آمو، ده هزار هکتار زمین را در شمالشرق افغانستان به بستر دریا تبدیل کرده است

باشنده های ولایت های بدخشان و کندز در شمالشرق افغانستان می گویند که دریای آمو ده ها هزار هکتار زمین زراعتی، باغیات و محلات مسکونی را به بستر دریا کرده تبدیل کرده است.

نجم الدین از باشنده های بدخشان به خبرگزاری خاور میانه می گوید که دریای آمو در سال روان در ولسوالی شغنان بیش از ده کیلومتر مربع زمین های زراعتی را تخریب کرده است و ده ها کیلومتر دیگر تحت تهدید بلند آب خیزی های این در یا قرار دارد.

وی می گوید که این مشکل زمانی سخت تر شده است که کشور همسایه تاجکستان سهم خود از دریای آمو را تحکیم کرده است و آب به طرف افغانستان میلان ۤپیدا کرده است.

این باشنده محل می گوید: (( در گذشته دریای آمو به این اندازه تخریبات نداشت ولی بعد از آنکه کشور تاجکستان آنطرف دریای آمو را تحکیم کاری کرده و آب را به طرف افغانستان میلان داده، همه ساله ده هزار جریب زمین های زراعتی، خانه و باغیات در سواحل این دریا تخریب می شود.))

ولایت بدخشان از واخان تا شهر بزرگ با کشور تاجکستان ۸۵۰ کیلومتر مرز مشترک آبی دارد، که به گفته مسوولان در این ولایت در سه سال گذشته ده هزار هکتار سواحل آمو به بستر دریا مبدل شده است.

انجنیر عبدالبصیر قانت مسوول حوزه دریایی ۵ بالا که مرکز آن در ولسوالی اشکاشم ولایت بدخشان است، به خبرگزاری خاور میانه می گوید دریای آمو به باشنده های محل در شغنان، واخان، شکاشم، درواز، نیسی و شماری زیادی از ولسوالی های این ولایت خساراتی هنگفتی وارد کرده است.

آقای قانت می گوید گرچند وزارت انرژی و اب در این مسیر۹ کیلومتر سواحل دریا را تحکیم کرده است ولی به گفته وی که تحکیم این سواحل به امکاناتی زیادی ضرورت دارد.

وی می گوید: ((حوزه دریای پنج بالا که درسال ۱۳۹۰ ایجاد شده تا حال توانسته در مناطق سرجنگل ولسوالی شکاشم، کرنگ و ده مرغان ولسوالی شغنان، پاجور و سرچشمه ولسوالی شغنان تنها ۹ کیلومتر ساحه تخریب شده سواحل دریای آمو را تحکیم کند، باقی ۸۴۱ کیلومتر سواحل دریا که مربوط ولایت بدخشان می شود به حال خودش باقی است.))

مسوول حوزه دریای ۵ بالا در بدخشان می گوید که ۵ نقطه در مناطق آسیب پذیر را سروی کرده اند که به اساس آن ۹ کیلومتر سواحل دریا در این ولایت تحکیم خواهد شد.

باشنده های ولایت کندز نیز می گویند دریای آمو شماری از خانواده های را که در نزدیکی این دریا منزل مسکونه داشته اند، مجبور به ترک خانه های شان کرده اند.

سراج الدین از باشنده های کندز می گوید از چند سال به این سو دریای آمو در ولسوالی های امام صاحب و قلعه ذال خانه های مسکونی و زمین های زراعتی را تخریب می کند و باشنده های شماری از محلات مجبور به ترک خانه های شان نیز شده اند.

وی می گوید که آمو همه ساله هزاران جریب سواحل خود را که زمین های زراعتی و خانه نیز شامل آن است به بستر دریا مبدل می کند.

این باشنده کندز همچنان می گوید بندهای آب گردان و دیوار های استنادی که از سوی ریاست حوزه دریایی ۵- آمو ساخته شده، به اثر آب خیزی دوباره تخریب شده است.

سراج الدین می گوید: ((در ولسوالی امام صاحب آبرو ساخته بودند که به اثر آب خیزی تخریب شده و ده هزار جریب زمین زراعتی با خطر تخریب روبرو اند، کار های اساسی صورت نمی گیرد، دیوار های استنادی که ساخته می شود به اثر آب خیزی ها دوباره تخریب می شوند، در کیفیت آن توجه جدی صورت نمی گیرد.))

در همین حال انجنیر محمد نعیم نوابی رییس حوزه دریای پنج- آمو مشکلاتی ناشی از تخریب دریای آمو را می پذیرد اما می گوید که این اداره امکانات کافی در اختیار ندارد تا جلو این تخریبات را بگیرد.

آقای نوابی می گوید که وزارت انرژی و اب در طول ده سال ګذشته توانسته است که ۵۰ کیلومتر سواحل دریای آمور را در نقاط مختلف این ولایت تحکیم کند ولی به گفته وی کار های انجام شده در مقایسه با مشکلات موجود ناکافی است.

وی می گوید: (( نسبت عدم امکانات مالی صرف نقاط آسیب پذیر را تحکیم می کنیم، کوشش می کنیم که صرف زمین های زراعتی و خانه های مسکونی را از تخریب نجات بدهیم، ظرف ده سال گذشته در کلوخ تیپه قلعه ذال، باریک کول، قوش تپه، باغ شاه و ولسوالی امام صاحب ۳۰ پروزه کار شده است.))

از واخان ولایت بدخشان تا بندر آقینه در ولایت فاریاب، دریای آمو ۱۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک آبی را بین افغانستان و کشور های تاجکستان، ازبکستان و ترکمنستان تشکیل می دهد، که به گفته رییس حوزه دریای ۵- آمو، به تحکیم آن ۴۰ میلیارد دالر نیاز است.

اما کشور افغانستان تاهنوز به این امکانات مالی دسترسی پیدا نکرده است که به مشکلات تخریبات سواحل دریای آمو در شمال و شمالشرق نقطه پایان بگذارد.