درقد تخار؛ جزیرۀ مواد مخدر شمال
افغانستان از سال ۱۹۹۲ به حیث یکی از بزرگ‌ترین کشورهای تولید کننده مواد مخدر در جهان شناخته شد و کشت مواد مخدر در کشور بعد از آمدن نیروهای امریکا و ناتو بیشتر شد؛ تا جایی‌که در سال ۲۰۰۷ زمین‌هایی که برای تولید مواد مخدر به کار می‌رفت از میزان زمین‌هایی که برای تولید کوکائین در امریکای‌جنوبی مورد استفاده قرار می‌گرفت، بیشتر بود.
جنگ‌های داخلی، تفنگ‌داران غیر مسوول در ساحاتی که از سال ۱۹۹۲ تا حال حاکمیت دولت نیست و اگر هم است، کم است.
در عین حال، گفته‌هایی وجود دارد که برخی سران حکومت در تجارت مواد مخدر نقش داشته‌اند و شایعه است که قتل مرموز احمد ولی کرزی، برادر رئیس‌جمهور پیشین حامد کرزی به تجارت مواد مخدر و اختلاف قومی ربط داشته است.
با این حال، گفته می‌شود در سال‌هایی که نیروهای خارجی در جنوب بودند با متنفذین قومی به شکل مرموز از این تجارت حمایت می‌کردند و جنگ هلمند و دیگر ولایت‌های مرزی جنگ تریاک بوده است.
به گزارش خبرگزاری خاورمیانه و به نقل طلوع نیوز در تاریخ ۲۹ میزان سال ۱۳۹۳، آقای راشدی سرپرست وزارت مبارزه علیه مواد مخدر، جنگ در جنوب را جنگ تریاک گفته بود و حکومت مرکزی را متهم به مبارزه شعاری کرده بود و گفته بود که خصوصاً جنگ هلمند جنگ تریاک است.
آگاهان به این باور اند که ولایت های مرزی همه در آتش جنگ تریاک می سوزند و حکومت مرکزی هم مبارزه با مواد مخدر را در حد شعار گذاشته است و کشورهای کمک کنند هم اراده انچنانی برای از بین بردن تریاک در افغانستان ندارند.
بعد از اتفاقات اخیر در کشور، دامنۀ جنگ هلمند در سال‌های اخیر به شمال رسیده و ولایت‌های بدخشان، تخار، کندز، سرپل، فاریاب و جوزجان در آتش جنگ می‌سوزند.
گفته شده است که جنگ در ولایت بدخشان جنگ لاجورد و تخار را جنگ تریاک و داعش و همین‌طور تجارت‌های زنجیره‌ای تریاک این ولایت‌ها را نا امن ساخته و کنار این جنگ‌های استخباراتی قدرت‌های منطقه و جهان این ولایت‌ها را به ولایت‌های ناامن مبدل کرده است.
در این بین، ولسوالی درقد تخار یگانه ولسوالی‌ای است که شبیه جزیره در میان دریا آمو قرار دارد و گفته می‌شود که این ولسوالی یکی از مراکز تولید، ترافیک و پروسس مواد مخدر در شمال است و جنگ‌هایی که در این ولسوالی اتفاق می‌افتد «ساخته‌گی» است و همه بخاطر مواد مخدر است.
در این مورد سید صلاح‌الدین برهانی عضو شورای ولایتی تخار به خبرگزاری خاورمیانه گفت :«در این‌جا شکی نیست جنگی که در ولسوالی درقد جریان دارد معمولاً جنگ مواد مخدر است؛ چون بندر خوبی با کشور تاجیکستان است.»
وی افزود؛ در زمانی که داکتر یاسین ضیا والی تخار بود این موضوع با اسناد ثبوت شده و در این شکی نیست که جنگ درقد، جنگ مواد مخدر است؛ اما در این‌که آنجا فابریکه وجود داشته باشد، معلومات کافی در دست نیست.
در ادامه برهانی اضافه کرد؛ دقیقاً هر لحظه‌ای که منافع آنها (قاچاق‌بران مواد مخدر یا آنهایی که از قاچاق مواد مخدر سود می‌برند) در خطر بیافتد، باز حملات تهاجمی صورت می‌گیرد گویا طالبان مسلح به آنجا حمله کرده‌اند.
جنگ تریاک تنها به یک ولسوالی در تخار ختم نمی‌شود و تنها این جزیره، جزیره تریاک و مواد مخدر نیست بلکه همه ولسوالی‌هایی که در ماوای کوکچه قرار داشته و با کشورهای آسیا میانه مرز دارند در این تجارت سهیم استند.
سنت‌الله تیمور، سخنگوی والی تخار به خبرگزاری خاورمیانه می‌گوید :«جنگ در ولسوالی‌های ماورای کوکچه ۹۰ فیصد از کشت، قاچاق و ترافیک مواد مخدر منشا می‌گیرد.»
به گفته وی، افرادی که در این ولسوالی‌ها حضور دارند در تبانی با طالبان مسلح ساخته‌گی و چند تن از طالبان اصلی کوشش می‌کنند ساحه نا امن باشد و خودشان در کار ترافیک قاچاق مواد مخدر و صدور آن به تاجیکستان مصروف باشند تا از آن سو نیز شراب و تابلیت «K» وارد کنند.
در ادامه سخنگوی والی تخار اظهار داشت که جنگ در ولسوالی‌های درقد، ینگی قلعه و خواجه بهاوالدین بیشتر جنگ مافیای مواد مخدر و تجارت این مواد است و زمینه سقوط ولسوالی خواجه بهاوالدین هم از سوی برخی از مافیای مواد مخدر مساعد شده بود.
با این حال باید گفت که تریاک یکی از اصلی‌ترین پایه‌های چرخانندۀ تروریسم در شمال است و این چرخ را جز تجارت مواد مخدر هیچ‌چیز دیگر نمی‌تواند تامین کند؛ به همین دلیل شمال و ولسوالی‌های ماورای کوکچه توسط بعضی از حلقات نا امن ساخته شده تا بتوانند تجارت خود را بی درد سر انجام دهند.
در این مورد سید مهدی کاظمی سخنگوی معینیت مبارزه علیه مواد مخدر وزارت امور داخله به خبرگزاری خاورمیانه گفت :«متاسفانه یک مقدار از بودجه جنگی مخالفین دولت از خرید و فروش مواد مخدر بدست می‌آید. در سال‌های اخیر یک تعداد از طالبان را دستگیر کردیم که در قاچاق مواد مخدر دخیل بودند و محموله‌های بزرگ از مواد در کشورهای دیگر بدست آمده که نشان می‌دهد طالبان یک مبلغ هنگفتی را از تجارت مواد مخدر بدست می‌آورند.»
به گفته وی، طالبان مسلح با پول به دست آمده از قاچاق مواد مخدر، سلاح و مهمات جنگی می‌خرند و یا در دیگر کارهای تروریستی استفاده می‌کنند.
کاظمی کشت مواد مخدر در ولایت‌های شمالی از جمله ولسوالی درقد ولایت تخار را رد نکرد و اظهار داشت که کسانی در این کار دست دارند که در ناامنی‌های تخار هم نقش دارند و اکثراً یا مواد مخدر را با پول معامله می‌کنند و یا با سلاح و مهمات.
سخنگوی معینیت مبارزه با مواد مخدر وزارت امور داخله ضمن ابراز نگرانی از این رویکرد، افزود که بخش‌های کشفی این گزارشات را دریافت کرده و به زودی اقدامات لازم در این رابطه روی دست گرفته می‌شود.
کاظمی در مورد کارخانه‌های تولید مواد مخدر و تجارت تابلیت «K» یا قرص‌های روان‌گردان در درقد تخار چنین گفت :«گزارشی از کارخانه‌های تولید هیروئین در درقد نداریم؛ چون کشت مواد مخدر به پیمانه زیاد صورت نمی‌گیرد و ما گزارش‌های تائید نشده‌ای داریم که شاید در آنجا دیپوهای مواد مخدر باشد؛ ولی ما محموله‌های تابلیت «K» را بدست آوردیم که از خاک تاجیکستان وارد افغانستان شده است.»
با این حال، وی تصریح کرد که تاجیکستان یکی از کشورهایی است که روابط خوب مرزی با افغانستان دارد و با پولیس مبارزه علیه مواد مخدر افغانستان همکاری همه‌جانبه می‌کند.
جنگ تریاک، جنگ خانمان‌سوز است و این جنگ در طول سال‌ها در جنوب بود و حال این جنگ در کنار جنگ استخباراتی قدرت‌های بزرگ به شمال رفته و بی‌گمان که تریاک نقش بزرگ در ناامن‌سازی ولایت‌های افغانستان داشته که از هلمند شروع تا تخار در این آتش می‌سوزد.
ندیم پارسینا
محراب الدین ابراهیمی ـ خبرنگار زون شمال
Author
About Author
