکزی به کابل ـ آغاز شد، در اولین روز این عملیات برق کابل قطع شد و شرکت برشنا بلافاصله اعلام کرد که یک پایه برق توسط مخالفان در ولسوالی بغلان مرکزی تخریب شده است.

از همان ابتدا شرکت برشنا با عذر و زاری در فیس بوک خود نگاشته بود که «هرآنکس که پایه های برق را تخریب کرده، دشمن مردم است و آرامی مردم را نمی خواهد.» اعلام می کرد که پایه به زودی ترمیم شده و برق کابل وصل می شود.

این روند ادامه داشت که تا اینکه یک هفته بعد از تخریب پایه برق، برشنا اعلام کرد که «افراد ضد منافع ملی» در حال تخریب پایه دوم هستند، این امر نشان می داد که بی برقی کابل همچنان ادامه خواهد داشت و شرکت برشنا در این مدت هیچ اقدامی نکرده است؛ در حالی که طالبان بارها اعلام کرده بودند که حاضر هستند با تامین امنیت مهندسان این شرکت، اجازه بدهند که پایه تخریب شده ترمیم شود.

حالا از مشکل بی برقی در پایتخت کشور آنهم در قرن بیست و یک بیش از ۱۵روز می گذرد و مشکل همچنان پابرجاست و اقدام جدی از سوی برشنا صورت نگرفته است که خود کفایت این شرکت در مسئله برق کشور را زیر سوال می برد. مشکلات کارخانه داران در کنار مشکلاتی که مردم از بی برقی بهره مند می شوند، کارخانه داران و سرمایه گذارانی که در شرایط فعلی کشور اقدام به فعالیت کرده اند، بیشتر است.

سید علی موسوی نژاد، رئیس شرکت تولید مواد غذایی مزه دار در گفتگو با خبرگزاری خاورمیانه اظهار داشت :«دولت که هیچ کمکی به شرکت های تولیدی نکرده و حالا بی برقی هم به این مشکلات اضافه شده است. به گفته وی، در نبود برق یک شیفت کاریشان را تعطیل کرده و ظرفیت تولیدات آنها نیز کاهش یافته است و در طول روز نیز مجبور هستند تا از جنراتور استفاده کنند که خود قیمت تولید را بالا برده و ضربه اقتصادی به آنها وارد می کند.

بر اساس معلومات منبع، دولت باید در کنار شرکت برشنا یک شرکت رقیب دیگر نیز تعیین کند که در صورت موفقیت بیشتر هرکدام از آنها، تمام مسایل برق به آن شرکت واگذار شود. به مانند این شرکت، چندین شرکت تولیدی در کشور به دلیل نبود برق، تولیدات خود را کاهش داده و یا هم با ضرر کار می کنند و از نبود برق شکایت داشته و شرکت برشنا را بی کفایت می دانند. مشکلات برخاسته از سهل انگاری شرکت برشنا در حالی قوت می گیرد که قرار بود برق وارداتی «توتاپ» نیز از مسیر سالنگ انتقال یابد که بعد از بررسی مشکلات قرارداد لین برق به حالت تعلیق درآمد. با این حال باید دید که شرکت برشنا چه تدابیری روی دست می گیرد و حکومت در قبال کارکردهای این شرکت چه راهکاری روی دست می گیرد و پایتخت را از بی برقی در قرن ۲۱ نجات می دهد؟