غنی؛ انتقام از خشم جنرال دوستم در شبرغان را میگیرد؟
جنرال عبدالرشید دوستم، چهرهای که در برهه های پر خم و پیچ تاریخ و نظام های سیاسی مختلف کشور از جبهه های جنگ گرفته تا مسایل کلان سیاسی پیشروی های چشمگیری داشته و به باور شماری، این رهبر قومی در تبارز و جایگاه یابی ترکتباران نقش ارزندهای داشته است.
دوستم که پس از سقوط حکومت داکتر نجیب در شمال افغانستان با گرد آوری قوای نظامی بزرگی، در برابر رقیبانش جنگید و حتی بانکنوت های قابل چلندی بنام حزبش (جنبشی) به چاپ رسانیده و سایه سر برای فراریان کابل در شمال شد.
پس از برچیده شدن دامنه حکومت طالبان با مداخله نظامی امریکا و روی کار آمدن حکومت انتقالی به رهبری حامد کرزی، این رهبر قومی بیشتر در محراق توجه قرار گرفت و در دوره های انتخابات ریاست جمهوری که در دوره نخست خود کاندیدا بود؛ در مراحل بعدی از وی و پایگاه قومی اش در به قدرت رسیدن استفاده های اعظمی صورت گرفت.
بار نخست دستمال های گلسیب جنرال کمر کرزی را بست و او را به کرسی ریاست جمهوری رسانید و در دور بعدی هم چپن های دست بافت زنان ترکتبار بر شانه غنی انداخته شد و قدم های لزران او را در راه رسیدن به قدرت استحکام بخشید.
جای جنرال در کجای گلیم سیاست است؟
با آنکه در دو دور ریاست جمهوری حامد کرزی و با مستحکم شدن پایه قدرت، رابطه ارگ با جنرال دوستم آهسته آهسته به تیرهگی کشید، تا سرحدی که با مداخله مستقیم امریکا با منفجر ساختن بمب صوتی در فضای شهر شبرغان وی را تهدید کردند.
با گذشت کمتر از یک دهه انحطاط سیاسی جنرال، رسیدن اشرف غنی به قدرت که با حمایت مستقیم و جانفشانی ها زیاد رهروان این رهبر “کاریزماتیک” رقم خورد و امیدواری های ترکتباران به آن همه وعده های چرب و رنگین به باد فنا سپرده شد، حتی بازیگر اصلی قدرت رحمی بر این همپیمانش هم نکرد.
قضیه ننگین “ایشچی” که به باور برخی ها توطئه است و چندمین پله برای انزوای قدرت جنرال بشمار میرود. حالا تا حدی کاری بوده و به گمان اغلب “به تبعید” سیاسی معاون نخست ریاست جمهوری افغانستان به ترکیه انجامیده است.
این بازی های سیاسی ارگ در برابر جنبش در ذهن آدمی روزی را تجسم میکند که جنرال دوستم، اشرف غنی را پس از ختم مرحله نخست انتخابات سال ۱۳۹۳ “به قهر” از قصرش در شبرغان راند و دروازه ها را به رویش بست.
بعد از ختم دوره نخست انتخابات که نتایج آن پذیرفته نشد و قرار شد انتخابات به دور دوم برود؛ اشرف غنی در حضورداشت جنرال دوستم و شماری از بزرگان ترکتبار، طرفداران وی را به بیکفایتی در قبال رأی آوردن برایش متهم میکند و میگوید: “در دور دوم نباید چنین بی کفایتی صورت بگیرد” این گفته آقای غنی خشم جنرال را بر میانگیزد و در همان مجلس، اشاره به حاضرین میگوید که این ملت (ترکتباران) بازیچه دست هر کسی نیست که بالای شان فرمایش و امر کند.
جنرال، مجلس را ترک گفته و میگوید که دیگر من و اشرف غنی معامله و رابطهای (سیاسی) نداریم.
به نقل از یکی از حاضران مجلس، دست و پاچهگی اشرف غنی را فرا میگیرد و در نهایت تلاش ساعت ۲ شب یکی از بزرگان شبرغان که از افراد نزدیک و رفیق خاص جنرال بود را میآورند تا او را دوباره بخاطر ادامه کار با اشرف غنی را قناعت دهد که ازین طریق او دوباره راضی میشود.
نشست شماری از چهره های ترکتبار که در دو روز گذشته با اشرف غنی در ارگ صورت گرفته و در این نشست گویا آنان خواستار داده شدن سهمیه ترکتباران در حکومت شده اند و ریس جمهور غنی هم سخن های آنان را با آب و تاب شنیده؛ آیا داد از خشم جنرال در شبرغان را میگیرد؟
میزبانی ریاست جمهوری از چهر های چون شاکر کارگر، نورالله سادات، سید انور سادات، نورمحمد قرقین، محمد عالم ساعی و نقیبالله فایق، که روزگاری بدون اجازه رهبرشان حتی انجام کار کوچکی در مسایل سیاسی برای شان مهال بود، پهلو های تازه کاستن از جایگاه و محبوبیت جنرال را در میان هواخواهانش بر ملا میسازد.
محور اصلی صحبت ها درین نشست که توجه حکومت مرکزی به انکشاف و بازسازی شمال و راه یابی کادرهای ترکتبار در رده های بلند دولتی بوده، تا حدی کاخ ریاست جمهوری به این خواست ها بگونۀ سر تکان داده است.
با آنکه تلاش های پیگیری در قبال به میز محاکمه کشانیدن معاون نخست ریاست جمهوری از سوی برخی حلقات معین در ارتباط به پرونده احمد ایشچی به شدت جریان دارد؛ اگر این تازه بریده گان نوازش دیده از خوان “رهبر” در معامله با ارگ طرف خوبی واقع شوند و در گماشتن کادرهای ازبیک که در یک دوره نامعلوم و بی سرنوشتی به سر میبرند نتیجه خوبی بدست بیاورند، آیا میتوانند در مراحل بعدی به اندک جایگاه مردمی این جنرال کارکشته دست بیابند؟
اما تجربه های گذشته و پیکار نفس گیر “رهبر” نشان میدهد که او جایگاه اش را با پیمودن کم و بیش از ۴۰ سال در اعماق قلب هزاران هواخواه اش حک کرده است و باورها بر این است که تا جنرال در حیات است جایگاه اش در میان مردم همان است که بود.
محراب الدین ابراهیمی-خبرنگار زون شمال