رهبران افکار عمومی در افغانستان چه کسانی هستند ؟

خبرگزاری خاورمیانه / میز اندیشه – اجتماع

افکار عمومی ، در یک جامعه شکل میگیرد و به مجموع عقاید ، احساسات و نگرش هایِ بخش عظیمی از مردم را گویند در مقابل موضوع و مساله ای خاص و در برحه ی زمانی خاص . حقیقتا صاحب نظران و جامعه شناسان افکار عمومی بر این باورند که افکار عمومی در یک جامعه دقیقا با توزیع سواد ، به وجود آمدن نظام های دموکراتیک و مردم سالار و از همه مهمتر نظام رسانه ای شکل میگیرد که به زعم اینجانب هر سه عامل یاد شده در افغانستان در دهه ی فعلی زمینه سازی شد و تقریبا از مراحل جنینیِ خود گذشتند اما در مورد توزیع سواد ؛ در جامعه ی افغانی اینطور می توان گفت که توزیع گسترده و تولید و انتقال سریع اطلاعات در کشور سهم بیشتری در تشکیل افکار عمومی ایفا کرده است .

حال برای اینکه بدانیم رهبران افکار عمومی در افغانستان چه کسان و چه مجموعه هایی هستند بایستی بدانیم که انواع تاثیر گذاری بر افکار عمومی و اهداف و شیوه های آن چکونه است ؟

الف : روش های برخورد با افکار عمومی در یک جامعه :

• ایجاد افکار عمومی جدید ؛ رهبران تلاش میکنند تا با ایجاد شرایطی ، افکار مردمی را به طرف خود و یا به سوی منافع و اهداف خود سوق بدهند ؛ مانند انتخابات ریاست جمهوری ، تبلیغات دولت برای نشان دادن نوآوری ها و خدماتی که به مردم ارایه میکند و …

• تغییر و استحاله ی افکار عمومیِ موجود ؛

۱- مانند تبلیغات در راستای پدیده ی جهاد و مقاومت اسلامی در افغانستان و جایگزینیِ احترام به این پدیده به گفتمان های جنگ سالار و …

۲- ازاله ی این تفکرِ مردمی که ، دولت ضعیف و ناکارامد است و …

• تقویت افکار عمومیِ مثبت و موافق با رهبران ؛ مانند اینکه مردم ، استاد ربانی را رهبری صلح جو و دانشمند می دانند و حال ، تقویت این طرز تفکر

• جهت دهی به افکار عمومیِ در حال شکل گیری ؛

۱- مانند اینکه از ابتدای این دهه با بوجود آمدن فضای امنیت و تسریع روند پیشرفت های اجتماعی تفکر فمینیستی در بین زنان جهت دهی شد

۲- در بین دانشگاهیان ، تفکر آزادی گرایی ( لیبرالیستی )

۳- در بین تاجران ، سرمایه گذاری خصوصی

۴- در بین فرهیختگان پدیده ی مُلا زدایی و …

ب : ماهیت شناسی مدیریت افکار عمومی ؛

۱- تجارتی ؛ جهت دهی افکار مردمی به خرید کالای خاص در مارکت

۲- مذهبی ؛ تبلیغاتی که مردم را به گرایش مناسک دینی و مناسبات مذهبی سوق میدهد

۳- سیاسی ؛ رهبران در تلاش اند تا نفوذ خود را برای کسب قدرت در جامعه بین مردم بیشتر کنند

ج : گستردگی جغرافیایی فعالیت رهبران

۱- محلی؛ نشریات ، مجلات و رادیو های محلی

۲- ملی ؛ شبکه های تلویزیونی و رادیویی و سایت های انترنتیِ حرفه ای و آژانس های خبری کشوری

۳- بین المللی ؛ شبکه های ستلایتی و خبر گزاری های منطقه ای و فرا منطقه ای

تحلیل فرایند تاثیر و رهبریِ افکار ، به ترتیب :

۱- تعیین پالسی برای نوعیت مدیریت و جهت دهی افکار عمومی ( انتخاب یکی از چهار مورد یاد شده در فوق در کیفیت مواجهه با افکار عمومی یعنی تغییر ، جهت دهی ، حذف و یا تولید جدید )

۲- تولید پیام بصورت هدفمند ( توسط فعالان تخبه با در نظر داشت مسایل فرهنگی – اجتماعی و شرایط سیاسی و .. )

۳- تعیین نوعیت ابزار ( رادیو ، تلویزیون ، آژانس خبری ، سایت های الکترونیک ، وطبوعات و یا حتا اس ام اس – تظاهرات ها ، فعالیت های فیزیکی داومدار ، حملات نظامی – چیریکیِ گروه های فشار . این گروه ها و سازمان های مخالف سیستم بمرور زمان ، خود در شکل دهی افکار عمومی تاثیر گذارند گرچه ممکن است برای مقاصد و اهداف خود از رسانه ها نیز استفاده بجویند و میزان تاثیر گذاری آنها به قدرت مالی ، نخبه گرایی و نوعیت سازمان دهی شان بستگی دارد … )

۴- تعیین سیاست اطلاع رسانی ( در شرایط بحرانی ، آرام و … )

۵- بررسی پیامدهای ارسال پیام ( تحلیل وضعیت و بررسیِ روانشناسانه برای عدم ایجاد شدن هر گونه خرابی و بحران )

۶- پرتاب و شلیک پیام بسوی هدف ( مرحله ی عملیاتی پروژه )

۷- ارزیابی و سنجش تاثیر ( سنجش و ارزیابی توسط موسساتِ اقماریِ آمار و تحلیلیِ )

مشخصات رهبران افکار عمومی :

• فعال ، بیشتر از سایر اعضای جامعه

• نخبه

• متمول

• بازاریاب

• روابط عمومیِ حرفه ای

• مشرف به مسایل استراتژیک جامعه

• کاملا بیدار

حال با توجه به تعاریف و دسته بندی های یاد شده در این نوشتار به نظر اینجانب رهبران مدیریت افکار عمومی در افغانستان در این دهه و اندی ، میتوانند مجموعه ی موسسات و گروه های ذیل باشند :

• USAID

• دولت

• نهاد نیمه دولتی آیسا

• سفارت پاکستان

• سفارت ایران

• موبی گروپ

• مجموعه ی بزرگ فرهنگی خاتم النبیین “ص” ( حوزه ی علمیه ی دینی- شورای اخوت با گستردگی کشوری – شورای علمای شیعه با گستردگی کشوری – دانشگاه خاتم النبیین – شبکه ی تلویزونی تمدن )

• شرکت مخابراتی روشن

• مارشال قسیم فهیم

• جنبش طالبان

• ک جی ب

• سرای شاهزاده ی کابل

• ..

و اما در مورد اینکه روش ها ، ابزار و اهداف هر کدام از رهبران بالا در برخور با افکار عمومی چه میباشد نیاز به مقالات تحلیلیِ تخصصی تر می باشد .

نویسنده : یاسر محسنی