سرقت گسترده آثارباستانی در هرات!

خبرگزاری خاورمیانه، گزارش تحقیقی از ولایت هرات

کشف و قاچاق آثار باستانی:

شركت راه سازي سيندرلا، مجري احداث جاده ارملك – لامان ولایت هرات در كشف و قاچاق آثار باستاني دست دارد.

جاده ارملک – لامان  که بخشی از جاده ای شاهراه حلقه‌ ای افغانستان را تشکیل می‌دهد، ولایات هرات، بادغیس و فاریاب را به هم وصل می‌کند.

نمایندگان مردم:

شماري از نمايندگان مردم در شوراي ولايتي هرات و باشندگان ولسوالي كرخ ادعا دارند كه برخي از مسئولان شركت راه سازي سيندرلا كه مسئوليت اجراي پروژه ساخت اين جاده را بر عهده دارد، در حفاري و كشف اشياء تاريخي فعاليت ميكند.

توريالي طاهري، نماينده مردم ولسوالي كرخ در شوراي ولايتي هرات ميگويد: در طي 5 ماه گذشته ديده شده كه برخي از كارمندان شركت راه سازي سيندرلا با دستگاه هاي قوي وارد ولسوالي كرخ شده بودند تا دست به حفاري و كندن كاري بزنند. اين دستگاه هاي فلزياب تا اندازه اي مدرن و پيشرفته بود كه ميتوانست عمقي برابر با 16 متر از زمين را نشانه گرفته و اشيا و آثار آن را تشخيص دهد.

او بيان ميدارد كه اين افراد در منطقه “خواجه چهارشنبه”، جايي كه به ادعاي عموم، قدامتش به سده ي قبل از اسلام بر ميگردد؛ حفاري هاي خود را انجام داده بودند.

خواجه چهارشنبه نام منطقه اي تاريخي است كه در آن زيارتي با همين نام وجود دارد، مردم بومي اين منطقه ميگويند اين زيارت مربوط به يكي از بزرگان اسلامي ميباشد كه در چندصد سال پيش در كرخ مي زيسته است.

طاهري همچنان افزود: شماري از اين افراد به عنوان گاردهاي محافظتي از سوي برخي از حلقات در حكومت و شركت راه سازي سيندرلا موظف شده بودند تا اين آثار را به دست آورند. اين افراد كساني بودند كه در باستان شناسي از مهارت بالايي برخوردار بودند و حتي از موقعيت اين آثار به درستي اطلاع داشتند.

آقاي طاهري در ادامه بيان كرد: مردم ولسوالي كرخ با دريافت به موقع قضيه، ارگانهاي امنيتي، رياست اطلاعات و فرهنگ و شوراي ولايتي را از موضوع باخبر ساخته و مانع حفاري هاي اين حلقه ي قاچاق آثار باستاني شدند.

نماينده مردم هرات در شوراي ولايتي همچنان هشدار داد كه هنوز هم  شماري ديگر از شركت هاي راه سازي و انكشاف معادن هستند كه دست به حفاري و كشف و قاچاق آثار باستاني ميزنند.

باشندگان محل:

از سويي ديگر نصيراحمد، يكتن از باشندگان ولسوالي كرخ ولايت هرات ميگويد: در طي ده روز گذشته، شماري از كارمندان شركت راه سازي سيندرلا مقداري از اشياء باستاني را از منطقه ي “خواجه چهارشنبه” اين ولسوالي به دست آوردند و آن را با هزينه اي بالغ بر 4 ميليون افغاني به يك قاچاقچي آثار عتيقه به فروش رسانده اند.

وي به دنباله ي گفته هاي توريالي طاهري بيان ميدارد: تا كنون مردم زيادي از كندن كاري هاي كارمندان اين شركت در جاي هايي كه ارتباطي با ساخت جاده نداشته اطلاعات به دست آورده اند و بارها مردم به آنان نارضايتي خود را از اين اقدام اعلام كرده اند.

به گفته ي اين باشنده ولسوالي كرخ هرات، آنها در بسياري از مواقع با 200 الي 300 متر فاصله از مناطق احداث جاده، مشغول حفاري و كندن كاري زمين بوده اند كه اين امر هيچ ارتباطي را با نوع فعاليت پروژه شان نداشته است.

نصيراحمد تصريح ميدارد كه اين كارها از ديد مردم ولسوالي كرخ و به خصوص كساني كه در منطقه خواجه چهارشنبه سكونت دارند؛ دور نمانده است.

مسئولین اطلاهات و فرهنگ:

از سويي ديگر آريا رئوفيان، رئيس اداره فرهنگ ولايت هرات ميگويد: منطقه خواجه چهارشنبه ولسوالي كرخ از سوي وزارت اطلاعات و فرهنگ كشور به عنوان يك منطقه باستاني به ثبت رسيده است.

او بيان ميدارد كه پيش از اين در دو ماه قبل در اين منطقه از سوي باستان شناسان اين وزارت تحقيقاتي صورت گرفت كه بيانگر موجوديت مقدار زيادي آثار با ارزش در عمق خاك اين منطقه بود.

بر اساس گفته هاي رئوفيان، تدابير ويژه و خاصي از سوي اين رياست براي مبارزه با قاچاق ميراث هاي تاريخي هرات روي دست است.

رئيس اداره فرهنگ ولايت هرات در ادامه علاوه ميكند كه بيشترين فعاليت در بخش قاچاق اشياء تاريخي را افراد مسلح غير مسئول كه در ولسوالي هاي اطراف هرات هستند؛ از خود نشان ميدهند.

مسئول پروژه جاده سازی:

در همين حال اينجنير وزير احمد شريفي، مسئول كمپ احداث جاده امرلك – لامان ميگويد: تمامي اين ادعاها از سوي مخالفان شركت سيندرلا صورت ميگيرد.

او معتقد است كه از زمان فعاليت اين شركت تا كنون هيچگونه آثار با ارزش تاريخي و يا قيمتي از اين منطقه به دست نيامده است.

به گفته وي تمامي كاركنان اين شركت افغان هستند و حساسيت هاي مليتي مانع اين گونه خيانت ها به كشور ميشود.

آقاي شريفي مي افزايد: اين گونه تبليغات منفي از چند ماه گذشته به اين سو از سوي برخي از اعضاي شوراي ولايتي و مردم ولسوالي كرخ صورت گرفته كه با اعزام هيئتي حقيقت ياب از سوي وزارت اطلاعات و فرهنگ خلاف آن ثابت شد.

اين مسئول در شركت راه سازي سيندرلا تصريح ميدارد كه خط مسير ساخت اين جاده از سوي وزارت فوائد عامه برنامه سازي شده است و اين وزارت به طور پيگير، از كار پروژه نظارت دارد.

حال اگر گفته هاي نمايندگان مردم در شوراي ولايتي و مردم كرخ هرات حقيقت داشته باشد؛ در اين مسئله رياست فوائد عامه چه نقشي را دارد؟ اگر كشف و قاچاق آثار باستاني در منطقه خواجه چهارشنبه ولسوالي كرخ صورت ميگيرد؛ چرا اين رياست با نظارت هاي پي در پي تا كنون سكوت كرده است؟

مسئولین فواید عامه:

اينجنير حبيب الله تيموري، رئيس فوائد عامه ولايت هرات در اين رابطه گفت: تا كنون گزارش موثق از حفاري و كشف آثار باستاني در منطقه اي كه جاده در دست كار است، به اداره اش نرسيده است.

او تاكيد ميكند كه موظفين اداره اش به طور شديد پيگير اين پروژه هستند و هرگونه خلافي از سوي شركت سيندرلا از چشم آنان خارج نخواهد ماند.

آقاي تيموري در ادامه ميگويد: قرار است اين جاده با كمك 38 ميليون دالري كشور عربستان سعودي ساخته شود و مشكلات عبور و مرور مردم بر طرف گردد.

سوال ديگر اينجاست كه چرا عربستان سعودي اين بار در هرات و در منطقه اي باستاني اقدام به كمك براي ساخت جاده كرده است.

عتیقه فروشان:

حاجي عبدالولي يكتن از عتيقه فروشان ولايت هرات كه از ولسوالي كرخ ميباشد در اين زمينه به نكاتي مهم و حساس اشاره كرده است.

وي معتقد است كه بي تفاوتي دولت نسبت به آثار باستاني و ارزشهاي تاريخي كشور، مهمترين دليل جسارت اين افراد و اشخاص ميشود تا بتوانند با استفاده از فرصت، دست به غارت اين آثار گرانبها بزنند.

او از گزارشهايي حكايت ميكند كه شماري از اعراب براي وسعت بخشيدن به موزه هاي شخصي خود، در كشورهايي همچون افغانستان سرمايه گذاري ميكنند.

اين كارشناس در امور آثار باستاني مي افزايد: در اواخر به مشاهده رسيده كه شماري از قاچاقچيان عتيقه با انتقال اين اشياء به پاكستان و از آنجا به مناطق شيخ نشين حوزه ي خليج، دست به حفاري و كشف مناطق تاريخي هرات زده اند.

به بيان حاجي عبدالولي، در اين ميان شماري از قاچاقچيان پاكستاني با قاچاقچيان افغان همكاري هايي را دارند.

اين فرد همچنان اين احتمال را ميدهد كه شماري از موظفين در شركت راه سازي سيندرلا، با برخي از قاچاقچيان عتيقه كه با شيوخ عرب كار ميكنند؛ ارتباطاتي را داشته باشند.

بر علاوه ي تمامي اينها، شماري ديگر از عتيقه فروشان هرات از دست داشتن طالبان در كشف و قاچاق غنائم تاريخي خبر ميدهند.

نصرالله؛ يكتن از عطيقه فروشان هرات بيان ميدارد كه بيشترين خسارات به ميراثهاي تاريخي كشور و به خصوص هرات در زمان طالبان وارد شده است.

او معتقد است كه در حال حاضر در نقاطي كه طالبان حضور پررنگ دارند؛ مردم با پرداخت خمس درآمد قاچاق اشياي باستاني به اين گروه، دست به حفاري و فروش اين آثار ميزنند.

وي از ولسوالي هايي همچون كرخ، شيندند، گلران و غوريان ولايت هرات نام ميبرد.

مسئولین پولیس ملی:

از سويي ديگر عبدالرئوف احمدي، سخنگوي پوليس هرات از جديت بالاي اين نيروها در مقابله با قاچاق آثار باستاني خبر ميدهد.

او بيان ميدارد كه هرگاه حلقه و يا فردي خواسته باشد تا دست به اين جرم بزند؛ به سرعت از سوي پليس دستگير و به پنجه قانون سپرده خواهد شد.

آقاي احمدي در آماري از دستگيري دو فرد در دو رويداد جداگانه خبر ميدهد كه قصد داشتند تا ده ها اثر باستاني هرات را به خارج از كشور انتقال دهند.

سخنگوي پوليس هرات گفت: اين اشياء شامل كتيبه ها، ظروف سفالي، فلزي و لوازم كاري بود كه مربوط به دوران سلجوقيان و تيموريان ميشد.

گفته شده كه افراد دستگير شده در اعترافهاي خود، شماري از اين اشياء را متعلق به ولسوالي كرخ دانشته اند.

براي جلوگيري از هرگونه قاچاق آثار تاريخي در هرات احمد احسان سروريار، يكتن از كارشناسان فرهنگي اين ولايت تلاش پيش از پيش وزارت اطلاعات و فرهنگ را پيشنهاد ميكند.

او ميگويد: نياز است تا قبل از اينكه بيش از اين اشياء باستاني و تاريخي هرات به تاراج رفته و در دسترس بيگانگان قرار گيرد؛ مسئولان دولتي و به خصوص رياست اطلاعات و فرهنگ هرات با همكاري نيروهاي امنيتي؛ اين ميراث را نجات داده و كشف كنند.

او معتقد است كه بي توجهي دولت در اين رابطه مهمترين دليل برباد رفتن داشته هاي فرهنگي و قديمي هرات است.

بر اساس گفته هاي وی، با امكانات اندك اين زمينه ميسر است تا غنائم تاريخي هرات به دست آمده و به موزه ي ملي انتقال يابد چنانچه كه در سالهاي 2003 و 2004 در ارگ تاريخي هرات اين عمل انجام شد.

کارشناسان فرهنگی:

از سويي ديگر ولي شاه بهره، يكتن ديگر از كارشناسان فرهنگي و رئيس پيشين اداره اطلاعات و فرهنگ ولايت هرات ميگويد: در طي سالهاي گذشته در چوكات وزارت اطلاعات و فرهنگ، نيروهايي امنيتي تحت نام قطعه “012” براي تامين امنيت مناطق تاريخي ايجاد شده اند كه تا كنون وارد هرات نگرديده اند.

او تاكيد دارد تا زماني كه اين نيروها براي حفاظت از آبدات تاريخي وارد ولايت هرات نشوند؛ روند كندن كاري ها و حفاري براي به دست آوردن آثار تاريخي از سوي قاچاقچيان ادامه خواهد داشت.

او به طور مشخص وزارت اطلاعات و فرهنگ را به كم كاري و بي توجهي متهم ميكند.

گفته ميشود ولايت هرات داراي قدمتي نزديك به 4 هزار سال است و اين منطقه در گذشته از پايگاه ها و سكونتگاه هاي اصلي آريايي هاي بوده است.

اين ولايت در حال حاضر داراي نزديك به 900 مكان تاريخي ميباشد كه اكثرا متعلق به دوران تيموريان و سلجوقيان است.

Author

About Author

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *