امام خمینی ؛ موسس جهاد فراگیر اسلامی

امام خمینی ، رهبر انقلاب اسلامی ایران ؛ بنیان گذار نظامی می باشد که امروزه در آستانه چهال ساله شدن در شرایط حساس جهانی ، به عنوان یک کنشگر جدی مطرح است . سید روح الله خمینی در تاریخ جهان اسلام موسس نظامی است که بعد از ” حکمرانی “های اموی ، عباسی و عثمانی به لحاظ خاستگاه فقهی و شمایل روحانی، نزدیک ترین شکل دستگاه اجرایی شریعت اسلامی بعد از صدر اسلام و تا حدی خلافت خلفای چارگانه می باشد و از منظر درون دینی ، تئوری ” ولایت فقیه در عصر غیبت ” دقیقا برخاسته است بطن نظام فقهیِ شیعی است .

انقلاب اسلامی ایران بعد از مراحل جنینی در جهانی از مبارزه بسر می برد تا حالا که پرچم دار جبهه مقاومت اسلامی در هلالی از جغرافیای غرب آسیا است و مقاومت اقتصادی که دایره ی این جغرافیا از مرزهای آسیا فراتر می رود و مقاومت هسته ای که به نوعی مشخصا با قدرت های شش گانه جهانی دست و پنجه نرم میکند . متفکرین عصر حاضر به همین دلیل لقب رهبر / لیدر و امام را شایسته ی سید روح الله خمینی می دانند .

امام خمینی (ره ) در کنار تسلط علمی / فقهی بر منابع معروفِ اجتهاد دینی از یک سو از سویی دیگر به درک اینکه این انقلاب در سده ی بیست در حال ریشه گرفتن است نسبت به سازوکارها و دانش بروز سیاسی ، استراتژی رهبری خود را تعریف کرد و به همین لحاظ پس از پیروزی انقلاب ، تاکتیک جایگزینی همه جانبه را روی دست نگرفت و بر اساس معیارهای مشروع و مقبول ، به جذب مجدد نیروهای بالفعل و پرورش نیروهای بالقوه ی اطراف خود برامد و این همان دلیلی بود که معنویت روحانیِ معروف او را شعاری جلوه نمی کرد بلکه این امر علت اصلیِ مانایی نظام اسلامی شد که شخص ایشان اساس گذاری کرد .

از دیگر شاخصه های استراتژیک امام خمینی دوام دادن امر ” جهاد ” پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود ؛ یعنی اعلام کردن جهاد سازندگی ، جهاد کشاورزی ، جهاد دانشگاهی ، جهاد فرهنگی … ایشان جهاد را به یک امر ” جنگی ” تقلیل ندادند بلکه بعد از پیروزی جهاد مردمی در جنگ ، جهادی نو بر پا کرد که به تدریج مایه ی تعجب نظام های اسلامی موجود در منطقه ی اسلامی گردید یعنی “جهاد نرم فکری ” در فازهای اقتصادی ، فرهنگی و علمی و این همان امری بود که اخوانی ها ، تُرک ها ، الجزایر و دیگر مسلمانان از پرداختن به آن عاجز ماندند در حقیقت مجددا امام خمینی (ره ) موسس جهاد جدید اسلامی است در عصر حاضر که به شکل جهاد سایبری ، جهاد رسانه ای ، جهاد هسته ای ، جهاد مدرن اقتصادی و… درامده است که امروزه همه ی اینها در دل نظام اسلامی ایران به مبارزه فراگیر علیه نبرد کلانی قد علم کرده است که امروزه در لباس و شعار اسلام ظاهر شده است و منطقه و کشورهای غنی را هدف قرار داده است و رسالت جهاد ایران را سخت کرده است که در شناساندن طرف اصلی جنگ و شناساندن عوامل و لشکر نیابتی مدیران جنگ فراگیر امروزی ، فعالیت کند و گام بردارند .

از دیگر دستاورد های سرنوشت ساز امامِ انقلاب ایران ، مطرح نمودن شعار نه شرقی – نه غربی بود که این شعار را آگاهانه و علمی ، عملی ساخت یعنی جمهوری اسلامی ایران نه در دایره ی کلان و نامرئی امپریالیسم آمریکایی قرار گرفت و نه در زمره نظام های کمونیستی روسی ؛ حقیقتا تا امروز که ایران نه تنها فقط زیر سیطره ی کپیتالیسم ایالات متحده آمریکا نیست بلکه بر همه عیان است که به نوعی در مقابل آن مبارزه می کند و از سویی به اندازه ای از خود ظرفیت نشان داد که نه تنها در قیمومیت قدرت شرقی روسیه نیست ؛ بلکه در تعریف جبهه فراگیر مقاومت ، محور روسی را در کنار خود قرار داده است و راز دوام و مانایی این شعارِ نه شرقی – نه غربی در حضور افراد ممتازی است که امام خمینی انها را کشف کرد و در جایگاهی که شانیت واقعی آن را داشتند قرار داد .

شاید امروز حتا با بررسی ظاهری منطقه و آسیا می بینیم که کشورهای همسایه و اطراف ایران آبستن حوادث وحشتناکی است که بازیگران خاصی در شکل گیری ، دوام و مدیریت آن سهم دارند . عراق ، افغانستان ، ترکیه ، عربستان سعودی و … اما در بین این مجموعه ی نا امن و بی ثبات ایران ، توانسته است با سپری نمودن یک کوتادی نرم سیاسی سال ۱۳۸۸ جزء کشورهای با ثبات جهان باشد که نزدیک به چهل سال فشارهای نرم ، نیمه نرم و سخت از سوی رقیبان قوی خود ، نظام داخلی خود را به شکل اولیه ی انقلابی ان حفظ کند و انتخابات های مردمی خود را در عرصه های مختلف برپا کند و مردم سالاری خود را کنار اصل ولایت فقیه در عصر حاضر ثبت تاریخ نماید .

بررسی وضعیت فعلی ایران ؛ به نحوی الگوی کشور داری بعضی کشورهای خورد و کلان منطقه و آسیا شده است . یعنی دریافت اینکه عنصر رهبری به عنوان زعیم ملی جامعه که دارای مشروعیت قانونی و مقبولیت مردمی است در راس قوای سه گانه توانسته است موثریت حداکثری در حفظ و ثبات کیان جامعه و کشور داشته باشد لذا دیده می شود که روس ها در این اواخر در حال تلاش ایحاد جایگاه ویژه برای شخص ولادمیر پوتین است بعد از سمت ریاست جمهوری اش و اینکه حتا در دوره های بعدی ریاست جمهوری دیگر اشخاص، شخص پوتین به عنوان احیا کننده امپراطوری سابق شوروی در راس امور باشد و اینکه تُرک ها نیز از سویی در تلاش اند با تثبیت نظام تک حزبی و پاس نمودن قانونی ، امر رهبری رجب طیب اردوغان به عنوان داعیه دار احیای امپراطوری عثمانی را مطرح و عمی کنند و یا نیز مادام العمر شدن ریاست امام علی رحمانف در تاجیکستان و یا تاثیر عنصر رهبری مذهبی آیت الله العظمی سیستانی در عراق و گردانندگی انقلابی سید حسن نصرالله رهبر حزب الله به عنوان نصف نظام لبنان … همه بیانگر جوابگو بودن نظامی است که امام خمینی در سده ی بیست برای سده های آینده از خود یه ارث گذاشت و این به نوعی صدور اصل مفکوره ی رهبریِ یک نظام به دیگر کشورهای جهان است فارغ از اینکه امروز ایران به شکل طبیعی صادر کننده فرهنگ و اندیشه ی اسلامی توسط نهادهای مختص نظام است مانند سیستم رسانه ای ، سیستم دانشگاهی بعلاوه ی نهاد ” حوزه – مرکز روحانیت ” که امام خمینی جایگاه ویژه و ممتاز و جهت دهنده به آن داده است و اصل نظام راه به نحوی منوط به حضور فعال ، موثر و معنوی ” حوزه ” تعریف کرده است .

نویسنده:

یاسر محسنی / رئیس مرکز پژوهش های اسلامی معاصر