از پایه برق بغلان تا پروژه بزرگ تاپی

در حدود سه هفته از بی برقی کابل به عنوان پایتخت افغانستان می گذرد و هیچ امیدواری برای حل این مشکل در آینده نزدیک وجود ندارد.

حدود سه هفته قبل و با آغاز عملیات نظامی برای پاکسازی ولایت بغلان از وجود مخالفان حکومت، شورشیان طالب ـ البته آن چیزی که حکومت ادعا داردـ یک پایه برق را در ولسوالی بغلان مرکزی تخریب کرده و برق وارداتی به کابل قطع شد.

در اینکه شرکت برشنا از ظرفیت و کفایت لازم برای حل مشکلات برق در زمان کوتاه را ندارد، شکی نیست؛ اما سوال اساسی این است که با این همه نیرو، یک حکومت چطور توانایی حل مشکل برق و تامین امنیت منطقه را ندارد؟

به گفته مقام های عالی رتبه حکومت از جمله رئیس جمهور، نیروهای ویژه به بغلان اعزام شده اند تا عملیات را به شکل ساده تر و زودتر پیش ببرند و بتواند ساحه را از وجود مخالفان پاکسازی کنند.

این گفته ها همه، امیدهای مردم پایتخت کشور در قرن بیست و یکم را برای وصل شدن برق زنده کرد؛ اما هنوز هم این امر تحقق نیافته و مشکل بی برقی همچنان ادامه دارد و این امر باعث شده تا پایتخت نشینان برای یک ساعت روشنایی در جریان ۲۴ ساعت روز؛ خوشحالی بی حدی داشته باشند.

شاید بی برقی در قرن حاضر در تمام کشورهای دنیا و حتی دور افتاده ترین مناطق کشورهای جهان، امری غیرممکن به نظر برسد؛ اما شرایط در پایتخت یک کشور طوری است که داشتن یک ساعت برق، نعمت بزرگی به حساب می آید.

اینکه مشکل عمده بی برقی در دو زمستان پارسال و امسال از سوی مافیای تیل و جنراتور و یا برشنا طراحی شده است، موضوعی دیگر است؛ اما اینکه یک حکومت وقتی توانایی حل مشکل یک پایه برق را نداشته باشد، چطور می تواند امنیت پروژه ای بزرگ به نام «تاپی» که چندین ولایت کشور را تحت پوشش قرار می دهد، تامین کند، خود موضوعی جدی تر قابل تامل تر است.

در موارد پروژه تاپی آمده است که باید امنیت به صورت کامل تامین باشد تا این پروژه عملی شود و حکومت مداران کشور نیز به آغاز و تحقق این پروژه امیدواری زیادی دارند؛ چیزی که شاید حالا نزد مردم کمرنگ شده باشد.

بعد از آغاز پروژه تاپی در ترکمنستان که مقام های عالی رتبه هر چهار کشور ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و هند حضور داشتند، جشن های فراوانی نیز در کشور برپا شد و رهبران کشور نیز هر کدام به نوعی در این شادی شریک شده بودند.

در اینکه تاپی چه مقدار بالای اقتصاد کشور تاثیر دارد بر همه گان روشن است؛ اما اگر شرایط به این شکل باشد، چطور حکومت برای جلب رضایت کشورهای مبدا و مقصد تاپی، وارد عمل می شود و چطور امنیت این پروژه بزرگ را تامین خواهد کرد؟

حال اگر یک پایه برق در بغلان تخریب شده و پایتخت کشور در تاریکی به سر می برد، تنها مشکل بی برقی را به دنبال دارد و در صورت عدم مصرف برق وارداتی، کدام هزینه ای نیز به کشور مبدا داده نمی شود؛ اما در صورت هرگونه مشکل بالای پایپ لاین تاپی، گاز هدر خواهد رفت و مشکل انفجار آن نیز وجود دارد که در این صورت، تخریب قابل حدسی نیز به دنبال دارد.

از سویی هم کشورهای مقصد نیز که روزانه و یا ساعت وار بالای گاز انتقالی از تاپی مصرف هنگفتی می کنند، شاید هیچ وقت در برابر اندک مشکلی بالای پایپ لاین، آرام نباشد و واکنش جدی نشان دهند که تاثیرات آن می تواند سیاسی و یا اقتصادی باشد که جبران ناپذیر خواهد بود.

هر چند امیدواری ها در کشور با آغاز یک پروژه زیاد است؛ مانند تاپی، در ابتدا امیدواری نسبت به مذاکرات چهارجانبه صلح نیز وجود داشت؛ اما با گذشت سه دوره از این مذاکرات، ناامنی در کشور بیشتر شده و امیدواری های ابتدایی در حال کمرنگ شدن هستند.

به همین منظور هیچ اعتباری در مورد دستیابی به یک نتیجه رضایت بخش و «مردم شمول» صلح از مذاکرات صلح وجود ندارد و یا اگر وجود داشته، در حال کم شدن است و این امر پروژه بزرگ تاپی را تحت تاثیر مستقیم قرار می دهد.

با این حال باید دید که مشکل بی برقی کابل تا چه زمانی ادامه می یابد و حکومت نیز از این مشکل چه دستاوردی داشته تا از آن برای تامین امنیت تاپی استفاده کند تا با مشکل جدی تر و جبران ناپذیرتر روبرو نشد.

اما تمام این موارد به این برمی گردد که حکومت هرچه زودتر در مورد عدم کفایت شرکت برشنا در حل مشکلات برق اقدام جدی کند و در عین حال روشنایی را به کابل برگشتانده و برنامه های عملی داشته باشند تا تاپی با مشکل روبرو نشود.

این در حالی است که در توزیع برق فعلی کابل نیز تبعیض جدی وجود دارد و زورمندانی که مبلغ زیادی به برشنا مقروض هستند از نعمت برق به صورت کافی برخوردار بوده و مردم عادی از این نعمت محروم هستند.