۲۴ سال پیش؛ قتل رئیس جمهور به دست طالبان
۲۴ سال پیش در چنین روزی، طالبان با ورود به کابل و حمله به دفتر نمایندگی سازمان ملل، داکتر نجیب الله، رئیس جمهور پیشین کشور را دستگیر کرده و اعدام کردند.
داکتر نجیب الله احمدزی که به «دکتر نجیب الله» بود، در سال ۱۳۲۶ خورشیدی در کابل به دنیا آمد، او پزشک، دیپلومات، رئیس سابق سازمان امنیت افغانستان و پنجمین رئیس جمهور کشور و آخرین رئیس جمهور حکومت جمهوری دموکراتیک افغانستان بود.
اختر محمد، پدر داکتر نجیب اصلاً از قوم احمدزی و پشتون های پکتیا بود.
داکتر نجیب الله دوران تعلیم و لیسه را در «حبیبیه» کابل به پایان رسید و در سال ۱۳۴۰ خورشیدی فارغ التحصیل شد و سند داکتری اش را در سال ۱۳۵۴ از دانشگاه کابل به دست آورد.
فعالیت های حزبی
حضور در دانشگاه داکتر نجیب را به سمت سیاست نیز کشاند و در سال ۱۳۴۴ عضویت حزب دموکراتیک خلق را به دست آورد و فعالیت هایش به اندازه ای بود که در مدت کم، به یک فرد شناخته شده در دانشگاه تبدیل شد و در حلقه افراد بسیار نزدیک به ببرک کارمل، رهبر بخش جناح پرچم حزب درآمد.
در دوران حکومت ظاهر شاه دو بار به زندان رفت.
در کودتای هفتم ثور ۱۳۵۷ بر علیه داود خان و سرنگونی حکومت وی، داکتر نجیب رئیس اداره امور دانشجویان دانشگاه کابل بود که بعد از این کودتا، دولتی به رهبری حزب دموکراتیک خلق در افغانستان ایجاد شد.
در سرطان ۱۳۵۷ برای مدت کوتاهی به سفارت افغانستان در تهران فرستاده شد؛ اما خیلی زود به کشور برگشت و به مسکو رفت و با حضور نیروهای شوروی در جدی سال ۱۳۵۸، دوباره به افغانستان برگشت.
داکتر نجیب برای مدتی ریاست سازمان اطلاعاتی دولت (خاد) را به عهده داشت.
او در سال ۱۳۶۵ به عنوان دبیر کل حزب تعیین شد و دیری نگذشت که به ریاست جمهوری رسید و سیاست «آشتی ملی» را برای مصالحه با مخالفان مطرح کرد؛ اما مورد پذیرش اکثریت قرار نگرفت.
اصلاحات
داکتر نجیب الله در دوره ریاست جمهوری خود دست به اصلاحات گسترده ای در نظام و سیاست های حزبی وارد کرد، حتی نام حزب را تغییر داد و حزب دموکراتیک خلق را به حزب وطن تغییر داد.
جرگه بزرگی را در سال ۱۳۶۶ برگزار کرد و قانون اساسی جدید را به تصویب کرد.
آزادی های زیاد شهروندان، از جمله آزادی رسانه ها و تشکیل احزاب سیاسی در قانون اساسی جدید تضمین شده بود.
احترام به دین «مقدس اسلام» و پیروی از آن برای دولت داکتر نجیب الزامی شد و خودش نیز در برخی از گردهمایی های مذهبی در کابل شرکت می کرد.
خروج ارتش شوروی سابق در ۲۶ دلو ۱۳۶۷ و کودتای نافرجام شهنواز تنی، وزیر دفاع دولت نجیب الله در ۱۶ دلو ۱۳۶۸، از مهمترین رویدادهای نظامی دوره ریاست جمهوری او شمرده می شود.
بعد از خروج نیروهای شوروی، داکتر نجیب در چندین سخنرانی از طریق رادیو و تلویزیون دولتی، صمیمانه و خودمانی تلاش کرد تا سیاست آشتی جویانه اش را توسعه دهد.
اما مجاهدین مستقر در پاکستان و ایران این سیاست او را ناشی از ضعف دولت کابل و نوعی نیرنگ تلقی کردند و در سال ۱۳۶۸ خورشیدی عملیات بزرگی را با هدف سقوط دولت نجیب الله در جلال آباد در شرق افغانستان آغاز کردند.
ولی داکتر نجیب الله به ادامه سیاست آشتی ملی خود تشکیل اداره موقت و حتی برگزاری انتخابات را پذیرفت؛ اما اختلافات درونی در سالهای آخر حکومتش، او را در آستانه سقوط قرار داد.
مخالفت مارشال دوستم که یکی از فرمانده هان حامی دولت نجیب الله بود، این دولت را با سقوط حتمی نزدیک تر ساخت.
در نخستین روزهای سال ۱۳۷۱ خورشیدی نجیب الله تصمیم به کناره گیری از قدرت و خروج پنهانی از کشور گرفت؛ اما سربازان تحت امر دوستم در میدان هوایی کابل مانع خروج او شدند.
بعد از این رویکرد، او به دفتر نمایندگی سازمان ملل در کابل پناه برد و حدود پنج سال در آنجا بود.
مجاهدین در هشتم ثور ۱۳۷۱ خورشیدی وارد کابل شدند.
اعدام
جنگ های گروهی بین مجاهدین و یادآوری سخنرانی های داکتر نجیب که این روزها و جنگ های داخلی را پیش بینی کرده بود، او را به یک قهرمان تبدیل کرد.
اما حضور طالبان و فرار مجاهدین از کابل، روز سیاهی در کارنامه این گروه بود.
جنجگویان این گروه به محض ورود به شهر کابل، داکتر نجیب و برادرش را از دفتر نمایندگی سازمان ملل بیرون کرده و در چهار راهی آریانا در پایه برق به دار آویختند.
جسدهای آنها نیز را در همانجا گذاشته شد تا همه کسانی که از آن جا می گذشتند، ببینند.
بعد از آن، جسد داکتر نجیب در سال ۱۹۹۶ در شهر گردیز، مرکز ولایت پکتیا به خاک سپرده شد؛ اما طالبان تنها به اعدام وی بسنده نکرده و شماری از رسانه ها گزارش دادند که این گروه، جسد وی را از قبر بیرون کرده و نابود کردند.
حالا ۲۴ سال از اعدام داکتر نجیب می گذرد؛ اما افغانستان همچنان درگیر ناامنی است و نبرد به بخش های عمده ای از کشور کشیده شده است.
همچنین گفتگوهای صلح افغانستان میان هیئت دولت و طالبان در قطر جریان دارد که گفته می شود، هیچ نتیجه ای تا حال به دنبال نداشته است.
Author
About Author
