مذاکرات امریکا و طالبان دوباره شروع می شود؟
نُه ماه تلاش برای به نتیجه رساندن مذاکراتی که به یکباره و بدون حضور دولت افغانستان بین امریکا و طالبان صورت گرفت؛ اما تمام آن با یک «توئیت» رئیس جمهور امریکا نقش بر آب شد.
با توقف مذاکرات، مقام های نظامی امریکا اعلام کردند که حملات بر گروه طالبان افزایش می یابد و در عین حال، طالبان نیز گفت که امریکا تصمیم عجولانه گرفته است.
همزمان با آن گفته می شد که امریکا از دولت قطر خواسته است که رهبران طالبان را ممنوع الخروج نماید؛ اما هیئت طالبان بعد از این گمانه زنی، بدون هیچ مشکلی و شاید آسان تر از گذشته به روسیه رفته و بعد از آن وارد تهران شدند و با مقام های هر دو کشور دیدار و گفتگو کرد.
این تصمیم ها و سفرهای هیئت طالبان به دیگر کشورهای همسایه افغانستان، به معنی چه است؟
در پاسخ به این سوال، فاروق بشر، استاد دانشگاه و کارشناس مسایل سیاسی به خبرگزاری خاورمیانه گفت :«در ابتدا که امریکا با آغاز مذاکرات به طالبان مشروعیتی داد که پیش از این نداشت.»
به گفته وی، ۹ ماه مکمل امریکا و طالبان صحبت کردند و به یک نتیجه رسیدند؛ اما این نتیجه به هر دلیلی که بود لغو شد؛ اما اینکه طالبان به کجا می روند و یا نمی روند، در این مدت خود امریکا به آنها اجازه رفت و آمد داد.
بشر اظهار داشت که در جریان نُه ماه مذاکرات طالبان که تا حال به اروپا نرفته بودند، رفتند و این رویکرد امریکا، طالبان را به عنوان یک گروه سیاسی به رسمیت شناخت.
به عقیده این استاد دانشگاه، امریکا به تنهایی نمی تواند گروه طالبان را ممنوع الخروج بسازد، هر دولت از خود پالیسی دارد و مطابق آن حرکت می کند و اینکه دولت های دیگر حکم را می پذیرند یا نه، موضوع دیگر است.
توقف مذاکرات
اما نُه ماه مذاکرات متوقف شد و گویا سریالی دیگر از سوی امریکا به راه انداخته شد.
در این رابطه فضل الرحمان اوریا، کارشناس مسایل سیاسی در گفتگو با خاورمیانه اظهار داشت «در مذاکرات پیچیده عقبگرد یک چیز معمول است و تصمیم آقای ترامپ وسیله فشار بالای طالبان بوده که وادار به عقب نشینی کند، و اگر بتواند کمی امتیاز بگیرد.»
به گفته وی، تصمیم ترامپ از سوی مسوولین حکومت امریکا اجرایی نشد، زیرا در هر موردی که وی تویئت می کرد، بلادرنگ از سوی مسوولین اجرایی امریکا اجرا می شد؛ اما این امر اجرا نشد و حکومت امریکا خود را مکلف به عملی کردن آن ندانست.
از دید وی، همانطور که مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا اعلام کرد که مذاکرات ادامه می یابد و اگر طالبان ممنوع الخروج شده؛ اما به روسیه، ایران و چین رفتند به این معنی نیست که سر بخود رفته است و یا قطر خودسرانه این کار را کرده است؛ بلکه برنامه دیگری وجود دارد.
همچنین فاروق بشر می گوید «طالبان از طریق کودتا و زور نمی توانند موفق باشند؛ چون اگر می توانستند در ۱۸ سال می شدند و فکر می کنم که چاره ای ندارند و اگر می خواهند که نیروهای خارجی از کشور خارج شوند؛ باید مذاکره کنند.»
گفتگو با حکومت
هرچند که اکثر کارشناسان معتقد به آغاز دوباره مذاکرات طالبان و امریکا هستند؛ اما «بشر» افزود «۱۵ سال پیش گفته بودم که جنگ راه حل معضل نیست و باید از مصالحه سیاسی حل شود، اگر فعلا از طرف امریکا متوقف شده، همین امریکا و ناتو دوباره با طالبان می نشینند».
به باور وی، زمانی که طالبان با امریکا مذاکره می کنند و حکومت افغانستان را به رسمیت نمی شناختند، مسئله حل نمی شود و یگانه راه برای طالبان این است که باید با حکومت مذاکره کنند.
این استاد دانشگاه معتقد است «هر افغان حق دارد که دوباره برگردد و به همین منظور طالبان باید با حکومت بشیند».
در عین حال، فضل الرحمان اوریا می گوید «توقف مذاکرات به این معنی است که امریکا نخواست عملی شود، موارد دیگر هم عملی نمی شود، مذاکرات «مرده» است، بازی به شکلی است که مذاکرات دوباره آغاز می شود؛ اما به شکل جدید».
نقش روسیه و کشورهای همسایه
روسیه به عنوان یکی از قدرت های نظامی جهان هر از گاهی میزبان نشست های صلح افغانستان با حضور نماینده گان طالبان بوده است.
در این رابطه، فضل الرحمان اوریا می گوید «فکر می کنم که روسیه می خواهد نوعی میانجی بین امریکا و طالبان باشد، دعوت روسیه هم در توافق امریکا است و نقش میانجی دارد.»
به باور وی، نقش روسیه تاثیرگذار است؛ روسیه و چین و تقاضای روسیه برای نقش داشتن پاکستان، جرمنی و سازمان ملل برای آغاز مذاکرات تاثیرگذار است.
این در حالی است که هیئت طالبان در دو سفر تازه شان به روسیه و ایران، روند گفتگوهای صلح و مذاکرات بین الافغانی را نیز مورد بررسی قرار داده است.
Author
About Author
