زنان «نارنجی پوش» کابل، از صدای خِش خِش جاروب تا گذراندن زندگی

صدای خِش خِش جارو نظرم را به خودش جلب کرد؛ زن جوانی با لباس نارنجی که صورتش را با چادر پوشانیده و صرف یکی از چشمانش دیده می شد؛ در کنار شماری از زنان دیگر سرک مربوط به ناحیه هفتم شهر کابل را جاروب می کشید.

شفیقه سرپرست و تنها نان آور خانواده اش است؛ شوهرش که در صفوف اردوی ملی وظیفه اجرا میکرد، ۱۰ سال قبل در جنگ با طالبان مسلح در ولایت قندهار کشته شد.

شفیقه با دو فرزند خود پس از مرگ شوهرش برای نگهداری بهتر از دختر و پسرش؛ تخار را به مقصد کابل ترک کرد و در حال حاضر با دختر ۱۳ ساله و پسر ۱۰ ساله اش در دامنه یکی از کوه های کابل در یک خانه قدیمی تلخی ها و ناملایمات روزگار را به دوش می‌ کشد.

او که به دسته جاروب تکیه کرده است، میگوید: «اوایل بهار ۱۰ سال پیش بود که شوهرم در جنگ با طالبان در قندهار کشته شد و خانواده شوهرم از من خواست که با ایورم عروسی کنم یا که از اولادهای خود جدا شوم، من که نمی توانستم بدون فرزندانم زندگی کنم و از طرف دیگر حاضر نبودم جای شوهرم را با وجود ایورم پر کنم، تصمیم گرفتم برای نگهداری از دختر و بچه ام به کابل بیایم؛ و خزان همان سال به کابل آمدم…»

نظر به گفته های شفیقه، او ۱۰ سال پیش با دو کودک ۳ ساله و ۶ ماهه و مقداری پول پس انداز از معاش شوهر متوفی اش زندگی پر مشقت را در پایتخت آغاز کرد و با پاک کاری و لباس شویی در خانه های مردم، زندگی اش را میچرخاند.

وی چند ماه پیش به برنامه «شهر پاک و سبز» که از سوی شهرداری کابل به حمایت مالی موسسه بین المللی «هبیتات» راه اندازی شده بود، معرفی شد.

دولت از بابت شهادت شوهر شفیقه سالانه ۴۸ هزار افغانی به او می دهد و یکجا با مقدار پولی که خودش به دست می آورد به سختی ضرورت های زندگی اش را برآورده می کند.

لحن وی در حالیکه سوزناک تر از سردی زمستان است، می گوید: «پولی که ماهانه بدست می آورم برای خرج و مصارف زندگی ام کفایت نمی کند و در این هوای سرد زمستان فقط شب ها خانه ام را گرم میکنم چون توانایی خرید چوب زمستان را ندارم.»

شفیقه می گوید با وجود اینکه کار میکند و دستش پیش کسی دراز نیست؛ اما معاش ۳ ماه اخیر او و همکارانش تا هنوز پرداخت نشده و از سوی دیگر از مقدار پولی که با آن ها قرار داد شده بود نیز کمتر به حساب شان پرداخت می شود.

او تنها زنی نیست که شامل این برنامه است، بلکه در اطراف او زنان دیگر نیز به چشم میخورند که همه لباس‌ های مخصوص شهرداری به تن دارند و از بام تا شام مصروف جاروب‌ کشی و پاک‌ کاری شهر اند؛ ولی همه از عدم دریافت معاشات و کم شدن حقوق شان شاکی اند.

نازیه دختر جوانی که سرگروپ این گروه است، میگوید که در قرارداد، مقدار معاش روزانه آنها ۶ دالر در روز ذکر شده است؛ اما بیش از ۴ دالر در روز به آنها پرداخت نمی شود و نیز از ۳ ماه بدینسو معاش دریافت نکرده اند.

در همین حال مسوولین موسسه هبیتات میگویند که هیچ یک از زنان جاروب کش کمتر از ۱۵۰ دالر معاش در ماه دریافت نمی کنند، اما این زنان مدعی اند که در ماه ۱۲۰ دالر به حساب شان وازیر می شود؛ نظر به این گفته ها، ۳۰ دالر از معاش هر یک از این زنان مشخص نیست که به کجا و جیب چه اشخاصی می رود؟.

در عین حال دوست محمد خرمی مسوول برنامه «شهر پاک و سبز» در گفتگو با خبرگزاری خاورمیانه می گوید که معاشات این زنان به حساب روزانه ۶ دالر می باشد و در صورتی که غیر حاضری نداشته باشند معاشات آنان به طور کامل از سوی موسسه هبیتات به حساب شورای محل حواله و سپس از طریق شورا برایشان پرداخت می شود.

وی با اشاره به تاخیر پرداخت معاشات ۳ ماهه زنان که در ناحیه هفتم شهر کابل مشغول کار اند گفت که موسسه هبیتات معاشات آنان را به موقع به حساب بانکی شورای اجتماعی محل هر ناحیه پرداخت می کند؛ مگر این که اسناد و گزارش های ماهانه شورای محلی دقیق و کامل نباشد.

در همین حال احمد بهزاد غیاثی، رئیس بخش تنظیف شهرداری کابل با بیان اینکه معاشات این زنان بر اساس حاضری روزانه پرداخت می شود که حدودا در ماه به ۱۰ هزار افغانی می رسد، گفت «غیرحاضری و تغییر روزهای هر ماه سبب کسر معاشات آنان می شود».

غیاثی افزود؛ امکان ندارد که حق کارمندان بخش «شهرپاک و سبز» ضایع شود؛ زیرا هیچ خلایی وجود ندارد و معاشات شان از طریق شورای اجتماعی محل به حساب بانکی آنان واریز می شود.

وی ادامه داد که معاشات کارمندان ناحیه ۷ به دلیل تغییر و تبدیل سرگروپ این زنان به تاخیر افتاده است.

برنامه «شهر پاک و سبز» چندی است که از سوی شهرداری کابل به حمایت مالی موسسه بین المللی هبیتات راه اندازی شده است و از این طریق در حدود ۳۵۰ زن در نواحی مختلف شهر کابل مشغول تنظیف اند.

گزارشگر: «صدیقه رحیمی»