بازتاب سخنان البغدادی در رسانه های مختلف

نویسنده و تحلیلگر سرشناس عرب در تحلیل سخنان سرکرده گروه تکفیری-صهیونیستی داعش تاکید کرد که سیاست این گروه در مرحله بعدی، انتقال به فعالیت های زیرزمینی در برخی کشورهای عربی و اسلامی خواهد بود.

عبد الباری عطوان، سردبیر روزنامه “رای الیوم” که از لندن به روز می شود؛ در یادداشتی درباره آخرین سخنان ابوبکر البغدادی، سرکرده گروه تکفیری-صهیونیستی داعش نوشت: مشتاقانه به فایل صوتی که “موسسه فرقان” با عنوان “سخنان مولایمان امیر المومنین ابوبکر الحسنی البغدادی” به مدت سی و یک دقیقه و نیم، منتشر کرد، گوش کردم. این سخنرانی مانند صدور فراخوان و بسیج به همه سنی ها و به ویژه به نیروهای “دولت اسلامی” [گروه تکفیری-صهیونیستی داعش] و تحریک کردن آن به انقلاب علیه همه دولت های عربی و اسلامی بود.

این سخنرانی، از زمان سخنرانی اولش در مسجد بزرگ «النوری» در موصل که دو سال پیش ایراد و در آن تشکیل «حکومت خلیفه ای» را اعلام کرد، مهم ترین سخنرانی او به شمار می رود. در این سخنرانی چند نکته به چشم می خورد که می توان به طور موجز به ترتیب زیر به آن‌ها اشاره کرد:

این سخنان به لحاظ استشهاد به آیات قرآنی، به نحوی یادآور سخنان اسامه بن لادن، بنیانگذار شبکه «القاعده» است، اما با یک تفاوت اساسی و آن این است که بغدادی در زمینه علوم قرآنی تبحر کاملی دارد و در بیشتر سخنان او نیز آیات قرآنی زیادی دیده می شود که او با صدای آهنگین آن‌ها را قرائت می کند. البته، این مسئله غافلگیر کننده ای نبود بلکه او دارای دکترای علوم اسلامی است و سخنران یکی از مساجد سامراء در عراق نیز بود.
کانون تمرکز او در این سخنانش بر تحریک «انتحاریون» و «شهادت طلبان» [تروریست‌ها] و فداکردن جانشان در راه دفاع از دولت خلافت متمرکز بود که این بدان معناست که آن‌ها [تروریست ها] در دو جنگ موصل و رقه نقش زیادی خواهند داشت، دو جنگی که یکی آغاز شده است و دیگری نیز در راه است. او در این سخنان آن‌ها [تروریست ها] را خطاب قرار داد و گفت «این جنگ، جنگ شماست. شب کافران را به روز تبدیل کنید و از خون‌هایشان رود بسازید.»
او به شدت به سران اهل تسنن در عراق حمله و آن‌ها را به ارتکاب «حقیرترین شکل خیانت» در طول تاریخ، متهم و از آن‌ها به این علت که درس نمی گیرند، انتقاد شدید کرد. او با حمله به آن‌ها به علت سکوتشان علیه شیعیان، اعلان جنگ داد.
او بر ارواح «شهدای» [تروریست‌های] کشته‌ شده «دولت اسلامی» [داعش] درود فرستاد و از «ابو محمد العدنانی» و «ابو محمد الفرقان» (وزیر اطلاع رسانی) یاد و تاکید کرد که «دولت خلافت» [داعش] از مرگ آن‌ها متاثر نشد، بلکه آن‌ها از جمله قربانیانی هستند که ما برای رضای خداوند آن‌ها را تقدیم می کنیم.»
او برای اولین بار و با این صراحت و شفافیت، از مبارزان «دولت اسلامی» [داعش] و حامیان آن خواست به اجرای عملیات علیه ترکیه بپردازند. او در این خصوص گفت «ترکیه نیز وارد دایره جهاد شما شده است. با استعانت از خداوند آنجا را درنوردید و به مناطق پرآشوب درگیری ملحق کنید.» این درخواست، تفأل بدی برای رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و دولت و ثبات کشورش، چه در صورت سقوط موصل و چه در مرحله پس از آن، است.
ابوبکر البغدادی عربستان سعودی و خاندان حاکم در آنجا را نیز فراموش نکرد و حامیانش را به اجرای عملیات ترور شاهزادگان، نیروهای پلیس، وزیران، اصحاب رسانه و نویسندگان آن دعوت کرد. این فراخوان تحریک آمیز بی سابقه است که بن لادن نیز چنین نکرده بود، به ویژه درباره اصحاب رسانه ها و نویسندگان که آن‌ها را به «بوق» تشبیه کرد.
او به شدت به اخوان المسلمین نیز حمله کرد و آن را «زندیق» [لامذهب- ملحد] توصیف کرد و آن را نوک پیکان مسموم صلیبی ها دانست. همچنین، به گروه های اسلامی دیگر که در خاک سوریه می جنگند تاخت و آن‌ها و سرانشان را گروه های مرتد دانست که زیر سایه بال هواپیماهای آمریکا می جنگند.
حمله او به مقامات سوریه محدود به اشاره ای بود که به جنگ حلب داشت و گفت «روسیه و رژیم اسد برای تشکیل رژیم نصیری [علوی] تلاش می کنند.»

عطوان در ادامه نوشت: درست است که لحن سخنرانی او بیشتر به «سخنرانی نماز جمعه» نزدیک بود تا سخنرانی سیاسی، اما بیانگر شرایط دشواری است که گروه «دولت» [داعش] با آن مواجه است، زیرا نیروهای عراق با حمایت نیروهای کرد پیشمرگ و با پوشش هوایی آمریکا برای خارج کردن آن از موصل به عنوان پایتخت عراقی اش، در حال پیشروی اند، اما نشان نمی دهد که سخنران دچار انفعال و ترس شده باشد بلکه کاملا عکس آن است. او به هیچ وجه به کردها و نقش آن‌ها در این جنگ و روند درگیری ها نپرداخت. چه بسا، نادیده گیری کردها با تحولات خارج از موصل و در جایی در سوریه که احتمالا الرقه باشد، مرتبط باشد.

نکته مهم دیگر به لحاظ نظامی و سیاسی، که شاید بیانگر طرح های گروه «دولت» و سرکرده آن البغدادی در آینده و مشخصا مرحله پس از موصل و الرقه در صورت سقوط باشد، این است که او در سخنانش ساکنان موصل را به «مهاجرین و انصار» توصیف کرد و از مهاجرت به «ولایت های مبارک دولت» [داعش] در لیبی، مصر، خراسان (افغانستان)، سومالی و یمن فراخواند.

از این سخنان کاملا واضح است که «آتش بسی» که بیش از یک سال بین «دولت» [داعش] با ترکیه برقرار است، پایان یافت و رویارویی جایگزین آن شد. او دولت حزب عدالت و توسعه را به ریاست اردوغان «لائیک» و «مرتد» توصیف کرد و گفت این دولت برای برآورده کردن منافع و طمع‌ورزی هایش در شمال عراق و اطراف آن تلاش می کند و «در زیر سایه هواپیماهای صلیبی ها» وارد جنگ با دولت اسلامی [داعش] شده است. این بند از سخنان او نشان می دهد که موضع این گروه بدون هیچ هماهنگی دوجانبه، به موضع کردها نزدیک شده است.

تصور نمی کنیم که اردوغان، زمانی که تصمیم گرفت وارد بحران سیاسی و نظامی سوریه شود، تصور می کرد که خود را در میدان تروریسم، بحران و مین های انفجاری انداخته است. این فراخوان البغدادی برای حمله به خاک ترکیه، شاید به از سرگیری فعالیت شبکه های مخفی و آغاز موج انفجارها در این کشور منجر شود.

شاید بسیاری از ناظران غربی و عرب بر این نظر باشند که روزهای «دولت اسلامی» به سر آمده است و با توجه به حجم نیروهای شرکت کننده برای خارج کردن موصل و رقه از دست «دولت» [داعش]، این دو شهر بی گمان سقوط خواهند کرد. چنین گمانه زنی به لحاظ نظری ممکن است درست باشد، اما ممکن است سبب تفکیک «دولت اسلامی» [داعش] در جهت بقای این گروه باشد که خطر واقعی نیز در اینجاست. سخنرانی «امیر» بغدادی و محتوای تحریک آمیز آن بیانگر چنین مسئله ای و زمینه ساز آن است. اشاره او به مهاجرت به «ولایت های مبارک» در چند کشور عربی و اسلامی، چه بسا نشان دهنده انتقال شمار زیادی از عناصر آن و شاید شاخه های رسانه ای آن به این ولایت ها باشد.

عطوان در ادامه نوشت: پرسشی که اینجا مطرح می شود این است که چرا سخنرانی البغدادی مانند سخنرانی اش در مسجد موصل، تصویری منتشر نشد بلکه صوتی بود. پاسخی برای این پرسش نداریم، اما می توانیم چنین گمانه زنی کنیم که مرحله جدید و رفتن به زیرزمین و اقدامات پنهانی نزدیک است و بعید نیست که او ظاهر خود را نیز تغییر داده باشد.