څیړنه (تحلیل) د عربستان پر ضد دویکی لیکس له لوري داسنادو افشا کیدل

بیشتر سندهای محرمانه عربستان که ویکی لیکس ان را منتشر کرده بر مبنای رقابت این کشور و ایران است و اسنادی در مورد پیشنهاد های دیپلمات های سعودی به حکومت ان کشور در مورد چگونگی برخورد با ایران دیده می شود. سعودی ها شدیدا مراقب مذاکرات هسته ای ایران نیز بوده اند. یک یادداشت که در سال ۲۰۱۲ منتشر شده است درباره پیشنهاد اغواگرایانه امریکایی ها به ایران است مبنی بر این که ایالات متحده در صورتی که تضمین های کافی را دریافت کند، هیچ مخالفتی با برنامه هسته ای صلح آمیز ایران ندارد.

یادداشت دیگری به تاریخ ۲۰۱۲، امارات متحده عربی را به کمک به روسیه و ایران برای دور زدن تحریم های بین المللی متهم می کند. داستان های دیگری هم در سندهای عربستان سعودی وجود دارد. یکی از جنجالی ترین سندها درباره آمادگی کشورهای خلیج فارس برای پرداخت ۱۰ میلیارد دالر به منظور آزادی حسنی مبارک است. در این یادداشت که بر یک کاغذ که تنها یک سربرگ درخت نخل و رده «بسیار محرمانه» دارد، آمده است که یکی از مقامات مصری می گوید که اخوان المسلمین موافق مبادله مبارک با دریافت پول است چون مردم مصر از حبس وی منفعتی نمی برند.

اگرچه این سند بدون تاریخ است اما اوضاع سیاسی که توصیف می کند نشان می دهد که در سال ۲۰۱۲ تنظیم شده است یعنی زمانی که اخوان المسلمین در حال رسیدن به قدرت بودند. اما ایده پرداخت پول به اخوان برای آزادی مبارک چندان قطعی نبوده است. در قسمت دیگری از این یادداشت نوشته شده است «حتی اگر این مبلغ پرداخت شود، اخوان المسلمین قادر نخواهد بود کاری در راستای آزادی مبارک انجام دهد. به نظر می رسد هیچ راه جایگزینی برای رئیس جمهور جز ورود به زندان وجود ندارد.»

این یادداشت به ادعایی که در سال ۲۰۱۲ مطرح شد، اعتبار می بخشد. در آن زمان خیرت الشاطر، یکی از رهبران ارشد اخوان المسلمین مدعی شد که عربستان پیشنهادی میلیارد دالری برای آزادی مبارک داده است، امری که مقامات سعودی به شدت آن را تکذیب کردند.

ددې اسنادو له په ډاګه کیدو سره داسې هم وویل شول چې د عربستان دیپلوماتیکي محرمو اسنادو خپریدل د امریکا په خوښه شوي دي په نړۍ کې سفارتونو ته ورکړل شوې د عربستان ددې اسنادو خپریدل مسکو ته د عربستان ولیعهد ځای ناستې محمد بن سلمان له سفر سره همهاله تر سره شوي محمد بن سلمان ددې سفر په لړ کې د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره لیدلي مسکو ته دده سفر د لویدیځوالو اندیښنې راپارولې دي لویدیخ او امریکا په دې اندیښه کې دي چې عربستان کیدای شي ددوی له سیالو هیوادونو سره د پرمختللو او درنو وسلو د پیرودلو تړون لیکونه لاسلیک کړي چې دوی ته بیا د زغملو وړ نه ده

د لند چاپ العرب ورځپانې لیکلي روسیې ته د محمد بن سلمان د سفرپایلو واشنګتن اندیښمند کړی دی په ځانګړې توګه چې د سفر په وروستیو کې پریکړه وشوه چې د عربستان پادشاه ملک سلمان به مسکو او ولادیمیر پوتین به د عربستان پلازمینی ریاض ته سفر کوی ترڅو په دې سره په ډاګه شي چې دواړه خواووې د اړیکو د ښه کولو په لور روانې دي داسې ویل کیږي چې دا ځل به دواړه لوري د یوه بل ګټو له مخې دې اړیکو ته پراختیا ورکوي

په دې وروستیو کې روسانو عربانو ته یو پیام استولی او دا ددې ښکارندویي کوي چې دواړه لوري له یوبل سره د ښو اړیکو د رامڼخ ته کولو غوښتونکي دي د پآم وړ مسله یي د امینت شورا په دوه زره دوه سوه شپاړسم پریکړه لیک کې د ویتو له حقه کار اخستل ده په دې هوکړه کې له حوثیانو غوښتل شوي ترڅو له هغه سیمو په شا شي کوم چې په دې روستیو کې یي نیولې دي او ویل کیږي چې د عربستان ولیعهد ځای ناستې سفر مسکو ته هم په همدي موخه تر سره شوی دی

دې ته په کتو سره عربستان هم د نوي ملګري د موندلو لټه کوي ترڅو د واشنګټن د تګلارې پر وړاندې غبرګون وښیي هغه څه چې د امریکا یي مسولینو د اندیښنې وړ ګرځي یواځې د وسلو د پیرودلو مسله نه ده چې عربستان به یي له روسیې سره لاسلیک کړي بلکې په دې کې د مسکو لویه ګټه ده چې د واشنګتن او ریاض تر منځ اړیکې سړې وي روسیه به نه یواځې د عربستان له اقتصادي ګټوڅخه برخمنه شي بلکې کولای شی له ډې لارې په منځني ختیځ کې خپلو دیپلوماتیکي هڅو ته لاره پرانیزي

Author

خروج از نسخه موبایل