قاری گلمحمد؛ نمادی از توانایی معلولین
معلولین و معیوبین یک بخش عمده از جامعه را تشکیل میدهند و این افراد در افغانستان بنابر هر دلیلی نسبت به سایر کشورهای جهان بیشتر هستند.
نبود فرصتهای شغلی برای افراد دارای معلولیت یک مشکل بزرگ در افغانستان بشمار میرود و فقر اقتصادی آنان را مجبور ساخته که اکثراً دست به گدایی بزنند؛ اما در میان این افراد کسانی هم استند که انگیزه خلق میکنند و خود با دو چشمان نابینا بهتر از اکثر افراد سالم کار کنند و زندهگی بگذرانند.
شاید دوکانداری یک شغل مشکل به نظر بخورد و از سویی هم برخی مردم از ترس زیان مالی دست به این کار نزنند و پول خود را با خطر مواجه نسازند؛ ولی یک نابینای مادرزاد در بغلان به تنهایی دست به کار و بار زده و حالا به یک دوکاندار مؤفق و پرفروش مبدل شده است.
گلمحمد حدود ۳۲ سال عمر دارد، باشنده اصلی قریه شرشر ولسوالی برکه ولایت بغلان است. وی از سالها بدینسو در قریه سید آباد ولسوالی نهرین زندهگی میکند.
گل محمد، از اینکه از هردو چشم نابینا است، مشتریانش او را «قاری» صدا میکنند و حتی کودکان دو سالهی منطقه «سیدآباد» شهر کهنه نهرین، این دوکاندار نابینا را میشناسند و هر از گاهی چند افغانی بدست بیاورند، از دوکان قاری، ساجق، پاپر و یا هم بیسکویت خریداری میکنند.
قاری گلمحمد میگوید، کار و بار را از سن ۱۱ سالگی شروع کرده و نخستین کارش هم نگهداری و فروش مرغ بوده است که از آن مفاد زیادی بدست آورده است.
او میگوید، پس دو سال مرغ فروشی، وقتی سرمایهاش از ۲۵۰ افغانی به ده هزار افغانی رسید؛ دست به فروش «بز و گوسفند» زد که از آن نیز مفاد مالی زیادی کسب کرد.
قاری با اینکه از دو چشم نابیناست نهایت با هوش، ذکی و وقتشناس است؛ او میگوید، در خرید و فروش مواشی او را افراد دیگری کمک میکردند و در نگهداری آنها خودش اقدام مینمود.
او حالا صاحب یک دوکان خوراکه فروشی است که در کنار سرک عمومی قرار گرفته و نیازمندی حدود ۴۰۰ خانواده از باشندهگان منطقه «سیدآباد» از اینجا تأمین میشود.
اموال این دوکان را روغن، چای، بوره، صابون و دیگر نیازمندیهای اولیه یک خانواده تشکیل میدهد و تعهدات مردم نیز در خرید دوکان «قاری» باعث شده که فروشات خوبی داشته باشد و مفادی هم نصیبش شود.
قاری گلمحمد، ۴ سال پیش کار فروش مواشی (جلابی) را رها کرد و بخاطر سهولت بیشتر، غرفهی چوبی کوچکی را به کرایه گرفت و پس از دو سال مؤفق شد که برای خود خانه و دوکانی اعمار کند.
خانه و دوکان او که در کنار باغ یک مرد خَیِر واقع شده و زمینش بگونه مجانی (خیراتی) برایش اهدا شده است؛ متشکل از یک اطاق نشیمین، تشناب و یک دوکان میشود.
قاری گلمحمد پس از یکسال دوکانداری و فروشات خوب و مفاد زیاد ازدواج نیز کرده است و اکنون در این خانه با خانمش زندهگی میکند.
او میگوید، در مراسم عروسیاش مبلغ دو لک افغانی (دو صدهزار افغانی) مصرف طویانه کرده و حالا از زندهگیاش کاملاً راضی است و ابراز امیدواری میکند تا در آیندههای نزدیک صاحب فرزند نیز شود.
به گفته این قاری، هرگز دست به گدایی نزده و از این کار نیز نهایت نفرت دارد، به باور او هر آدمی حتی که معلول و معیوب هم باشد میتواند کار کند و روزیاش را خودش بدست بیاورد. قاری در این کار خودش را مثال میآورد.
این نابینای توانمند دو برادر دارد و در کودکی پدر و مادرش را از دست داده است، برادرانش هم او را از خانه بیرون کردهاند. قاری در پاسخ این پرسشم که :«آیا میخواهد از میراث باقیمانده پدر اموالی بدست بیارود؟»
گفت :«هرگز نمیخواهم که از میراث باقیمانده پدرم چیزی بگیرم؛ چون حالا زندهگی من از زندهگی برادرانم خیلی بهتر است و داراییام هم بیشتر از آنان است.»
اکنون او حدود ۱۵۰ هزار افغانی سرمایه دارد و برای خیلیها یک مثال زندهای از توانمندی فردی در زندهگی بشمار میآید و برای داشتن یک آینده روشن امیدواری میبخشد.
افغانستان به دلیل تجربه جنگهای بیشمار داخلی و خارجی، معلولین و معیوبین بیشماری دارد که اکثر آنها به دلیل عدم توجه دولت مجبور به تکدیگری بوده و شماری از آنها نیز به دلیل عدم توانایی در برابر مشکلات زندهگی، ترک حیات کردهاند و در کنار آنها هستند شمار دیگری از معلولین و معیوبین که معلولیت را مانعی برای پیشرفت نداسته و با تلاش و کوشش، زندهگیشان را رونق بخشیدهاند.
محرابالدین ابراهیمی ـ خبرنگار زون شمال